Hôm nọ, đứa con gái đầu của tôi năm nay học lớp 9 trung học, nói:
“Bố à! Hôm nay thầy giáo trong lớp psychology của con nói rằng, trong tương lai loài người có thể thông minh theo ý muốn!”
BTL tôi chưa hiểu nó muốn nói gì thì con nhỏ nói thêm:
“Cái này gọi là knowledge download, cũng như mình download nhạc, phim từ trên Internet xuống vậy đó. Knowledge cũng có thể download được, thí dụ như con muốn nói thông thạo một ngôn ngữ khác, chả phải tốn vài năm trời học, chỉ cần download ngôn ngữ đó thẳng vào trong não là lập tức có thể nói và nghe được như người bản xứ.”
BTL tôi quát nó:
“Ăn nói vớ va, vớ vẩn. Lo mà học cho giỏi, thay vì nói chuyện bá láp!”
“Con nói thật mà. Có đứa bạn trong lớp hỏi vặn lại ông thầy là lỡ cái knowledge mình download xuống nó bị dính virus thì sao?”
Đứa con gái giữa của BTL tôi xen vào:
“Chắc phải gắn anti-virus software vô trong đầu cho chắc ăn!”
Đứa con gái út cũng xen vào:
“Cái trò knowlege download này hình như chỉ dành cho robot thôi mà!”
Và rồi 3 đứa lại nháo lên, nói chuyện tào lao. BTL tôi phải kêu tụi nó ngưng, hãy trở về thực tế, lo học thật giỏi, cuối niên khóa toàn điểm A, phải đứng đầu lớp, không thủ khoa thì cũng phải là “bảng nhãn” (hạng nhì). Hình như gia đình Việt Nam nào ở nước Mỹ, cũng áp đặt cái tiêu chuẩn khắt khe này trên đám nhỏ. Bà xã của BTL tôi có một cô bạn đang sống ở San Jose, gia đình người bạn này có 2 đứa con. Cũng như bao gia đình Việt Nam khác trong vùng, họ không chịu thua ai, muốn cho con mình học giỏi nhất, nhì trong lớp. Một tuần học 5 ngày chưa đủ, cuối tuần mấy đứa nhỏ bị bố mẹ gửi đi học thêm ở những trung tâm giáo dục tư nhân của người Việt. Ở các trung tâm này, thầy cô dạy học sinh theo kiểu Việt Nam, có nghĩa là có quyền la mắng và đánh đòn. Một hôm thằng con trai chạy về mách mẹ:
“Mẹ à, con thấy không nên học ở chỗ này.”
“Tại sao vậy?” Cô bạn của bà xã tôi hỏi con trai.
“Ở đó tụi nó đánh người!”
“Tụi nào? Đánh ai?”
“Tụi teacher nó đánh mấy student không làm bài”
“Vậy thì đúng rồi. Cái đó mẹ ủng hộ. Phải đánh mạnh thêm nữa!”
“Oh no, mẹ. Không được! That’s illegal!”
“Lí gồ, lí ghiếc cái gì. Không lo học bị ăn đòn là phải, đừng có nói lôi thôi!”
Nghĩ cũng tội nghiệp cho sắp nhỏ người Mỹ gốc Việt, sinh ra ở bên này nhưng lại lớn lên trong một gia đình Việt Nam còn nặng văn hóa nho giáo. Thú thật với bạn hiền, BTL tôi tuy lớn lên ở Việt Nam nhưng có tinh thần phóng khoáng hơn, tôi chủ trương cho sắp nhỏ phát triển tự nhiên, thay vì gò bó nó vào con đường thành công theo ý của cha mẹ chúng. Tuy nhiên bà xã tôi xuất phát từ một gia đình có cha làm giáo viên tiểu học, tất cả được rèn luyện theo khuôn khổ. Có nhiều lần BTL tôi muốn cãi lại vợ, để cho các con có suy nghĩ độc lập, rồi vợ tôi đưa ra các ví dụ trong các gia đình Việt Nam mà chúng tôi biết được, ở đó cha mẹ gò các con theo chiều hướng mà họ nghĩ là đúng, thế rồi những đứa con này đều rất thành đạt. Đó là lý do tôi không thể tranh cãi được.
