Mất thân nhiệt
Thân thể con người thường xuyên bị mất nhiệt. Mỗi cử động của chúng ta đều tạo ra sức nóng để làm ấm thân thể vì các bắp thịt hoạt động trao đổi dưỡng chất nhanh hơn bắp thịt ngưng nghỉ. Thân nhiệt trung bình của chúng ta là 98.6° F và thân thể có một kỹ thuật giữ cho nó được đúng hoặc gần với nhiệt độ này, vì dưới hoặc trên mức đó đều có hại. Một số cách thức để duy trì thân nhiệt:
– Ra mồ hôi: là phương pháp thông thường để giữ cho thân thể mát, vì đây là cơ hội để gió thổi trên các tế bào ẩm ướt và làm mát những tế bào đó.
•- Run lập cập khi gặp không khí lạnh: là một cách khác để điều hòa thân nhiệt, vì sự chuyển động nhanh tác động mau lên các bắp thịt và tạo ra sức nóng.
Như vậy, thân thể con người thường dùng các chuyển động và sinh hoạt của chính nó để thích ứng với môi trường chung quanh. Nhưng điều gì xảy ra nếu chúng ta chuyển động quá nhiều khi trời nóng? Ta sẽ bị nóng hơn. Và nếu có quá nhiều gió thổi vào một ngày trời lạnh, ta cảm thấy lạnh hơn, mặc dầu mồ hôi không đổ.
Wind chill factor
Tại sao những ngày mùa đông có gió thổi lại làm cho chúng ta cảm thấy lạnh đến cắt da?
Thực vậy, ngày mùa đông có gió thổi mạnh dường như lạnh hơn rất nhiều so với ngày gió nhẹ, tuy nhiệt độ ngoài trời giống hệt như nhau. Tác động của gió trên nhận thức của chúng ta về độ lạnh được gọi là wind chill factor (yếu tố phong hàn). Tốc độ gió càng mạnh, thân nhiệt càng mất nhiều. Wind chill có thể làm cho một ngày mùa đông ôn hòa trở thành tương đương với ngày rất lạnh, đôi khi trở nên nguy hiểm. Chẳng hạn, một ngày có nhiệt độ 30 ° Fahrenheit ít làm ta quan tâm, nhưng kết hợp với sức gió có vận tốc 10 mile/giờ, làm ta cảm thấy lạnh như 21° Fahrenheit. Nói cách khác thân thể 98 độ F của chúng ta mất nhiệt dường như là bên ngoài chỉ có 21 độ.
Đây là do tác động qua lại của nhiệt độ không khí và gió trên thân thể con người lúc nào cũng đang mất nhiệt. Cả nhiệt độ và gió đều gây ra sự mất nhiệt trên bề mặt thân thể.
Hiệu ứng giống như windchill
– Muốn ăn ngay một tô cháo nóng ta thường thổi cho mau nguội, đó là cách áp dụng thực tế của windchill. Chuyển động không khí (khi ta thổi) làm tăng sự mất nhiệt của cháo, do đó cháo mau nguội hơn.
– Tại sao quạt làm ta mát?
Thực ra, quạt làm cho một căn phòng nóng hơn mới đúng, vì tất cả điện năng làm quay cánh quạt cũng được chuyển thành nhiệt. Do đó quạt không làm cho phòng mát đi mà thực chất là tạo ra một hiệu ứng giống như wind chill.
Công thức để tính wind chill
Sự mất nhiệt được tính toán bằng cách dùng nhiều kết hợp khác nhau của tốc độ gió và nhiệt độ không khí, sau đó chuyển đổi thành yếu tố wind chill và lập thành biểu đồ:
Tê cóng xảy ra trong 15 phút hoặc ngắn hơn
Da trên thân thể nơi không che phủ cảm thấy khó chịu với nhiệt độ khoảng 59 độ, nhức nhối ở 50 độ. Dưới nhiệt độ này, da bắt đầu tê cứng và đông đặc ở 23 độ.
PN