Trong bài báo tuần trước chúng ta đã biết Thermostat là dụng cụ điều khiển nhiệt độ bên trong nhà cho dễ chịu. Nhiệm vụ tiêu biểu của thermostat là khởi động máy sưởi ấm khi nào sức nóng rơi xuống quá một nhiệt độ nào, và tắt máy đi khi sức nóng tăng quá một nhiệt độ khác. Hai nhiệt độ này thường không cách biệt nhau nhiều để cho máy sưởi không tắt/mở quá nhanh.
Giả dụ, nếu bạn đặt thermostat ở 68°F, không có nghĩa nó duy trì chính xác ở nhiệt độ đó. Nhiệt độ sẽ dao động giữa khoảng 67°F khi thermostat bật máy sưởi lên, và 69°F – khi nó tắt máy sưởi đi.
1. Loại điện cơ (Electromechanical thermostat)
Gồm một cuộn dây tạo thành do hai khoanh kim loại hàn khít với nhau và nối với một bầu thủy tinh chứa đầy thủy ngân. Khi nhiệt độ thay đổi, hai kim loại đó dãn nở khác nhau làm cho khoanh này cuộn lại hay mở ra. Lúc đó đầu nối với bầu thuỷ ngân làm cho thuỷ ngân nghiêng từ đầu này sang đầu kia của bầu. Khi thuỷ ngân rơi xuống một đầu, nó cho dòng điện chạy từ hai sợi dây và máy sưởi được khởi động. Khi thuỷ ngân nghiêng về phía bên kia của ống thủy tinh, dòng điện ngưng và máy sưởi tắt. Như vậy, động tác cuộn vào/mở ra của khoanh kim loại điều khiển cho máy sưởi bật lên hoặc tắt đi, còn nhiệt độ trong nhà dao động ở điểm mà ống thủy ngân ở vị trí cân bằng.
Đây là loại thermostat kiểu cũ nhất, tuy không chính xác bằng những loại mới, nhưng rẻ tiền và dễ sử dụng.
2. Digital manual thermostats
Đây là loại thermostat kỹ thuật số nhưng điều khiển bằng tay, hoạt động giống loại điện cơ nói trên chỉ khác ở điểm cuộn dây kim loại được thay thế bằng một bộ phận điện tử để cảm ứng nhiệt độ. Bên trong còn có bộ phận microprocessor để so sánh nhiệt độ trong nhà với con số bạn đặt định. Sau đó nó khởi động hay ngưng các mệnh lệnh điều khiển máy sưởi hoặc máy lạnh để đem nhiệt độ tới mức dễ chịu như bạn đặt.
Tuy loại này chính xác hơn loại điện cơ nhưng phải điều khiển bằng tay chứ không tự động. Loại này cũng như loại 3 bên dưới đều không dùng thủy ngân là thứ kim loại không tốt cho môi trường.
3. Digital programmable thermostat
Đây là loại thermostat kỹ thuật số và “program” được theo ý chủ nhân. Nó hoạt động giống như loại 2 nói trên, nhưng tiện lợi hơn nhiều. Sau khi bạn “program” để nó hoạt động đúng theo lối sinh hoạt hàng ngày của bạn, chẳng hạn bạn muốn nhiệt độ bao nhiêu trong nhà, vào giờ nào trong ngày… nó sẽ tự động điều chỉnh như thế và bạn chỉ cần thư giãn, để mọi việc điều hành nhiệt độ cho máy lo.
Kỳ báo sau chúng ta sẽ đề cập thêm các chi tiết về loại máy tiện dụng này để tiết kiệm năng lượng và tiền bạc.