Một điều ít ai biết là các công ty bảo hiểm nhân thọ thường không coi mức độ cholesterol xấu trong tiền sử một người là yếu tố quan trọng khi xét đơn xin bảo hiểm của người đó. Lý do: theo kết quả các cuộc nghiên cứu gần đây, cholesterol không tệ hại như ta vẫn tưởng.
Đây là 8 nhận định nhiều người thường nghĩ về cholesterol, có thể đúng hoặc sai:
1. Cholesterol cố hữu là xấu
Chúng ta không thể sống mà không có cholesterol, vì chất giống như sáp này do gan sản xuất lại giữ những vai trò quan trọng cho thân thể, từ việc ngăn không cho thấm nước vào các màng bọc tế bào, đến giúp sản sinh ra vitamin D, acid trong mật để giúp tiêu hóa chất béo, và các hormon sinh dục, như testosterone, estrogen, và progesterone. Cholesterol luân lưu trong thân thể nhờ những chiếc “tàu ngầm” gọi là lipoprotein, như low-density lipoprotein (LDL) and high-density lipoprotein (HDL). Như vậy nó đâu có xấu.
2. Cholesterol thấp là dấu hiệu có sức khỏe tốt
Tuy thấp LDL cholesterol thường là dấu hiệu khỏe mạnh, nhưng một cuộc nghiên cứu mới đây cho thấy một số bệnh nhân bị ung thư lại là những người có LDL thấp trong những năm trước khi mắc bệnh hơn những người không bị ung thư. Các nhà nghiên cứu so sánh 201 bệnh nhân ung thư với 402 bệnh nhân không ung thư, tương ứng về tuổi tác, giới tính, hút thuốc lá, bị tiểu đường, và chỉ số thể trạng (body mass index). Không bệnh nhân nào uống thuốc hạ cholesterol cả. Mười ba cuộc thử nghiệm trước đó về cách chữa trị dùng thuốc hạ cholesterol cho thấy có sự liên hệ giữa bệnh ung thư và mức độ LDL thấp. Nhưng kết luận đưa ra là một cơ cấu sinh học nào đó có thể là thủ phạm gây ung thư chứ không phải là loại thuốc hạ cholesterol.
3. Cao LDL dễ bị heart attack
Một cuộc nghiên cứu nơi khoảng 136 ngàn người cho thấy: gần 75% số người phải vào nhà thương vì heart attack là những người có LDL cao trên mức khuyến cáo, và gần phân nửa có mức “tốt”. Các nhà nghiên cứu cũng cho biết rằng trong mấy năm gần đây mức độ HDL cholesterol (tốt) đã giảm xuống nơi các bệnh nhân bị heart attack, có lẽ vì tăng cao sự phì mập, tiểu đường, và kháng insulin. Chỉ có 2% số bệnh nhân trong cuộc nghiên cứu có mức độ lý tưởng về cả hai LDL và HDL.
4. Tất cả các hạt LDL đều nguy hiểm ngang nhau
Mường tượng như trái banh và viên đạn, độ lớn nhỏ của các hạt là điều đáng kể. Một số hạt LDL nhỏ và đậm đặc dễ thâm nhập qua thành động mạch và tạo thành mảng (plaque), còn những hạt khác thì lớn và mịn mượt, dễ dội ra.
Người có LDL cholesterol nhỏ và đậm đặc thường dễ bị heart attack gấp ba người có các hạt lớn và mịn mượt.
5. Dân Mỹ có mức độ cao cholesterol nhất thế giới
Trái với thành kiến cho rằng đa số chúng ta dễ bị heart attack vì quen ăn big Mac, theo Tổ chức Y tế Thế giới (World Health Organization) thì phái nam ở Mỹ đứng tận hàng thứ 83, phái nữ hàng thứ 81 trên thế giới về tổng số cholesterol. Cả hai giới có mức độ trung bình là 197mg/dL, dưới đôi chút mức ranh giới cao cholesterol (200-239 mg/dL). Nam giới ở Columbia, trung bình 244 mg/dL, còn phụ nữ Israel, Lybia, Na Uy và Uruguay trung bình 232.
6. Triglycerides gây ra bệnh tim
Triglycerides là một loại chất béo trong máu, không xâm nhập thành động mạch và tạo mảng (plaque). Tuy nhiên, cao triglycerides lại tạo ra nguy hại khác: kháng lại insulin, một tình trạng tiền-tiểu đường là nguyên nhân chính gây ra 70% các vụ heart attack. Cao triglycerides còn là một trong những dấu hiệu cảnh báo về hội chứng metabolic syndrome. Đây là một chuỗi những điều bất thường làm tăng nguy cơ bị bệnh mạch vành, đột quỵ và tiểu đường loại 2. Phải có ít nhất từ 3 rối loạn cơ thể trở lên: cao huyết áp, cao đường trong máu, quá nặng cân, cao triglycerides, và thấp HDL, mới được xét nghiệm là người bị hội chứng này.
7. Trứng làm nghẽn các động mạch
Trứng quả thật cao cholesterol, có tới trên 200 mg, nhất là tròng đỏ. Tuy nhiên, một ngày ăn 3 trứng (hoặc nhiều hơn) lại làm gia tăng cả hai loại cholesterol tốt và xấu. Các hạt LDL thường nhẹ và mịn dễ đi vào thành động mạch, trong khi đó sự gia tăng HDL giúp cho các động mạch được sạch. Do đó thân thể có thể sử dụng cholesterol từ trứng mà ít hại cho tim. Các nhà nghiên cứu kết luận: trứng không phải kẻ thù của chế độ ăn uống.
8. Không có triệu chứng rõ rệt khi bị cao cholesterol
Nơi một số người cao cholesterol thấy có những chỗ u màu đỏ hơi vàng, gọi là xanthomas, xuất hiện trên mi mắt, khớp xương, tay, và các nơi khác. Người có bệnh tiểu đường hoặc cao cholesterol do di truyền (hypercholesterolemia) thường bị xanthomas. Cách tốt nhất để biết cholesterol có cao hay không là thử nghiệm mỗi ba năm kể từ lúc 20 tuổi, hoặc thường hơn nếu bác sĩ yêu cầu.