– Christmas là từ kết hợp của “Christ’s Mass”, biến thể của tiếng Anh cổ Cristes maesse (xuất hiện lần đầu tiên năm 1038). Thường được viết tắt là Xmas và sử dụng từ khoảng giữa thập kỷ 1500, trong đó X là chữ đầu tiên trong tiếng Hy Lạp để chỉ Chúa Kitô.
– Người Việt thường dùng từ Noel để chỉ lễ Giáng Sinh. Noel (còn viết là Nowell) được đưa vào Anh ngữ ở thế kỷ 14. Lễ Giáng Sinh có nguồn gốc từ những lễ hội ngoại giáo như Saturnalia (mừng từ 17 đến 23 tháng 12), Kalends (từ 1 đến 5 Tháng Giêng) và Deus Sol Invictus (hoặc Sinh nhật của Thần Mặt Trời Bất Khuất, 25 Tháng 12). Giáo hội Kitô giáo không chấp nhận những lễ hội đó và chọn ngày 25 Tháng 12 làm ngày sinh nhật của Chúa Giêsu tuy không có bằng chứng Ngài sinh vào đúng ngày này.
Năm 350 Giáo hoàng Julius I công bố 25 Tháng 12 chính thức là ngày mừng giáng sinh của Chúa Cưú Thế.
– Ngay từ năm 1836, Alabama là tiểu bang đầu tiên ở Mỹ công nhận Christmas là lễ nghỉ. Oklahoma là tiểu bang cuối cùng công nhận ngày nghỉ lễ này (năm 1907).
– Poinsettia (hoa trạng nguyên) gốc từ Mexico, do thổ dân Aztecs trồng và gọi là Cuetlaxochitl (“hoa có cánh rũ”). Đối với họ, màu đỏ rực rỡ của hoa tượng trưng cho sự thanh khiết, và họ thường dùng làm thuốc để hạ nhiệt khi bị sốt. Nhiều người cho là hoa này độc, nhưng không đúng, mà holly berry mới độc.
– Khúc củi Yule (Yule log) là khúc gỗ lớn thường được đốt trong lò suốt 12 ngày lễ (từ 25 Tháng 12 đến 6 Tháng Giêng). Một số học giả cho rằng từ ngữ “yule” có nghĩa là “bánh xe” hoặc “vòng quay” tượng trưng cho chu kỳ trở lại của mặt trời. Khúc củi cháy hoặc tro than còn lại được coi là đem đến sức khỏe, thịnh đạt và may mắn, cũng như có khả năng tránh được tà ma.
– Người đầu tiên trang trí cây Giáng Sinh là nhà cải cách Tin Lành Martin Luther (1483-1546). Theo truyền thuyết, ông rất cảm kích khi nhìn thấy các vì sao lấp lánh sau những nhánh thông, nên đem về nhà một cây xanh rồi trang trí bằng đèn cầy để chia sẻ hình ảnh này với các con. Cây Noel lần đầu tiên được đề cập đến trong một cuốn sách in là năm 1531 tại Đức.
– Những cây thông Giáng Sinh nhân tạo đầu tiên là do người Đức lấy lông ngỗng nhuộm màu và kết lại.
– Cây Giáng Sinh được bán ra cho công chúng ở Mỹ trưng bày vào dịp lễ Noel từ năm 1850. Cây thường phải trồng khoảng 15 năm mới bán được.
– Những đồ trang trí cây Noel đầu tiên là trái táo. Thời Trung cổ, vào dịp lễ Giáng Sinh, các diễn viên dùng táo để trang hoàng cây trái cấm (thường là cây thông) trong vở kịch “Thiên Đường” diễn cảnh tạo dựng Adam, Eva và sự sa ngã của họ.
– Ở Ba Lan, người ta thường dùng nhện hoặc tơ nhện để trang hoàng trên cây Noel, vì theo một truyện truyền kỳ thì một con nhện đã giăng tơ dệt làm mền cho hài nhi Giêsu. Người Ba Lan còn coi nhện là biểu tượng của sự thiện hảo và thịnh đạt trong mùa lễ Giáng Sinh.
– Cây Noel được trưng bày lần đầu tiên ở Tòa Bạch ốc năm nào? Có hai giả thuyết: do Tổng thống Franklin Pierce năm 1856, hoặc do Tổng thống Benjamin Harrison năm 1889. Năm đầu tiên có nghi lễ thắp sáng cây Noel tại đây là 1923, do Tổng thống Coolidge. Nhưng có lần bị cấm không được trưng bày là năm 1912, do Tổng Thống Teddy Roosevelt, vì ông rất chú trọng đến môi trường.
– Santa Claus, hoặc Ông già Noel, là nhân vật dựa trên một con người thật, đó là Thánh Nikolas of Myra (còn gọi là Nikolaos the Wonderworker, Thánh Giám mục Nicholas of Smyrna, hoặc Nikolaos of Bari) sống ở thế kỷ thứ 4, sinh ở Patara (Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay). Ngài là thánh bổn mạng của ngành ngân hàng, tiệm cầm đồ, ngành xẻ thịt, thuỷ thủ, trẻ mồ côi, và thành phố New York.
– Những bức minh họa ban đầu vẽ Thánh Nicholas với vẻ nghiêm nghị, có tác phong điều khiển, tay cầm roi, tượng trưng cho kỷ luật và trừng phạt, không giống vẻ vui tươi, và thân hình lùn chủn, mập mạp của các ông già Noel như ngày nay.
– Tục bỏ quà vào vớ treo trước lò sưởi bắt nguồn từ câu truyện truyền thuyết về ba chị em gái quá nghèo không có của hồi môn nên ế chồng và phải sống bằng nghề mãi dâm. Họ được cứu vớt do Thánh Giám mục Nicholas of Smyrna (tiền thân của Santa Claus). Ông đã bò xuống qua đường ống khói lò sưởi và bỏ những đồng tiền vàng vào vớ của họ.
– Thần Odin của người Viking (những nhà thám hiểm và hải tặc ở Bắc Âu thời cổ) là tiền thân của ông già Noel ngày nay. Theo thần thoại, Odin cưỡi một con ngựa bay tên Sleipnir (tiền thân của con nai kéo xe cho Santa Claus) có 8 chân. Vào mùa đông, Odin phân phát ra cả quà tặng lẫn hình phạt, và trẻ con thường bỏ vào giày hoặc vớ những món ăn để nhử con ngựa Sleipnir.
