Theo kết quả một cuộc nghiên cứu mới đây, có tới 90% cư dân ở Mỹ nói rằng họ vì đã không rành rẽ những cụm từ “sell by, use by, best before… dates” trên nhãn thực phẩm, nên đã giục bỏ nhiều thức ăn còn dùng được. Kết quả là họ đã lãng phí rất nhiều tiền bạc, vừa tài nguyên thiên nhiên, vừa công sức và chi phí chế biến thực phẩm. Các nhà nghiên cứu cho rằng hệ thống định ngày nói trên đã không rõ rệt, có thể hiểu sai, có thể bị nhầm lẫn, dễ đưa người sử dụng đến chỗ tin tưởng không chính xác vào sự an toàn của thực phẩm. Cụ thể là trong năm 2012, cuộc nghiên cứu cho thấy có tới 40% thực phẩm cung cấp trong nước không được sử dụng. Giá cả của những thực phẩm phí phạm đó lên tới gần 165 tỷ Mỹ kim, trong số này chỉ có $900 triệu là thực phẩm nằm trong loại “expired” (hết hạn). Một gia đình 4 người tiêu phí một năm trung bình $455 thực phẩm mà họ không dùng.
Thực phẩm lãng phí của một gia đình Hoa Kỳ 4 người trong một tháng (tính trung bình)
Để tránh lãng phí thức ăn, xin tìm hiểu thêm về một số cụm từ ghi ngày trên các bao bì và hộp thực phẩm:
Ở Hoa Kỳ, hệ thống ghi ngày nói trên không bị ràng buộc do luật của liên bang, chỉ trừ sữa chế theo công thức cho trẻ sơ sinh (baby formula) và thức ăn cho trẻ nhỏ (baby food) là phải tuân thủ ngày hết hạn, cần lấy xuống khỏi kệ bán. Đối với các loại thực phẩm khác, ngoại trừ các sản phẩm về sữa trong một số tiểu bang, cách ghi ngày trên bao bì được coi là hoàn toàn tự nguyện, và các tiệm buôn không bắt buộc phải lấy các sản phẩm quá ngày ra khỏi kệ hàng. Một số thuật ngữ thường dùng là:
– Best if used by and use-by date (hạn dùng tốt nhất): Từ ngữ “best (tốt nhất)” được nhấn mạnh ở đây, có nghĩa là sản phẩm giữ được tối đa sự tươi ngon, mùi vị và hình thể nếu được dùng trước ngày này. Quá ngày này, phẩm chất bắt đầu mất dần, nhưng vẫn còn ăn được.
– Expiration date (ngày hết hạn): Nếu không dùng sản phẩm trước ngày này thì nên giục bỏ. Các từ ngữ ghi ngày khác, thường chỉ có tính cách chỉ dẫn, riêng thuật ngữ này là đúng nghĩa nhất.
– Sell-by or pull-by date (ngày thôi bán): Các nhà sản xuất ghi ngày này trên sản phẩm để cho tiệm buôn lấy ra khỏi các kệ bán, nhưng thường thì vẫn còn dùng được. Chẳng hạn sữa tươi, thường vẫn còn tốt ít nhất một tuần lễ sau ngày này nếu được giữ trong tủ lạnh đúng cách.
– Guaranteed fresh (bảo đảm còn tươi mới): Cách ghi này thường dùng cho các loại bánh nướng. Quá ngày này, tuy không bảo đảm còn tươi ngon nhưng bánh vẫn còn ăn được.
– Pack date (ngày đóng gói, đóng hộp): Đây là ngày sản phẩm được đóng vào bao bì, được đóng hộp. Hình thức thường là mã số, đôi khi khó hiểu. Những cách ghi ngày thông thường là:
– Ghi tháng (M), ngày (D) và năm (Y), như YYMMDD hoặc MMDDYY.
– Dùng số Julian (JJJ) với cách ghi ngày như January 1 (ngày đầu tháng giêng) là 001, December 31 (ngày cuối tháng chạp) là 365.
– Một cách phức tạp hơn: Chữ từ A đến M để chỉ các tháng (không dùng chữ I), với A là tháng giêng, M là tháng chạp. Ngày thì ghi bằng con số, đứng trước hoặc đứng sau năm cũng bằng con số.