Trở lại vấn đề Knowledge Download, tạm dịch là “kiến thức tải xuống”. Tuy la con nói chuyện tào lao, nhưng cái ý tưởng này làm BTL tôi phải suy nghĩ, bởi vì với tốc độ phát triển của khoa học điện toán như hiện nay, thì chuyện tưởng như hoang đường đó rất có thể sẽ trở thành hiện thực trong tương lai. Cái ý tưởng này làm BTL tôi nghĩ đến cái thế giới đại đồng của người bolsevik, ở đó con người có thể làm theo năng lực, hưởng theo nhu cầu. Tương tự, thế giới knowlege download của tương lai sẽ có cái trò học theo sở thích, giỏi theo nhu cầu. Như vậy thì ước mơ “No Child Left Behind” ở tiểu bang Florida của cựu thống đốc Jeb Bush là điều dĩ nhiên. Nghĩ xa hơn một chút, lúc đó ngành giáo dục sẽ bị tác động mạnh, sẽ có khối giáo viên bị mất việc, vì lúc đó chả có đứa nhỏ nào chịu đi học. Đi học mà làm gì, trong khi đó chúng chỉ cần nối vào mạng, download về một mớ kiến thức còn nhanh hơn mấy tiếng đồng hồ ngồi trong lớp học, để nhồi nhét kiến thức vào não bộ. Một lợi điểm khác nữa là từ nay người già sẽ khỏi phải lo bị chứng bịnh “alzheimer” nữa, chẳng phải trốn qua Trung Quốc để chữa chạy bằng phương pháp cấy tế bào (stem cell), chỉ việc tải kiến thức mới toanh, xóa sạch cái bộ não già nua, lãng đãng bóng hoàng hôn.
BTL tôi tự hỏi lúc đó kiến thức được tải vô não qua ngả nào nhỉ? Sẽ có ổ USB để chuyển kiến thức vào óc, hay là sẽ dùng Wi-Fi để truyền kiến thức không cần kết nối? Lỡ bộ não quên gài trước anti-virus mà lại download kiến thức bị nhiễm trojan horse thì làm sao giải quyết đây. Nếu không có software để giết virus thì chỉ còn cách là reset lại bộ não, có nghĩa là tẩy trắng bộ não, gắn hộ điều hành mới vào. Bộ não mà bị tẩy xóa, bắt đầu lại từ con số không có nghĩa là bộ não còn trinh, bộ não của ấu nhi mới chào đời. Chẳng hạn một ông cụ 90 bị đãng trí nhưng lại muốn đi tán gái tơ, ông đi download kiến thức của một thanh niên ba bó nhưng xui thay kiến thức ông download bị nhiễm virus rất nặng, người nhà đành phải reset. Thế rồi ông cụ 90, một hôm thức dậy khóc oa oe và đòi bú tí. Thế thì nguy quá!
Cái gì cũng vậy, cũng đều có mặt phải và mặt trái của nó. Tiến bộ vượt bậc của khoa học kỹ thuật có thể mang lại nhiều tiện lợi cho nhân loại, nhưng nó cũng có thể mang đến nhiều phiền toái và chao đảo, trong xã hội hiện tại vốn đã bị mất thăng bằng quá nhiều. Nếu trong tương lai, chuyện tải xuống kiến thức đưa vào não hoặc tẩy sạch não trở thành khả thi thì BTL tôi chỉ mong mỏi một điều là những bộ óc ấu trĩ, độc tài, phản dân chủ và nhân quyền sẽ bị tẩy trắng. Lúc đó thế giới nếu không phải là thế giới đại đồng thì ít nhất cũng là một thế giới thật sự tự do.
BTL
Rockledge, FL
12 Tháng 12, 2010