Là chuyên viên thẩm mỹ chuyên nghiệp, chắc hẳn bạn sẽ gặp nhiều câu hỏi của khách về tình trạng mất tóc. Hiện nay có hơn 60 triệu người tại Hoa Kỳ mắc phải, và qua nghiên cứu, hơn 90% đàn ông và đàn bà trải qua sự mất tóc dần gọi là sự mất tóc do di truyền (androgenetic alopecia).
Bạn cần giải thích cho khách một số kiến thức trong nghề nghiệp mình lý do mất tóc vì tóc cột quá chặt, nhiều gàu, dùng nhiều hóa chất không thích hợp, dầu gội với nồng độ alkaline cao, hoặc do di truyền. Đồng thời chuyên viên thẩm mỹ cũng cần khám xét da đầu để phát hiện dấu hiệu sớm bị rụng tóc và chữa trị đúng cách hoặc khuyên đến bác sĩ.
Tuy nhiên, sự gợi ý tế nhị cho khách thường xuyên giữ da đầu và tóc luôn được sạch, tóc đẹp bóng vẫn là điều căn bản.
Tóc (trichology): mục đích chính của tóc là trang điểm cho con người thêm đẹp, và là lớp sợi bảo vệ cho da đầu, sọ đầu trong môi trường nóng quá, lạnh quá, là màn che chắn khi có sự cọ xát, thương tổn đến da đầu.
Hai phần căn bản của tóc, lông:
– Gốc tóc/lông (hair root) phần dưới bề mặt da bao gồm cả nang lông
– Cọng tóc/lông (hair shaft) mọc dài bên trên mặt da.
Hair mọc khắp cơ thể con người ngoại trừ lòng bàn tay, bàn chân, môi, mí mắt và mỗi giống dân cũng có dạng khác nhau như tóc thẳng (straight hair), tóc quăn dợn (wave hair), và quăn xoắn nhiều (kinky, curly).
Tùy từng vị trí hair cũng có đặc điểm riêng như:
– Hair trên đầu (capilli) là sợi hair dài, cứng trang điểm và bảo vệ cho đầu, và lông dài, mềm (soft, long hair) mọc ở nách cả đàn ông và đàn bà.
– Lông ở mặt (barba) do kích thích tố nam hoặc nữ, nhưng lông mặt ở phụ nữ mềm mại hơn.
– Lông ngắn, cứng (cilia) như lông mi (eyelashes) giúp cho đôi mắt tránh bớt ánh sáng chói và giữ lại bụi bặm có trong không khí bay vào mắt.
– Lông ngắn, cứng và dày (supercilia) là lông mày (eyebrows) giúp cản trở và lệch hướng mồ hôi ra ngoài bảo vệ đôi mắt.
– Lông tơ, măng (lanugo or vellus) là lông mịn, mềm mọc khắp làn da con người và ở vùng trán, đôi má, giúp toát mồ hơi và bốc hơi lượng mồ hôi chảy ra.
Thành phần chính của hair là chất sừng (karetin) giống như da và móng tay, chân. Tóc không có cảm giác, không có thần kinh. Tóc chứa khoảng 50 đến 60% chất than (carbon), tóc màu đậm nhiều carbon hơn, 5% sulfur, 6.36% khí hydro, 20.85% khí oxy, và 17.14% khí nitrogen.
Hair có 3 lớp:
– Lớp sừng ngoài cùng (cuticle) trong suốt gồm những tế bào vảy, nhiệm vụ bảo vệ cấu trúc bên trong của tóc. Tuy nhiên lớp vảy cuticle này mở ra để tiếp nhận những hóa chất tiến vào lớp trong như thuốc nhuộm tóc, uốn tóc, hoặc thuốc duỗi thẳng tóc.
– Lớp giữa bên trong (cortex) là lớp tế bào sợi thon dài (elongated cell) chứa nhiều hạt màu tóc, cũng là lớp tạo độ mạnh và tính đàn hồi của tóc.
