Khi viễn tượng về những mất mát sắp xảy đến trong cuộc đời vốn bình yên này, thì phải là muôn phần kinh hãi. Những cái đơn sơ mà hạnh phúc mỗi ngày chợt sẽ tan biến ngày mai. Những gối chăn ấm áp, ánh đèn cầy bên những món ăn quen, những tiếng nói thân thương cùng tiếng khóc và nụ cười thân yêu ấy chợt một mai không còn nữa. Lòng hẳn phải nát tan và tiếng đời kia mãi thôi đồng vọng giữa miên trường.
Hãy nghe một ca khúc âu lo và níu kéo về cái ngày người ấy ra đi. If You Go Away.
If you go away on this summer day,
Then you might as well take the sun away;
All the birds that flew in the summer sky,
When our love was new and our hearts were high;
When the day was young and the night was long,
And the moon stood still for the night bird’s song.
Nếu em ra đi trong những ngày hè này.
Em lấy đi theo cả mặt trời và những cánh chim bay trên trời Hạ.
Khi tình yêu chúng mình vừa mới chớm mà nồng nàn.
Ngày thì quá vội mà đêm thì quá dài. Mảnh trăng đứng yên nghe tiếng chim đêm.
But if you stay, I’ll make you a day
Like no day has been, or will be again;
We’ll sail the sun, we’ll ride on the rain,
We’ll talk to the trees and worship the wind.
Then if you go, I’ll understand,
Leave me just enough love to fill up my hand.
Anh sẽ cho em một ngày nếu em ở lại.
Một ngày chưa bao giờ em có và chưa bao giờ như cũ.
Chúng mình sẽ giong buồm theo nắng.
Sẽ lội dưới mưa, nói cùng cây và tâm tình với gió.
Anh cũng hiểu rằng nếu em phải đi.
Xin để lại chút tình đủ lấp đầy tay anh
If you go, as I know you will, you must tell the world to stop turning
Till you return again, if you ever do, for what good is love without loving you,
Can I tell you now, as you turn to go, I’ll be dying slowly till the next hello.
Và anh biết rồi em sẽ đi
Xin thời gian ngừng trôi cho đến khi em trở lại.
Thiếu vắng em tình yêu có nghĩa gì?
Anh có thể nói với em rằng, ngay khi em quay gót
Anh sẽ chết chầm chậm, cho đến khi chào nhau lần cuối.
But if you stay, I’ll make you a night
Like no night has been, or will be again.
I’ll sail on your smile, I’ll ride on your touch,
I’ll talk to your eyes that I love so much.
Nhưng nếu em ở lại. Anh sẽ cho em một đêm.
Không giống như mọi đêm xưa, nồng nàn như chưa bao giờ
Anh sẽ giong buồm theo nụ em cười, sẽ phiêu du theo thịt da người
Sẽ nhìn em và nói, anh yêu em vô ngần.
But if you go, go, I won’t cry,
Though the good is gone from the word goodbye,
If you go away, as I know you must,
There’ll be nothing left in the world to trust,
Just an empty room, full of empty space,
Like the empty look I see on your face.
I’d have been the shadow of your shadow
If I thought it might have kept me by your side.
Và nếu em phải đi, Anh sẽ không nhỏ lệ
Vì những điều tốt đẹp đã theo lời tạ từ.
Không còn gì để lại trong thế gian bất tín
Ngoại trừ căn phòng trống, đầy cả khoảng trống không.
Như mặt em vắng lạnh với cái nhìn mông lung.
Anh chỉ là chiếc bóng nếu em muốn giữ anh
bên cạnh chiếc bóng em, nếu em phải ra đi.
