Nhân Ngày Hiền Mẫu (Mother’s Day), Trẻ chọn lọc một số câu chuyện về phụ nữ nổi bật — dù tuổi tác khác nhau, hoạt động trong những lãnh vực riêng biệt, họ đều là những nhân vật có nhiều ảnh hưởng đối với xã hội, cách riêng với hoàn cảnh và tâm tình người Việt. Mời bạn cùng thăm lại 8 vị nữ lưu độc đáo này.

Thương gia – 42 tuổi
Sheryl Sandberg là giám đốc điều hành (COO) của trang mạng xã hội lớn nhất thế giới Facebook. Bà rời cương vị điều hành hãng Google, về với Facebook năm 2008. Lương bổng của Sandberg ước tính lên quá $30,800,000 / năm. Ở Facebook, bà là nhân vật số 2, quyền hành chỉ sau sáng lập viên Mark Zuckerberg. Thiên khiếu tài chánh của Sandberg giúp mang lại cho Facebook doanh số ước tính lên tới $3.7 tỷ vào năm ngoái. Với biệt tài điều hợp và nghệ thuật thu phục nhân tâm, không ít người tiên đoán bà Sandberg còn tiến xa trên đường công danh, thậm chí có thể trở thành nữ tổng thống đầu tiên của Hoa Kỳ.
Nhờ phần lớn nơi công sức của Sheryl Sandberg, trang Facebook không ngừng mở mang, từ con số 70 triệu thành viên đến nay thu hút hơn 900 triệu trên toàn thế giới. Ở Việt Nam, trang mạng Facebook bị an ninh đảng cộng sản khoá sổ. Nhưng các đặc tính nối kết xã hội, cập nhật hoá liên tục của nó đủ hấp dẫn để người ta tìm đủ cách… vượt tường lửa. Nhiều giới người Việt mong muốn canh tân, dân chủ hoá nước nhà thường dùng Facebook để liên lạc, trao đổi với nhau.

Danh ca – 26 tuổi
Thời điểm hiện tại, có lẽ tên tuổi Lady Gaga nổi tiếng nhất làng kỹ nghệ giải trí trên thế giới. Trang mạng Twitter của cô có đến 12 triệu người hóng tin (follower). Thêm con số gấp 3 lần như vậy — 36 triệu người — ghi danh làm bạn với Lady Gaga tại trang Facebook. Trên toàn thế giới, đến nay ước tính cô đã bán ra ít nhất 23 triệu album và 64 triệu đĩa nhạc đơn, vào hàng cao nhất xưa nay. Chỉ riêng năm ngoái, Lady Gaga thu nhập trên $90 triệu. Tour trình diễn vòng quanh thế giới của cô, gọi là “The Monster Ball Tour”, kết thúc vào Tháng Năm 2011, đạt doanh số tổng cộng $227.4 triệu. Không chỉ cuốn hút trên sàn biểu diễn, Lady Gaga còn rất giỏi gây quỹ từ thiện. Đến nay, cô đã gom góp được $200 triệu cho nỗ lực ngăn ngừa, chữa trị bịnh HIV/AIDS.
Thành công của Lady Gaga là hoa trái sinh động của nền nghệ thuật giải trí tự do và nhân bản, nơi người nghệ sĩ rộng đất thi triển niềm sáng tạo của mình, tìm sự tán dương, chấp nhận của công chúng. Có sự tương phản nghèo nàn nơi những xứ XHCH còn sót lại, trong đó có VN — với “cán bộ văn hoá” của đảng cộng sản săm soi cấp giấy phép cho từng lời hát, điệu múa, kiểu tóc, gót giày, nếp áo… của người trình diễn.

