Bạo hành gia đình là một vấn đề nan giải của xã hội lẫn gia đình và nó xảy ra thường xuyên hơn bạn tưởng. Theo thống kê của Bureau of Justice Statistics trung bình mỗi ngày ở nước Mỹ 3 người phụ nữ và một người đàn ông
bị giết bởi người yêu hoặc chồng/vợ họ. Dù việc ngăn ngừa bạo hành gia đình không phải là dễ và lắm khi người trong cuộc nhận ra mình là nạn nhân trong một mối quan hệ bạo hành đó thì có thể đã quá muộn rồi.
Tranh : BẢO HUÂN
Ngay cả ở Hoa Kỳ, dịch vụ tư vấn gia đình khá phổ biến, nhưng người Việt Nam thì khá e dè trong việc tìm đến để giúp giải quyết những xung khắc trong gia đình. Có lẽ một phần là do trở ngại trong vấn đề ngôn ngữ. Một yếu tố khác là người Việt Nam thường ngại đem chuyện nhà ra nói cho người ngoài nghe và không tin tưởng lắm vào hiệu quả của việc dùng những dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, nhưng họ lại sẵn sàng chia sẻ với người trong gia đình hoặc bạn bè thân. Vì xót xa cho người nhà hay bạn mình mà những người đó đương nhiên sẽ bênh vực hay can thiệp vào. Tuy nhiên do đa số những người chung quanh nạn nhân không được huấn luyện hay có trình độ chuyên nghiệp về tâm lý học nên cách can thiệp của họ nhiều khi không đem lại hiệu quả mà còn gây khó khăn cho nạn nhân hơn và có thể dẫn đến những hậu quả đáng tiếc.
Có rất nhiều dịch vụ xã hội mà nạn nhân của bạo hành gia đình có thể được giúp một cách miễn phí để thoát ra khỏi môi trường nguy hiểm cho chính mình, con cái mình và tạo dựng một cuộc sống mới bình an hơn. Chẳng hạn ở vùng Dallas-Fort Worth, Texas, nếu bạn cần giúp đỡ trong vấn đề tư vấn, tham khảo về luật pháp hay cần một chỗ ở tạm thời trong vài tháng để bắt đầu một cuộc sống mới vì bạn là nạn nhân của bạo hành gia đình, bạn có thể liên lạc với dịch vụ miễn phí “Mosaic Domestic Violence Services” ở số 214-821-5393.
Mosaic Services là một trung tâm không vụ lợi được thành lập bởi tiến sĩ Walter Nguyễn có phục vụ nạn nhân của bạo hành gia đình mà đặc biệt các dịch vụ của trung tâm đều hướng về những nhu cầu đặc biệt của người tị nạn hoặc người di dân. Trung tâm Mosaic phục vụ tất cả các sắc dân ở vùng Dallas-Fort Worth, họ có nhân viên người Việt là cô Nữ Nguyễn có thể hướng dẫn và thông dịch cho đồng hương không nói được tiếng Anh. Bạn có thể liên lạc với trung tâm từ Thứ Hai đến Thứ Sáu từ 9 giờ sáng đến 5 giờ chiều. Trung tâm cũng sử dụng dịch vụ thông dịch Language Line để giúp bạn bất cứ lúc nào khi bạn liên lạc đường dây nóng của Mosaic Services ở số 214-823-4434 để cần giúp đỡ về việc liên quan đến bạo hành gia đình.
Ngoài ra dù bạn ở bất cứ nơi nào trên nước Mỹ bạn có thể liên lạc đường dây nóng 1-800-799-safe (7233) để được chỉ dẫn và chuyển đến những dịch vụ ở địa phương bạn để bạn được giúp đỡ trong vấn đề bạo hành gia đình.
Một mẹo để bạn được chuyển đến nhân viên nói tiếng Việt hoặc được giúp thông dịch tiếng Anh khi bạn gọi vào là bạn chỉ cần nói một câu đơn giản “Do you speak Vietnamese?” thì họ sẽ hiểu là bạn không nói tiếng Anh thông thạo và họ sẽ đề nghị bạn giữ đường dây để họ chuyển bạn đến nhân viên này.