Người Anh gọi bài hát If you go away là torch song. Là những ca khúc cho tình yêu đơn phương như những người làm ngọn đuốc cho người yêu độc hành. Mà bản thân mình thì khổ đau câm nín bởi rằng tình này không được và chẳng cầu mong đoái đáp. Những bài ca torch song như hát ru bên ngọn nến, dưới ánh điện vàng vọt hay trong ánh trăng khuya một lời thất tình hay những khát vọng về tình yêu không trọn vẹn. Hình như phải là từ lâu lắm của thời đồ đá, khi những ánh đuốc chập chờn trong hang động, để xua tan bóng đêm và thú dữ thuở hồng hoang. Để che chở những ngọn lửa ấm tình người mong manh trong đời sống muôn trùng hiểm nguy. Và đời mình thì như ngọn đuốc cháy mãi để soi sáng một cuộc tình, cháy cho đến khi lụi tàn trong bóng đêm của bất hạnh.Hẳn bạn đã nghe bản tiếng Pháp Ne Me Quitte Pas qua tiếng hát não nùng của Jacques Brel. Hay bằng tiếng Anh If You Go Away của Rod McKuen qua giọng ca lẳng lơ quyến rũ Julio Iglesias. Hay với Người Yêu Nếu Ra Đi qua tiếng hát nũng nịu mượt mà vắn số đẹp ngời của Ngọc Lan. Một ca khúc tuyệt đẹp từ giai điệu đến lời ca của thập niên 70. Giai điệu như một bài thơ ngũ ngôn xuôi vần. Lập đi lập lại như những giọt mưa rời rạc trên mái tình đêm Thu. Như những tiếng thở dài mỗi chiều vào Hạ với tiếng ve ra rả sầu. Như những cánh hoa cuối Xuân lác đác rơi trướcngọn gió vào hè oi ả. Năm nốt nhạc thì thào If you go away như năm ngón tay gầy thôi lùa trong vùng tóc rối. Như năm ngón chân ngoan trên đôi gót hồng kia nhón nhẹ rời xa. Rời xa nhẹ nhàng hay rời xa giông bão như ngày em đến. Và lời ca dông dài qụy lụy van xin đừng xa em của bản tiếng Pháp. Hay hứa hẹn sẽ đổi thay nếu em đừng ra đi của bản tiếng Anh.Người yêu nếu ra đi. Nghĩa là người yêu còn đó, chưa đi và sẽ đi. Nghĩa là còn hy vọng để đổi thay và hàn gắn những đổ vỡ nát lòng. Không dài dòng ủ dột với ca từ khi ngôn ngữ tình yêu là một ánh mắt nhìn. Và sự thể hiện của lòng thủy chung là những chăm chút đơn điệu vô ngôn thường nhật. Hình ảnh sự mất mát của tình yêu thật ngắn gọn mà tan tác một trời mơ chỉ qua hai câu thơ:
Người đi một nửa hồn tôi mất
Một nửa hồn tôi bỗng dại khờ
Chỉ mất một nửa thôi mà đã dại khờ một đời. Một nửa của linh hồn hay thể xác. Một nửa của thú và người của homo-sapiens. Thì nửa ấy phải là better half. Là nhà tôi, là phần nửa tốt đẹp tuyệt vời. Đâu rồi cái nửa kia không vẹn toàn còn lại? Khi mà cái nửa tốt đẹp hơn ấy ra đi. Thì hẳn cái nửa xấu xa buồn bã ấy còn lại của tôi? My better half – Nhà tôi ơi! Mà những khi mặn nồng:
Mình ơi! Tôi gọi là nhà
Nhà ơi! Tôi gọi mình là nhà tôi.
Nhà tôi là my house hay my home? Nếu như là my house thì tôi có thể cầm nắm được để xây lại một đời sống, bắt đầu lại từ đầu nếu người yêu ra đi. Mà nếu là my home thì xa xôi mơ hồ lắm.
Quê nhà xa lắc xa lơ đó,
Ngoảnh lại tha hồ mây trắng bay.
Và người yêu nếu ra đi! Có như mây trắng kia. Tha hồ bay?