Không gì bằng đang được làm công việc hằng mơ ước. Nhưng đúng như nhà báo Ngọc Linh đã viết ký sự về “Những điều bất ngờ” là “Cuộc sống luôn xảy ra những điều bất ngờ”. Mất việc làm có thể là một cú sốc! Trong những giây phút bạn đang vui vẻ làm việc hàng ngày, không có một chút ưu tư về chuyện bị thất nghiệp và thời điểm sau khi bị mất việc làm ra sao. Ngay cả khi bạn đã manh nha một ý niệm mơ hồ rằng công ty có thể cắt giảm nhân viên, tin đồn rằng trong số nhân viên ấy có tên bạn thì thật là một tin sét đánh ngang tai.
Trong thực tế, cuộc sống của đa số những người làm cho những hãng tư (Corporate Life) khó tránh khỏi một đôi lần bị cho nghỉ việc. Nếu bạn không ở trong số này, bạn là người may mắn luôn luôn có quới nhân phù hộ đấy! Điều tốt nhất bạn có thể làm gì nếu bị mất việc là cố gắng giữ bình tĩnh và ghi nhớ những điều sau đây tùy theo bạn là nhân viên điều hành lãnh lương năm hay công nhân lương giờ:
1. Thương thảo tiền trợ cấp (Negotiate severance)
Công ty của bạn có thể sẽ cung cấp cho bạn một số tiền khi cho bạn nghỉ việc. Điều này thường có thể thương lượng, đặc biệt là nếu công ty yêu cầu bạn ký vào một hợp đồng thỏa thuận một số điều kiện để đổi lấy số cổ phần của hãng và tiền thôi việc như không được khiếu nại pháp lý trong tương lai liên hệ đến việc làm của bạn với công ty. Việc này có thể xảy ra cho nhân viên có lương năm trong ban điều hành, không chắc là bạn sẽ luôn luôn thành công trong việc thương thảo nhưng có khi bạn sẽ không hối tiếc là đã cố gắng thực hiện.
2. Hỏi về quyền lợi sau khi bị mất việc
Như bảo hiểm y tế được hưởng bao lâu và tiền trả cho những ngày nghỉ phép (vacation) chưa lấy như thế nào. Bạn cũng có thể thương thảo để có bảo hiểm y tế lâu hơn.
3. Thương thảo những gì liên quan đến lý do bị thôi việc và năng lực làm việc của bạn.
Bạn muốn biết chính xác những gì mà văn phòng nhân viên sẽ nói về bạn nếu bạn chọn họ trong danh sách tham khảo (reference) sau này. Điều này rất cần thiết trong lúc này.
4. Thu thập càng nhiều tin tức về hoàn cảnh thất nghiệp càng tốt.
Đôi khi công ty không muốn thông báo một vài tin tức về việc sa thải và các lý do liên quan đến trường hợp của bạn. Chẳng hạn như khi được phỏng vấn công việc mới, bạn sẽ dễ dàng giải thích bạn là một trong số 200 nhân viên bị cắt giảm hoặc lúc ấy công ty loại bỏ phân bộ của bạn.
5. Nhã nhặn với đồng nghiệp.
Thời điểm nhận được tin bị nghỉ việc là lúc tâm hồn bạn bị dao động nhất thời nên không dễ dàng đủ lý trí để nói đôi lời chia tay với đồng nghiệp còn ở lại. Bạn cần tự chủ để giữ được nhã nhặn tỏ đôi lời hầu vẫn giữ được tiếp cận tốt đẹp trong tương lai khi cần họ giúp. Tìm việc mới qua các sự liên hệ quen biết (network) vẫn có tỉ lệ cao nhất so với các cách tìm việc khác. Tối kỵ nhất là lối cư xử qua cầu rút ván (burn the bridge).
6. Nhờ xếp và đồng nghiệp giúp tìm việc mới.
Đừng e ngại về việc này hoặc nghĩ là không tiện để hỏi. Thực ra, đó là chuyện bình thường để hỏi và rất nhiều người đã tìm được việc mới qua cách này. Có những công ty cho nhân viên biết trước ngày nghỉ việc một thời gian ngắn, đây là thời điểm tốt nhất để bạn tìm việc khác trong công ty.
7. Đừng làm bất cứ điều gì gây náo động.
Không nên bộc lộ sự giận dữ để thỏa mãn trong giây lát đối với xếp trên đường ra cửa hoặc nói xấu công ty với khách hàng hay chống lại sự sắp đặt của văn phòng nhân viên. Bạn sẽ làm tổn hại danh tiếng của mình ở thời điểm bạn cần có tiếng nói tốt giúp bạn khi tìm việc mới.
8- Nộp đơn xin tiền thất nghiệp ngay lập tức.
Ngay cả khi bạn nghĩ rằng tìm kiếm công việc mới sẽ không mất nhiều thời gian hay tiền tiết kiệm của bạn còn đủ cho bạn chi tiêu mọi thứ. Hãy ghi tên ngay với sở bảo hiểm việc làm vì bạn không thể dự đoán bao lâu bạn có thể tìm được việc mới đâu! Đặc biệt là trong lúc kinh tế chưa hẳn phát triển như bây giờ. Sau khi nộp đơn, bạn vẫn phải chờ vài tuần mới có check cơ mà! Tiền trợ cấp “severance” của hãng không ảnh hưởng gì đến tiền bảo hiểm thất nghiệp và bạn sẽ khai báo với sở bảo hiểm sau. Tùy theo tỉ lệ thất nghiệp cao thấp của mỗi tiểu bang, người bị thất nghiệp có thể lãnh tiền thất nghiệp từ 3 tháng đến gần một năm theo luật ban hành lúc gần đây.
MH – Theo AG – US News & World Report- 6-2013