Giới truyền thông gọi ông là “legendary crooner”, một danh hiệu dành cho nam ca sĩ có chất giọng truyền cảm huyền thoại. Đó là nam ca sĩ Andy Williams, qua đời đêm thứ Ba 25 tháng 9 vừa qua tại tư gia ở Branson, Missouri bên cạnh người vợ hiện tại và ba người con với người vợ trước, sau gần một năm cầm cự với bệnh ung thư bàng quang, hưởng thọ 84 tuổi.
Andy Williams chào đời năm 1927 tại Wall Lake, Iowa, thuở nhỏ tham gia ban hợp ca nhà thờ Tin Lành. Năm 8 tuổi, Andy bắt đầu sự nghiệp ca hát khi cùng ba người anh em trai lập ban nhạc Williams Brothers Quartet, từng hát nền cho ca sĩ Bing Crosby trong bài “Swingin’ on a Star” năm 1944 và từng được mời xuất hiện trong một vài cuốn phim.
Tới năm 1951 ban nhạc tan rã, Andy một phần chuyển hướng sang các hoạt động truyền hình, một phần vẫn tiếp tục theo đuổi âm nhạc tại Iowa, diễn trong các hộp đêm, trên đài phát thanh. Ông bắt đầu sự nghiệp truyền hình của mình như là một ca sĩ thường trực trong “Tonight Show” của Steve Allen vào năm 1954 với một loạt nhạc phẩm ăn khách nhất như Butterfly, The Village of St. Bernadette, Can’t Get Used To Losing You, Almost There, Love Story và The Most Wonderful Time of the Year. Nhạc phẩm “Canadian Sunset” do ông trình bày được xếp hạng “top hit” năm 1956.
Năm 1961, cùng với Henry Mancini và Johnny Mercer, Andy Williams đồng sáng tác Moon River, là nhạc phẩm chủ đề của phim đoạt giải Oscar là Breakfast at Tiffany’s. Nhạc phẩm này đã gắn liền với tên tuổi của ông, là bài được ưa thích nhất vì nó có giai điệu tuyệt vời và ca từ bất hủ. Ông lập chương trình truyền hình riêng The Andy Williams Show từ năm 1962 đến năm 1971, giành được ba giải Emmy trong suốt thời gian phát sóng chương trình. Ông được mời hát Quốc ca trong trận Super Bowl năm 1973. Ông cũng trình diễn bảy năm liên tiếp trong lễ trao giải Grammy từ 1971 đến 1977. Hàng triệu khán thính giả yêu thích tiếng hát của ông, nhiều còn hơn là tất cả Lady Gaga, Katy Perry và Nicki Minaj ngày nay cộng lại. Ông điều khiển chương trình một cách duyên dáng, giới thiệu các ca sĩ đương thời như Dinah Shore, Perry Como, Elton John, Mamas và Papas, BeeGees và Creedence Clearwater.
Ông mở nhà hát Moon River Theatre ở Branson, Missouri vào năm 1992. Đây từng là địa điểm tổ chức các buổi biểu diễn của nhà ảo thuật David Copperfield, Charo và Glen Campbell. Trên sân khấu này, ông đã từng giới thiệu ra mắt ban hợp ca anh em nhà Osmonds mới ra nghề, ông mời cả các siêu sao quốc tế như Antonio Carlos Jobin, các màn hài hước táo bạo ngớ ngẩn của Cookie Bear và “The Walking Suitcase”, phương thức giống như Dave Letterman, Conan O’Brien và Jimmy Fallon áp dụng trong các show buổi tối trên truyền hình ngày nay.
Trong khi Beatles và các ban nhạc Anh quốc xâm nhập vào thị trường truyền thanh truyền hình Mỹ vào những năm 60, ông tiếp tục tung ra các dĩa nhạc ăn khách nhất, đặc biệt là ở Anh quốc, qua mặt cả các nhóm Rolling Stones, Kinks và The Who.
Với khuôn mặt điển trai khả ái, dáng điệu lịch lãm, phong thái nhẹ nhàng kèm với chất giọng đầm ấm, ngọt ngào, trữ tình và truyền cảm của ông đã khiến Tổng thống Ronald Reagan từng gọi ông là một “báu vật quốc gia”. Ông nổi tiếng với các chương trình Giáng Sinh đặc biệt trên truyền hình Hoa Kỳ. Nhiều lần ông được đề cử giải Grammy, Quả Cầu Vàng và People’s Choice (Công chúng bầu chọn), từng được 18 đĩa vàng và 3 đĩa bạch kim.
Trong sự nghiệp kéo dài hơn 50 năm và vẫn vượt qua các mốt âm nhạc nhất thời, Williams đã cho ra đời 40 đĩa đơn hàng đầu. Ông hoàn toàn ngự trị các bảng xếp hạng nhạc pop người Mỹ trong những năm 60 với những nhạc phẩm hốt bạc như “Days Wine and Roses”, “On Street Where You Live” và “Battle Hymn of the Republic”, được cả cố thượng nghị sĩ Robert F. Kennedy và bà vợ Ethel yêu thích nhất.