– Lõi tóc (medulla) là lõi giữa như tủy xương, lõi tóc luôn có trong những loại tóc khó thấm (resistant hair), tóc quăn, tóc dợn sóng, nhưng có thể không có lõi tóc trong loại tóc mịn hoặc tóc tơ (very fine hair).
Cắt ngang sợi tóc quan sát dưới kính phóng đại:
Tóc thật quăn (kinky, curly) mặt bằng (flat)
Tóc dợn (wavy) có hình trái xoan (oval)
Tóc ngay (straight) có hình tròn (around)
Góc độ tóc mọc ra khỏi da đầu và hình dáng sợi hair là tùy mỗi con người chứ không vội kết luận theo từng sắc dân.
Cỡ sợi tóc (texture) đánh giá qua cảm nhận như sợi tóc nhám, cứng (harsh), sợi tóc mềm (soft), tóc quăn (wiry) và đánh giá đường kính sợi tóc như tóc nhám thô có đường kính lớn nhất hoặc tóc thật mịn (fine texture) có đường kính nhỏ nhất.
Tóc co lại khi thời tiết lạnh (cold air), và trương nở lúc ấm, nóng (heat), trung bình mỗi tháng tóc mọc ½ inch (1.25 centimeters), tóc mọc kéo dài từ 4 đến 7 năm và một số ngoại lệ có thể đến 10 năm. Tóc mọc nhanh ở khoảng tuổi từ 15 đến 30 và chậm dần sau tuổi 50. Tóc rụng mỗi ngày từ 40 đến 100 sợi. Tóc khô kéo căng không đứt cỡ 20% và ẩm dài thêm cỡ 40%.
Diện tích da đầu khoảng cỡ 120 inch vuông và mỗi inch vuông chứa trung bình 1,000 sợi tóc.
Và số lượng tóc trên đầu ảnh hưởng đến màu tóc như người có màu tóc vàng nhạt (blond) 140,000 sợi; tóc nâu 110,000 sợi; tóc đen 108,000 sợi; tóc đỏ 90,000 sợi.
Màu tóc là tùy thuộc vào số lượng hạt màu (pigment) ở trong lớp giữa của tóc (cortex) chứa những hạt màu nhỏ. Những người bị bệnh bạch tạng có làn da hồng không ăn nắng, mắt trắng và tóc trắng vì thiếu lượng sắc tố (melanin) trong người họ, cũng như những người tóc bạc về già vì tóc mất dần chất màu trong tóc.
Bình thường sợi tóc mọc ra và rụng đi, các nang lông thay thế liên tục từ hoạt động sang không hoạt động (from active to inactive). Tóc phát triển qua 3 tiến trình:
Anagen: là giai đoạn phát triển, tóc khỏe mọc ½ inch mỗi tháng với lượng 90% tóc mọc bất cứ lúc nào và đường kính tóc lớn dần lên theo chiều dài của tóc suốt thời gian từ 4 đến 7 năm. Yếu tố tóc mọc trong giai đoạn này tùy theo giới tính, tuổi, dạng tóc, di truyền, dinh dưỡng, và kích thích tố (hormones) vì giai đoạn tóc mọc, nang lông lớn hơn, dài và dày hơn thay vì trước đó chỉ là những sợi ngắn, mịn, hoặc lông măng.
Catagen: là giai đoạn chuyển tiếp của thời kỳ cuối cùng, thời gian rất ngắn từ 1 đến 2 tuần, thời kỳ này nang lông nhỏ lại rất nhanh và phần dưới cùng của hair bị hủy.
Tolegen: là giai đoạn tóc nghỉ ở cuối lúc catagen chấm dứt, thời gian nghỉ từ 2 đến 6 tháng, các nang lông ngắn hơn một nửa so với chiều dài lúc nang lông hoạt động. Khoảng 10 đến 15% số lượng tóc nghỉ bất cứ lúc nào.
Chu kỳ phát triển của tóc đều qua 3 giai đoạn này, và dĩ nhiên qua giai đoạn nghỉ (tolegen) nang lông hoạt động lại thời kỳ đầu anagen. Cọng tóc mới mọc dọc theo sợi tóc cũ và đẩy dần tóc cũ ra ngoài.