Theo các tin tức hành lang, hãng Apple đang chuẩn bị tung chiếc điện thoại iPhone thế hệ mới nhất vào giữa tháng Chín 2013. Đây là nỗ lực mới nhất của Apple trong nỗ lực chiếm lãnh thị trường điện thoại smartphone. Tính đến nay, đã có gần 400 triệu chiếc iPhone được tiêu thụ trên khắp thế giới, có lẽ cũng nói lên được phần nào sự thành công của Apple.
Xếp hàng chờ mua điện thoại iPhone ở New York City
Quay ngược thời gian, nhiều độc giả người Việt có thể còn nhớ chiếc máy nghe nhạc hiệu Walkman thời 1980. Những tiếng hát Tuấn Vũ, Hương Lan, Ngọc Lan… từ hải ngoại đã theo các máy Walkman này len lỏi khắp mọi ngóc ngách tại quốc nội. Một thời gian sau, thú tiêu khiển giải trí lại có thêm những chiếc máy chơi trò chơi điện tử cầm tay, khiến bao người già trẻ bé lớn đều mê mẩn. Lúc đó, nào ai dự báo được sẽ đến ngày có một chiếc máy khác với nhiều kỹ thuật phức tạp hơn bội lần, trong đó bao gồm việc nghe nhạc và chơi trò chơi. Chiếc máy với hình thức chiếc điện thoại mang tên iPhone.
Trước khi iPhone trình làng, các nhà sản xuất điện thoại cầm tay lớn, như Nokia hay Motorola, đã thu lợi nhuận kỷ lục, dường như là dấu chỉ báo trước nhu cầu tận hưởng “kỹ thuật cao” của người tiêu thụ. Tuy nhiên, các nhu liệu hệ điều hành lúc đó, như BlackBerry OS hay Windows Mobile chỉ được thiết kế để chạy điện thoại và một vài công việc đơn giản (máy tính, chơi game, v.v…) Nhảy vô thị trường điện thoại dân dụng, hãng Apple tung ra hệ điều hành iPhone OS (từ năm 2010 đổi tên là iOS) với kỹ thuật hình ảnh tinh xảo chưa từng có và khả năng đa dụng cao. Chiếc điện thoại iPhone là sản phẩm đầu tiên có màn hình cảm ứng (touch screen). iPhone cũng có thể dùng như máy chụp hình, quay phim, chơi game, nghe nhạc, dùng internet, đọc và viết điện thơ (email), trao đổi tin nhắn (đã qua lâu rồi thời của những máy nhắn tin lỉnh kỉnh ngang hông, lúc nào cũng nheo nhẻo kêu bíp bíp bíp, mà tưởng như mới đâu đây …)
Các iPhone về sau này có thêm bản đồ điện tử (GPS navigation), các nối kết mạng xã hội, chơi game video, v.v… Kể từ hệ điều hành iOS5 với điện thoại iPhone4S, Apple giới thiệu đến khách hàng kỹ thuật xác nhận giọng nói tối tân “Siri”. Người sử dụng có thể điều khiển, sử dụng điện thoại bằng cách ra lịnh hoặc đặt câu hỏi. Apple đã không nhảy vào lãnh vực điện thoại chỉ để chế thêm một sản phẩm xinh xắn khác, mà thổi một luồng gió mới, thay đổi hoàn toàn kỹ nghệ truyền thông mang tên “smartphone”. Chỉ với riêng chiếc điện thoại iPhone, hãng Apple đã ghi danh chứng nhận với chánh phủ Hoa Kỳ và nhiều nơi khác trên thế giới trên 200 văn bằng sáng chế kỹ thuật khác nhau. Mới đây nhất, vào Tháng Ba 2013, Apple cũng đã khai báo độc quyền kỹ thuật màn hình có thể cuộn tròn được (wraparound display).
Hai hình ảnh ở 2 thời điểm khác nhau trên Quảng Trường Thánh Peter tại Vatican: năm 2005 lúc bầu Đức Giáo Hoàng Benedict 16 và năm 2013 lúc bầu Đức Giáo Hoàng Francis. Điện thoại iPhone ra mắt năm 2007.
Từ khi có iPhone, rồi với “Siri” xuất hiện trên “giang hồ”, nhiều tên tuổi khác đã phải chạy đua hết tốc lực để đuổi bắt. Với Apple băng băng mở đường phát minh kỹ thuật, nhiều nhà sản xuất khác bắt buộc phải đầu tư cho việc phát triển nhu liệu, sáng kiến, tiếp tục cạnh tranh để không bị tụt hậu. Cố sáng lập viên của Apple, ông Steve Jobs, vào ngày ra mắt chiếc iPhone đầu tiên, đã có lý khi dự báo nó không chỉ là một chiếc điện thoại, mà là một lối sống “way of life”.
Nhiều người trong giới kỹ thuật đã biết việc Apple bắt tay vào nghiên cứu thiết kế điện thoại iPhone từ 2004. Lúc đó, có một nhóm khoảng 1,000 nhân viên Apple được chỉ định khởi sự dự án bí mật với tên gọi “Project Purple”. Kết quả của công trình này là chiếc điện thoại iPhone thế hệ đầu tiên được ông Steve Jobs công bố ngày 9-1-2007 tại San Francisco. Nửa năm sau, điện thoại iPhone bắt đầu bán ra trên thị trường Hoa Kỳ. Có điều thú vị: iPhone cũng nhận được sự cộng tác bí mật của chương trình điện thoại vô tuyến của hãng “AT&T Mobility Cingular Wireless”. Trong thời gian thử nghiệm, có thể AT&T đã bỏ ra ít nhất $150 triệu. Đổi lại, khi điện thoại iPhone đã trọn vẹn hình hài, hãng AT&T được độc quyền phát hành trong 4 năm đầu tiên. Đây là lý do vì sao, đến tháng 1-2011, hãng Verizon mới bắt đầu rao bán một phiên bản iPhone 4 riêng. Như vậy, tính từ ngày Steve Jobs ra mắt chiếc iPhone đầu tiên, đến nay đã qua mấy thế hệ, thêm vào iPhone 3G, iPhone 3GS, iPhone 4, iPhone 4S, iPhone 5. Cùng “ăn theo”, có trên 775,000 các nhu liệu lớn nhỏ đủ kiểu thiết kế dùng trên iPhone. Có thống kê cho thấy đến giữa năm 2013, người sử dụng điện thoại iPhone trên toàn thế giới đã chuyển tải “download” các nhu liệu phụ trội này lên đến 50 tỉ lượt.