Ông còn được tôn kính mãi đến ngày hôm nay là nhờ hai bài hát nổi tiếng đã trở thành tiêu chuẩn của Mỹ: bài tủ “Moon River” và bài hát không thể thiếu trong mùa lễ Giáng Sinh “It’s the Most Wonderful Time of the Year”. Trong những buổi phát hình chương trình Giáng Sinh đặc biệt này, ông xuất hiện giữa những trẻ em mặc áo thun len có màu sắc rực rỡ bên cạnh các ca sĩ của nhạc trưởng Lawrence Welk, và các lần chiếu lại sau này vẫn tiếp tục thu hút người xem. Ông phát hành 8 CD hát toàn nhạc Giáng Sinh nên được khán thính giả thương mến gọi ông là Mr. Christmas.
“Moon River” mãi mãi là nhạc phẩm được ca sĩ ở mọi lứa tuổi yêu thích trình diễn. Nhóm The Killers, REM và Morrissey hát trong buổi hòa nhạc. Ngay cả New Kid Joey McIntyre cũng hát bài này khá thành công, nhưng không ai có thể hát bài này hay hơn Williams. Ấn tượng hơn nữa, những khán giả hâm mộ show hoạt họa “The Simpsons” đều biết giọng hát ru hồn của Andy Williams đủ sức làm tan chảy trái tim của cả kẻ chuyên bắt nạt là Nelson Muntz. Thật đấy!
Phi hành gia Neil Armstrong, người duy nhất để lại dấu giày trên mặt trăng, cũng là một fan hâm mộ lớn của Andy Williams và đã mang theo bài “Aquarius” (do Andy hát) trong chuyến thám hiểm mặt trăng. Khi bước qua tuổi 80, Williams vẫn tiếp tục trình diễn trên sân khấu nhà hát Moon River do ông xây dựng ở Branson, Missouri.
Năm 2011, Andy Williams xuất hiện trên sân khấu của chương trình Giáng Sinh đặc biệt và thông báo với khán giả rằng ông bị ung thư bàng quang nhưng rất lạc quan tin tưởng ông có thể chống lại chứng bệnh này và tin tưởng sẽ chiến thắng. Tuyên bố xong, ông trình bày bản nhạc giáng sinh Chestnuts Roasting on an Open Fire và hứa hẹn sẽ mừng kỷ niệm 75 năm sự nghiệp ca hát vào Giáng Sinh năm 2012.
Nhưng người nghệ sĩ tài ba này không vượt qua được số phận. Ông vĩnh viễn ra đi, để lại người vợ hiện tại là Debbie và ba đứa con của người vợ trước Claudine Longet. Ông ly dị Longet một năm trước khi bà vợ cũ này bị kết án vì đã bắn chết người bạn trai mới của bà là Spider Sabich, một vận động viên trượt tuyết. Williams được báo chí nhắc đến rất nhiều trong vụ này vì ông luôn ủng hộ vợ cũ trong suốt cuộc xét xử. Ông hộ tống bà ra tòa, có mặt tại các phiên xử, giúp thanh toán các chi phí biện hộ cho bà. Longet bị kết án 30 ngày tù giam và sau đó đã kết hôn với luật sư của bà một vài năm sau đó.
Một thời gian trong những năm 1970s, người ta thường thấy Andy Williams xuất hiện chung với Ethel Kennedy, góa phụ của Robert Kennedy. Ông nói giữa ông và Ethel không hề có sự liên hệ lãng mạn nào. Ông kết hôn với Debbie Meyer vào năm 1991 cho đến khi ông qua đời.
Về sinh hoạt chính trị, ông là một người trung kiên thuộc đảng Cộng Hòa. Ông vận động tranh cử vào năm 1968 cho một người bạn của ông là Robert F. Kennedy. Ông hát bài “The Battle Hymn of the Republic” tại tang lễ của Kennedy năm đó. Năm 1972, ông vận động tranh cử cho George McGovern. Khi chính quyền Nixon muốn trục xuất John Lennon, Andy Williams lên tiếng bênh vực một cách mạnh mẽ quyền của Lennon để được ở lại Mỹ. Trong những năm gần đây, ông chỉ trích Barack Obama đã đưa đất nước đi “quá xa về phía tả”.
Ông là một doanh nhân khôn ngoan. Cuối cùng, ông mua lại các đĩa nhạc gốc (masters) từ nhãn hiệu Cadence. Ông đưa ra nhãn hiệu riêng của mình là Barnaby Records. Về phương diện thể thao, ông là một người hâm mộ môn chơi đánh golf, từng tổ chức các cuộc tranh giải thi đấu PGA ở San Diego trong những năm từ 1968 đến 1988. Thân xác Andy Williams đã trở về với cát bụi nhưng còn để lại cho đời giọng ca huyền thoại.