Nhà hoạt động xã hội
Trong cộng đồng người Việt hải ngoại, bà Khúc Minh Thơ có lẽ là một trong những nhân vật có nhiều uy tín và ảnh hưởng nhất. Bà sáng lập Hội Gia Đình Tù Nhân Chánh Trị hoạt động liên lỉ hơn 3 thập niên qua, và cũng là một trong những người chủ trương Hội Bảo Tồn Lịch Sử và Văn Hoá Người Mỹ gốc Việt (Vietnamese American Heritage Foundation – VAHF). Trong thập niên 1980, bà đóng góp nhiều công sức vận động trong việc chánh phủ Hoa Kỳ mở chương trình H.O. (Humanitarian Operation — đưa tù nhân “cải tạo” và gia đình họ từ VN sang Mỹ).
Các nỗ lực không mệt mỏi của bà Khúc Minh Thơ và Gia Đình Tù Nhân Chính Trị đã góp phần đưa đến kết quả hằng ngàn gia đình H.O. cập bến bờ tự do đầu thập niên 1990; thay đổi hoàn toàn biết bao số phận đời. Đây là niềm an ủi và hy vọng không nhỏ cho những người từng hứng chịu nhiều sự trả thù ác hiểm của đảng cộng sản ở Miền Nam sau 30-4-1975.
Hillary Clinton
Chánh trị gia – 64 tuổi
Vị đương kim Ngoại Trưởng Hoa Kỳ là một chánh khách lão luyện. Sau khi đức phu quân Bill Clinton rời nhiệm sở, bà trở thành Đệ Nhất Phu Nhân đầu tiên ra mặt vận động tranh cử, rồi thắng cử ghế Thượng Nghị Sĩ từ tiểu bang New York (2 nhiệm kỳ). Bà Clinton cũng là Đệ Nhất Phu Nhân đầu tiên phục vụ trong nội các của một tổng thống. Hơn 3 năm qua, bà là vị Ngoại Trưởng đi công du nhiều nhất xưa nay, ghé khoảng 80 nước khác nhau, với tổng số đường bay lên đến 465,000 mile (khoảng 748,000 km). Bà Clinton là tấm gương hoàn hảo của người phụ nữ sắc bén, thành công, mạnh mẽ… là niềm ngưỡng vọng và khích lệ cho không ít người.
Một trong những sách lược ngoại giao dưới triều đại Clinton là “quyền lực khôn ngoan” (smart power). Hoa Kỳ khuếch trương các giá trị nhân bản tự do dựa trên triết lý kết hợp sức mạnh quân sự với lợi thế kinh tế, viện trợ phát triển, kỹ thuật, v.v… Đường “binh” này có tác động sâu xa lên xã hội người Việt quốc nội. Nó nhẹ nhàng khuyến khích những suy tư độc lập, âm thầm xiển dương tinh thần thượng tôn luật pháp — là những yếu tố sẽ góp phần kết liễu nền độc quyền cai trị của đảng cộng sản trong một ngày không xa.
Chánh trị gia – 66 tuổi
Bà là người dòng dõi — ái nữ của một bậc đệ nhất công thần khai sanh ra nước Miến Điện ngày nay. Đến phiên bà thiết lập Liên Đoàn Quốc Gia Vì Dân Chủ (National League For Democracy) mục đích tranh đấu bất bạo động chống giới cầm quyền quân sự. Các hoạt động này khiến bà bị giam cầm hết 15 trong 21 năm qua. Song cũng vì vậy, bà Suu Kyi trở nên biểu tượng một tù nhân chánh trị, tù nhân lương tâm lừng danh toàn thế giới, được trao giải Nobel Hoà Bình 1991.
Con đường tranh đấu ôn hoà nhưng dai dẳng, bền bỉ của người phụ nữ Miến Điện vóc dáng bé nhỏ có thể khơi gợi ít nhiều suy tư cho người Việt hôm nay. Ở quốc nội, nhiều người đang muốn dấn thân tranh đấu hướng đến một cuộc cải tổ chánh trị rộng rãi cho toàn dân Việt có thể phải chấp nhận con đường lắm gian nan, nhiều tổn thất, nhưng cũng là duy nhất: giải thể hệ thống quyền lực độc tôn đảng cộng sản.
Minh tinh màn bạc – 72 tuổi
Nữ tài tử Kiều Chinh là tên tuổi màn bạc nổi tiếng từ hơn nửa thế kỷ qua. Từ bộ phim đầu tiên, trong vai Ni Cô phim “Hồi chuông Thiên Mụ” (1957) thời non nớt của điện ảnh Miền Nam, đến những phim ảnh Hollywood tinh xảo sau ngày di tản, bà đã góp mặt trong hơn 100 phim và chương trình truyền hình khác nhau. Bộ phim tài liệu về đời nghệ sĩ của bà “Kieu Chinh: A Journey Home” (đạo diễn Patrick Perez) được trao giải Emmy danh giá. Có thể nói đến nay chưa một tài tử người Việt nào có thể sánh được với những thành công của bà.
Sự thành đạt của Kiều Chinh có thể gợi cảm hứng, tạo thêm tự tin cho những nghệ sĩ trẻ đang bước ra ánh đèn sân khấu, cũng như cho nhiều người ở các lãnh vực khác nhau đang mưu tìm cơ hội xác định mình trong xã hội Âu Mỹ. Cuộc đời chìm nổi của bà cũng có thể nhắc nhở lẽ thế sự hưng suy, vận nước thăng trầm, và món nợ ân tình của nhiều người đối với mảnh đất cố hương.

