Kỹ nghệ “buôn sỉ bán lẻ” hay “Retail” bao trùm mọi lãnh vực từ máy điện toán, điện thoại di động, đến miếng thịt con cá; bất kể sản phẩm nào, món to món nhỏ thứ để dùng, thức để ăn, mặc… Từ xưởng sản xuất chạy đến chỗ người tiêu thụ, hầu như món hàng nào cũng qua tay kỹ nghệ “trung gian”, buôn sỉ bán lẻ và hệ thống phân phối. Tất nhiên, kỹ nghệ buôn sỉ bán lẻ hay “retail” kia cũng kiếm ra khối tiền khi làm công việc “trung gian” này.
Một chợ Winco mới xây dựng – nguồn blindbatnews.com
Kỹ nghệ nào kiếm ra tiền cũng gặp sự cạnh tranh, và nhờ cạnh tranh mà món hàng trở nên “rẻ” hơn, bớt tốn kém cho người tiêu thụ.
Nổi tiếng nhất trong kỹ nghệ “trung gian” là công ty Walmart, buôn sỉ bán lẻ một cách rầm rộ, hầu như thành phố nào tại Huê Kỳ cũng có mặt Walmart, chưa kể một số thành phố ngoại quốc. Walmart ăn nên làm ra nhờ cách buôn bán “sát sạt”, ép hãng sản xuất tối đa để mua với giá rẻ và “đọ giá” cũng khít khao để cạnh tranh với các công ty bán lẻ khác như Target, Kmart. Ngoài việc mua bán chặt chẽ, Walmart cũng bị xem là công ty vắt ráo mồ hôi của nhân công, mướn rất ít nhân viên toàn phần và rất nhiều nhân viên làm việc bán phần để tiết kiệm, khỏi phải trả bảo hiểm, ngày nghỉ thường niên, ngày đau ốm… Walmart làm ăn theo kiểu “vắt cổ chày” nên vô cùng giàu có và đang làm mưa làm gió trên thị trường.
Nhưng, có thể nào thời oanh liệt của Walmart sắp chấm dứt khi công ty này dấn thân vào thị trường siêu thị?
Thị trường bán lẻ nhất là siêu thị có phần khác với các thị trường bán lẻ khác vì siêu thị thu hút người mua qua một số yếu tố đặc biệt, thức ăn khác xa với quần áo, xe cộ.
Mới đây, ông Burt Flickinger III, một chuyên gia phân tích trong kỹ nghệ bán lẻ, đã nhắc đến WinCo, một công ty bán lẻ thực phẩm từ Boise, Idaho, đã có trên 100 cửa hàng tại miền Tây Hoa Kỳ, như một đối thủ đáng kể của Walmart, “WinCo là cơn ác mộng tệ hại nhất của Walmart”.
Theo bản tin của Supermarket News, tiếng nói của kỹ nghệ siêu thị, phần lớn các siêu thị cạnh tranh với Walmart đều cố gắng “đọ giá” qua việc đặt bảng giá tương đương với Walmart để giữ khách. Nói cho gọn là giá cả không mấy khác biệt so với giá bán tại Walmart để khách hàng không lo “đắt” mà bỏ đi. Winco là công ty duy nhất bán hàng dưới giá Walmart! Nghĩa là giá sản phẩm bán tại Winco thường rẻ hơn so với Walmart.
Bên trong một chợ Winco – nguồn vcstar.com
Walmart nổi tiếng là “rẻ” thì làm thế nào để WinCo bán rẻ hơn nếu không muốn phá sản? Và những yếu tố nào khiến người ta cho rằng Walmart phải kiêng dè WinCo, một đối thủ tí hon chưa mấy ai nghe đến tên tuổi?