Chơi game với điện thoại iPhone.
Trong thế giới của các “smartphone”, iPhone mở đường bán chạy như… tôm tươi. Sau khoảng 4 năm, đã có 100 triệu chiếc điện thoại iPhone được tiêu thụ. Vào tháng 10-2011, chỉ trong vòng 24 giờ sau khi trình làng, đã có 1 triệu điện thoại 4S bán sạch. Đến cuối năm 2011, nhờ iPhone hãng Apple trở thành nhà sản xuất điện thoại cầm tay thu lợi nhuận lớn nhất thế giới, qua mặt đàn anh Nokia trước đây. Đầu năm 2012, trên 50% lợi nhuận của Apple thu về từ việc tiêu thụ 37 triệu chiếc điện thoại iPhones, với giá trung bình $660 mỗi chiếc. Đến cuối tam cá nguyệt đầu tiên của năm 2012, doanh số từ bán lẻ iPhone của Apple là $22.7 tỉ, thậm chí đã vượt tổng doanh số mọi sản phẩm của anh khổng lồ Microsoft với $17.4 tỉ.
Ngoài mãnh lực sáng chế kỹ thuật cao, còn phải kể công phu quảng bá sản phẩm đã góp phần vào thành công thương mại của iPhone. Từ năm 2007 đến 2011, hãng Apple chi gần $650 triệu tiền quảng cáo điện thoại iPhone chỉ riêng ở thị trường nội địa Hoa Kỳ. Không quá bất ngờ khi Apple là một trong những cổ phiếu có giá trị nhất trong thời điểm 2011-12.
Đi kèm với thành công thương mại của iPhone còn có nhiều cạnh tranh bạo liệt. Nếu tháng 2-2012, khoảng 12.5% khách hàng dùng điện thoại iPhone, thì đến giữa năm 2013, hãng Samsung đã bán ra con số kỷ lục 76 triệu chiếc điện thoại “smartphone”, chiếm 33% thị phần thế giới. Sau iPhone lại tiếp đến “LG” một nhãn hiệu khác của Nam Hàn (South Korea) bán ra trên 12 triệu “smartphone”. Về nhu liệu hệ điều hành, “Android” nay đã mở rộng đến 80%, iOS của Apple 14% và Microsoft 3.3%. Điều này có nghĩa 8 trong 10 điện thoại “smartphone” trên thị trường ngày nay dùng hệ điều hành mở “Android”.
Chưa ai rõ điện thoại iPhone mới nhất chính xác ra sao. Các tin hành lang cho biết nó có thể mang tên iPhone 6 hoặc iPhone 5S, sẽ chạy trên hệ điều hành iOS 7 mới tinh, có thể hơi lạ mắt với nhiều khách hàng vốn quen thuộc với iPhone lâu nay, vì các “icon” có nhiều thay đổi về hình dạng hoặc màu sắc. Đây có thể là iPhone đầu tiên dùng kỹ thuật nhận dạng vân tay (fingerprint scanner). Chiếc điện thoại iPhone mới có thể không chạy đua với Lumia 1020 của hãng Nokia, với máy chụp hình độ rõ nét đến 41-megapixel, vừa bày bán từ cuối tháng 7-2013.
Việc tiếp tục tung ra iPhone mới của Apple cũng có thể hé mở chiều hướng tương lai của kỹ nghệ điện thoại “smartphone”. Đây cũng là thị trường vẫn còn được tiếp tục khai thác. Tại Hoa Kỳ, khoảng 40% khách hàng vẫn còn sử dụng các loại điện thoại cầm tay cổ điển. Trên thế giới, ước lượng chừng 4 tỉ người muốn chuyển sang dùng “smartphone” nếu có điều kiện. Giá cả các “smartphone” ngày càng giảm cũng giúp gia tăng đà phổ biến. Với riêng iPhone của Apple, năm 2009, đến 40% người sử dụng có thu nhập gia đình trên $100,000 / năm. Có thời điểm, giá một chiế “smartphone” trung bình $200, bây giờ chỉ còn $60 mỗi chiếc. Để cạnh tranh với các tên tuổi như Samsung Galaxy S4, Sony Xperia Z, HTC One… — đều chạy trên hệ điều hành “Android” đang rất phổ biến, Apple sẽ phải thắng không chỉ thắng về cải thiện kỹ thuật, mà cả giá cả. Bước đầu khá khích lệ với tin Apple cũng dự định tung ra một phiên bản điện thoại iPhone rẻ tiền hơn, dành cho tiêu thụ tại các nước đang phát triển, giá chỉ $99. Hãng Apple cũng có thể chuẩn bị ra lò trong thời gian tới chiếc đồng hồ iWatch (với kỹ thuật màn hình cuộn tròn – wraparound display) và iTV. Khách hàng vốn hâm mộ điện thoại iPhone và các sản phẩm của Apple có thể yên tâm với nhiều sản phẩm ngoạn mục khác.
Steve Jobs và chiếc iPhone đầu tiên.
TD