Nhà hoạt động xã hội – 47 tuổi
Bà là phu nhân tỉ phú Bill Gates, người giàu có bậc nhất thế giới. Sau những thành công tột đỉnh trên thương trường, mấy năm qua hai ông bà toàn tâm lo cho tổ chức từ thiện “Bill & Melinda Gates Foundation”. Tổ chức này đầu tư vô nhiều dự án lớn, căn cơ, có thể tác động và thay đổi đời sống hằng triệu con người, đặc biệt ở thế giới thứ ba: các chương trình y tế toàn cầu; dự án phát triển toàn cầu; chương trình phát triển nông nghiệp ở các xứ nghèo; chương trình xây thư viện và cải cách giáo dục ngay tại Hoa Kỳ… Trong 8 năm qua, bà Melinda Gates và chồng đã hiến tặng các chương trình giàu tham vọng của “Bill & Melinda Gates Foundation” đến $24 tỉ.
Thiện chí của bà Melinda Gates đáng quý, biểu hiện sự trong sáng với ước vọng hướng đến một thế giới tốt đẹp hơn cho tha nhân. Nỗ lực này tương phản không ít hoàn cảnh Việt Nam ngày nay. Nhiều người làm việc thiện từng trải qua: thành quả từ thiện trước hết cần sáng danh đảng cộng sản độc tôn cầm quyền, sau đó rơi rớt ít nhiều trên chặng đường… tham nhũng, trước khi đến tay dân chúng.

Chánh trị gia – 44 tuổi
Nữ Thủ Tướng đầu tiên của Thái Lan Yingluck Shinawatra là ngôi sao đang lên trên chánh trường Á Đông. Tỏ ra cách tân mạnh mẽ, bà tuyên bố những ưu tiên hàng đầu của nội các Thái là cải thiện đời sống dân chúng và hoà giải dân tộc. Lên cầm quyền chưa bao lâu, bà Thủ Tướng Shinawatra đã kịp giữ lời hứa lúc còn tranh cử: tăng mức lương tối thiểu và chấn chỉnh hệ thống giáo dục và y tế công cộng.
Tấm gương sáng lạn của nữ Thủ Tướng đất Thái láng giềng Yingluck Shinawatra có thể gợi nhắc câu “Trông người lại ngẫm đến ta”. Trong khi xứ người mạnh dạn đặt quyền điều hành xứ sở vào tay một chánh khách trẻ trung, khả ái, có tri thức, giàu nhân cách, thì quê hương Việt Nam vẫn còn chịu vòng kềm toả của một nhóm người thuộc trung ương chánh trị bộ đảng cộng sản: già nua, xấu xí, lỏng chỏng kiến thức, đẫy đà tham nhũng.