WinCo chưa “nổi” vì cửa hàng chỉ mới xuất hiện tại một số thành phố miền Tây Huê Kỳ. Đây là một công ty của tư nhân, chưa xuất hiện trên thị trường chứng khoán nên chẳng mấy ai để ý tới mà tìm hiểu hoặc phân tích cách làm ăn buôn bán của họ. Ngoài ra, những chủ nhân của WinCo lại chọn lối làm ăn âm thầm, không khua chiêng gõ trống rầm rĩ để quảng cáo.
WinCo bán giá rẻ và dùng các món hàng giá rẻ này để chinh phục người mua. Khi đi chợ mua được thức ăn ngon với giá phải chăng, tất nhiên là người tiêu thụ giới thiệu với bạn bè, và họ trở thành nguồn quảng cáo đắc lực nhất cho cửa hàng kia. Và tự đó WinCo có đông khách mua.
Làm thế nào để WinCo có thể bán giá rẻ? Họ áp dụng một số phương thức làm ăn riêng, nhưng “bí mật” căn bản là việc buôn tận gốc. WinCo mua từ nơi sản xuất, loại trừ những công ty phân phối, những tay trung gian trên chuỗi dây chuyền mua bán. WinCo mua sản phẩm từ nông gia hoặc hãng xưởng chế tạo. Khi bán, họ bán thẳng cho người mua, cửa hàng tương đối ít nhân viên vì người mua tự bỏ hàng vô giỏ.
Từa tựa như các công ty buôn bán kiểu “kho dự trữ” (warehouse) Sam’s Club và Costco, cửa hàng của WinCo cũng đơn giản, chỉ có một số mặt hàng nhất định, không nhiều thứ để lựa chọn như ta thường thấy trong siêu thị. Thí dụ? WinCo chỉ bán 1 hoặc 2 loại nước cam, 1 thứ sữa… Và các món này thường có phẩm chất cao, giá lại “phải chăng” nhưng người mua không thể lựa chọn món nước cam chế biến từ công ty A hoặc B. Nếu bạn là người kén chọn, chỉ mua nước cam chế biến bởi hãng C thì khó có thể là khách hàng trung thành của WinCo.
Giá rẻ, hàng tốt là ưu điểm của WinCo, nhưng một ưu điểm khác không kém quan trọng là cách đối xử với nhân viên. Khác hẳn với Walmart, thường bị chỉ trích chê bai qua lối làm ăn thắt chặt, WinCo rất được lòng nhân viên. Công ty này cung cấp bảo hiểm sức khỏe cho mọi nhân viên làm việc từ 24 tiếng mỗi tuần. WinCo còn cung cấp quỹ hưu bổng (pension), đóng góp 20% số tiền dành dụm [từ nhân viên] vào quỹ hưu bổng của nhân viên, một lợi nhuận vô cùng hiếm hoi ngày nay đối với nhân công Huê Kỳ. Nói một cách khác, nếu nhân viên tiết kiệm, để dành, WinCo tặng thêm 20% nữa! Không mấy công ty cung cấp quỹ hưu bổng, nhân viên tự dành dụm để có tiền xài khi về hưu qua chương trình 401k.
WinCo công bố rằng trên 400 nhân viên (ngoài ban quản trị) như người thu ngân, xếp hàng hóa… mỗi người đã có 1 trương mục hưu bổng trị giá trên 1 triệu Mỹ kim! Đây là một con số vô cùng khích lệ.
Nói chung, bá tánh chịu đựng Walmart vì giá rẻ dù dịch vụ mua bán không mấy hấp dẫn, nhân viên hờ hững làm cho có vì họ không thực sự yêu thích công ty chủ nhân quá chặt chẽ. Ngược lại, nhân viên của WinCo là những người chuộng công việc vì được đối xử tử tế, nên họ làm việc hết lòng vì muốn công ty ăn nên làm ra.
Khi đi mua sắm, tại một nơi giá rẻ, sản phẩm ngon, nhân viên vui vẻ, dễ chịu, tất nhiên là ta sẽ trở lại cửa hàng kia mà tiếp tục mua bán? Như thế thì làm sao mà Walmart không lo âu?