Trước khi người trong cuộc quyết định chấm dứt mối quan hệ bạo hành gia đình và tìm đến những dịch vụ giúp đỡ, nạn nhân phải nhận ra tính cách của mối quan hệ đó và có quyết tâm thay đổi cuộc đời họ hay con cái họ. Và ngay cả khi đã nhận ra sự nguy hại của mối quan hệ đó họ vẫn khó có thể chấm dứt một cách dứt khoát. Phần vì tình cảm của họ chi phối hay những mối ràng buộc bởi con cái, phần vì điều kiện kinh tế eo hẹp hoặc bị lệ thuộc.
Nhiều khi nạn nhân, do bị điều khiển cả thể chất lẫn tinh thần, không nhận ra rằng mình đang trong một mối quan hệ mang tính chất bạo hành dù bạn bè và người thân trong gia đình là những người đầu tiên thấy được những dấu hiệu của mối quan hệ “không được ổn” đó.
Sau đây là một số câu hỏi để giúp xác định xem bạn có đang ở trong một mối quan hệ bạo hành hay không:
– Bạn có cảm thấy lo sợ khi ở bên cạnh người yêu/người phối ngẫu của bạn không?
– Bạn có luôn tự nhắc phải điều chỉnh hành động/cử chỉ của bạn để tránh làm người yêu/người phối ngẫu của bạn nổi giận không?
– Bạn có cảm thấy bị ép làm tình không?
– Người yêu/người phối ngẫu của bạn có chỉ trích hoặc làm nhục bạn trước mặt mọi người không?
– Người yêu/người phối ngẫu của bạn có thường xuyên kiểm soát hoặc tra hỏi bạn rằng bạn đã/đang làm gì khi không có họ bên cạnh?
– Người yêu/người phối ngẫu của bạn có thường xuyên tỏ ra ghen tuông một cách vô cớ không?
– Người yêu/người phối ngẫu của bạn có dụ bạn rằng nếu bạn thay đổi họ sẽ chấm dứt hành hạ bạn không?
– Sự ghen tuông vô cớ của người yêu/người phối ngẫu của bạn có gây cản trở trong việc bạn gặp gỡ bạn bè hoặc người thân trong gia đình không?
– Người yêu/người phối ngẫu của bạn có làm bạn luôn có cảm giác là mình ngu ngốc, sai trái, khùng điên hay thiếu sót không?
– Người yêu/người phối ngẫu của bạn có từng làm bạn sợ hãi bởi những hành động/thái độ bạo lực hay những lời đe dọa bạo lực không?
– Người yêu/người phối ngẫu của bạn có thường ngăn cản bạn đi ra ngoài đường hoặc làm những gì bạn muốn không?
– Bạn có cảm thấy bạn có bổn phận phải hy sinh để làm người yêu/người phối ngẫu của bạn vui lòng không?
– Bạn có cảm thấy dù bạn làm chuyện gì cũng không thể đủ để làm hài lòng người yêu/người phối ngẫu của bạn không?
– Người yêu/người phối ngẫu của bạn có từng nói là họ sẽ tự tử hay giết/hành hạ bạn nếu bạn bỏ họ không?
– Người yêu/người phối ngẫu của bạn có biện minh cho hành động bạo hành của họ bằng những lý do chẳng hạn như “tại anh/em nóng tính quá thôi” hoặc “tại rượu/ma túy mà không kiểm soát được hành động thôi” hoặc “Anh/em chỉ nói chơi hay nói giỡn thôi”?
Bạo hành gia đình là một vấn đề rất nghiêm trọng và nguy hiểm có thể liên quan đến tính mạng. Có rất nhiều dịch vụ xã hội giúp nạn nhân thoát ra khỏi tình trạng ấy. Tuy nhiên các dịch vụ đó sẽ là vô dụng nếu nạn nhân không nhận ra sự tai hại của mối quan hệ đó và muốn chấm dứt nó một cách dứt khoát. Cuối cùng thì “no one can help you but yourself” (tạm dịch: chính bạn phải là người giúp mình trước hết). Người nhà của nạn nhân bạo hành gia đình nên là chỗ dựa vững chắc cho nạn nhân, đồng thời nên khuyên họ đến những dịch vụ chuyên môn để họ có thể đương đầu một cách hiệu quả hơn với sự trợ giúp chuyên nghiệp.
HH Anh Thư