Tin tức về việc thoái vị của Đức Giáo hoàng Bênêđictô XVI đã trở thành đề tài nóng bỏng trên báo chí thế giới suốt tuần lễ qua kể từ sau thông báo của Tòa Thánh. Sự kiện này không chỉ được hơn một tỷ người Công giáo toàn cầu tiếp nhận ngỡ ngàng, mà còn được dư luận bàn tán xôn xao vì tính cách đột ngột, ngoài ra cũng nảy sinh một số ngộ nhận, đặc biệt nơi một số người ngoài Công giáo.
Đức cựu Giáo Hoàng Benedict XVI
Bênêđictô XVI là Giáo Hoàng thứ 265 sau vị tiên khởi là Thánh Phêrô. Ông là Giáo Hoàng đầu tiên người nước Đức, sinh ngày 16 Tháng 4 năm 1927, nhậm chức ngày 19 Tháng 4 năm 2005, và tuyên bố từ ngôi kể từ ngày 28 Tháng 2 sắp tới. Nhiều người vẫn tưởng chức vụ giáo hoàng sẽ kéo dài cho tới ngày vị đó qua đời, trái với những thực tế sau đây:
1. Trước hết, ngôi vị Giáo Hoàng không phải là vĩnh viễn. Giáo luật năm 1983 quy định việc một Giáo Hoàng có thể từ chức, chỉ cần sự từ chức này phải được tự do và bày tỏ hợp thức nhưng không cần được ai chấp thuận.
2. Trong lịch sử đã có những Giáo Hoàng thoái vị vì nhiều lý do:
– Pontian (230-235) từ chức khi bị lưu đày qua Sardinia;
– Celeste V (1294) từ chức khi thấy bị các lãnh chúa thời đó lợi dụng;
– Gregory XII (1406-1417) từ chức để chấm dứt tình trạng ly giáo ở Tây phương.
Sự từ ngôi của Bênêđictô được nhiều người cho là một quyết định sáng suốt:
– Vì lý do sức khỏe xấu đi trong những ngày tháng qua khiến ông không còn đủ năng lực trí óc và thể xác để thích hợp vai trò hướng dẫn Giáo hội trong một thế giới thay đổi nhanh chóng và rất nhiều vấn nạn.
– Vì thực tế lịch sử: Tuổi trị vì của hơn 60 Giáo Hoàng suốt 600 năm qua cho thấy đa số các vị nhậm chức ở tuổi thất tuần thường chấm dứt giáo triều ở tuổi 85-87. Giáo Hoàng Bênêđictô cũng nằm trong hạn tuổi này: (Xin coi biểu đồ)
. Paul IV (thứ 223) nhậm chức 78 tuổi và mất ở tuổi 83 (1555-1559)
. Gregorrius XIII (thứ 226) 70/83 (1572–1585)
. Innocent X, (thứ 236) 70/80 (1644-1655)
. Clement X, (thứ 239) 79/86 (1670-1676)
. Alexander VIII, 241, 79/80 (1689-1691)
. Innocent XII, 242, 76/85 (1691-1700)
. Benedict XIII, 245, 75/81 (1724-1730)
. Clement XII, 246, 78/87 (1730-1740)
. John XXIII, 261, 76/81 (1958-1963).
. Chỉ duy nhất một vị thọ và trị vì qua tuổi 80 là Giáo Hoàng Leo XIII, thứ 256, nhậm chức 67 tuổi mất 93 tuổi (1878-1903).
Chức vụ Giáo Hoàng có lẽ là một trong những chức vụ làm tổn hao con người nhiều nhất. J. Allen, ký giả báo National Catholic Reporter, cho rằng với số tín hữu Công giáo gần 1.1 tỷ người, với một bộ phận hành chánh khoảng 2,700 vị trông coi và thượng đỉnh là Giáo Hoàng, hệ quả là sự tàn phá sức lực và trí óc con người đến mức kinh khủng. Chuyên gia Peter Drucker tính toán như sau: nếu áp dụng những con số vừa nói vào Hoa Kỳ – theo cùng một tỷ lệ – thì chính quyền Mỹ chỉ cần 500 người trong chính phủ Liên bang mà thôi.
