Huyết áp người dân ở Mỹ quá cao: Cứ 4 người đàn ông trong lớp tuổi 35-44 thì có 1 bị cao huyết áp. Còn lớp người từ 20-34 thì có 12%. Viện Y dược đã thúc đẩy chính quyền khuyến cáo dân chúng hạn chế muối trong các bữa ăn, vì quá nhiều muối sẽ giữ nước trong máu, làm tăng thể tích, dẫn đến cao huyết áp. Rồi từ đó, dễ bị heart attack, đột quỵ và ngay cả rối loạn cương dương.
Tuy nhiên, không chỉ muối mới là thủ phạm, mà còn: hút thuốc lá, uống quá nhiều rượu, không hoạt động, ăn uống bừa bãi… cũng có thể làm cho thành động mạch dễ bể vỡ.
Nhưng còn có tin vui: Đó là những cách giữ cho huyết áp khỏi vùng nguy hiểm không mấy khó khăn mà đôi lúc lại còn vui. Sau đây là mấy cách như thế:
Lui tới tiệm bán kẹo bánh
Một cuộc nghiên cứu tại Ý: những người bị vừa tiền tiểu đường (có triệu chứng nhưng chưa bị hẳn) vừa cao huyết áp, được cho dùng 3.5 oz chocolate đậm màu mỗi ngày trong nửa tháng. Huyếp áp của họ hạ 4.5 điểm tâm thu (số trên) và 4.2 điểm tâm trương (số dưới), nhờ ở chất flavonoids – là một hợp chất chống oxyt hóa – có trong chocolate.
Nhưng phải ăn đúng loại chocolate. Nên chọn thứ đậm màu có ít nhất 65% cacao, chẳng hạn Ghirardelli’s Intense Dark 72% Cacao Twilight Delight Bar ($4, có thể mua tại ghirardelli.com).
THEO DÕI BẰNG SỐ Đo ở nhà
Đo huyết áp ở nhà có thể chính xác hơn ở văn phòng bác sĩ. Lý do là vì ở đó ta bị hiệu ứng “white-coat hypertension (cao huyết áp áo trắng)” và cũng vì những người y tá tại đó có thể không chờ từ 5 đến 10 phút cho áp suất người bệnh ổn định mà đã vội đo ngay. Cao huyết áp cổ trắng là tình trạng cao máu giả tưởng khi người bệnh hồi hộp, lo âu tại văn phòng bác sĩ khám bệnh.
– Đo sớm
Huyết áp thường hạ ban đêm, ban ngày mới tăng. Nếu không như vậy là bạn bị chứng cao huyết áp buổi sáng (morning hypertension), một yếu tố nguy hiểm có thể dẫn tới đột quỵ. Vì thế nên đo trước lúc vào giường và ngay khi vừa thức dậy, đừng đợi uống cà phê xong mới đo, vì cà phê có thể làm huyết áp tăng.
– Ghi chú
Không chỉ ghi con số huyết áp đo được mà còn ghi giờ và bất cứ hoạt động nào lâu tới 30 phút trước khi đo. Chi tiết này giúp bác sĩ giải thích được những điều bất bình thường.
– Đừng bị ám ảnh
Một số bác sĩ không để bệnh nhân đo ở nhà vì thấy số đo quá cao hoặc quá thấp có thể làm họ hoảng sợ. Nhưng cứ nên áp dụng mỗi ngày 2 lần trong một tuần lễ. Đừng hoảng sợ vì những số cao lên – chỉ nhiều lần như thế đáng ngại. Có thể dùng máy đo Omron HEM-780, nó cho con số trung bình sau ba lần đo cuối.
Thưởng thức âm nhạc
Âm nhạc là dụng cụ toàn hảo để làm cho động mạch bạn thư giãn. Mỗi ngày nghe 30 phút loại nhạc có tiết tấu đồng nhất (tức là nhịp điệu đều hòa) kết hợp với những cách tập thở, có thể hạ huyết áp xuống 4 điểm sau 3 tháng. Hít vào, thở ra theo tỷ lệ ½ trong khi nghe loại nhạc chậm và đều, làm mạch máu ta thư giãn.
Điều chính yếu là phải đúng loại âm nhạc mới được. Một cuộc nghiên cứu cho thấy người ta thư giãn và hít thở đều đặn khi nghe loại nhạc mình ưa thích – dù là Mozart hay Maroon 5 – thì thành mạch máu dãn nở tới 26%. Còn người nghe loại nhạc làm họ âu lo, phiền muộn thì mạch máu hẹp lại 6%. Liên hệ tình cảm đối với âm nhạc có thể là yếu tố làm hạ huyết áp.
Trò chơi điện tử
Đẩy một loạt 23 ngàn viên đạn vào người ngoài hành tinh có thể làm giảm stress và huyết áp. Nhưng xin lỗi nha, bạn phải đứng mà chơi chứ không ngồi đâu đấy. Hiệp hội Tim của Mỹ chính thức chuẩn nhận Wii Fit Plus và Wii Sports Resort của hãng Nitendo là những dụng cụ chơi game kích thích hoạt động, đặc biệt là trò chơi đánh boxe và chạy bộ, mà nếu chơi tối thiểu 150 phút một tuần có thể giảm huyết áp tâm thu (số trên) từ 2 tới 5 điểm.
Uống chúc mừng sức khỏe
Nghiên cứu tại Đan Mạch, khi phân tích dữ kiện thu thập từ 75 ngàn người, cho thấy uống 2 drinks mỗi ngày (hai chai bia 12-ounce, hoặc hai ly rượu vang 5-ounce, hoặc 1.5-ounce rượu mạnh) thì giảm được nguy cơ bị bệnh tim mạch đến 31%. Lý do là vì alcohol, nếu uống chừng mực, làm cho các mạch máu dãn nở, mềm dẻo hơn, do đó làm hạ huyết áp. Nhưng uống nhiều hơn thế lại làm tăng huyết áp, các nhà khoa học chưa hiểu tại sao, có thể là do hậu quả đảo ngược của alcohol trên những cách thức điều hòa máu khác.
Cười lên đi
Cười lớn khi coi một cuốn phim hài hước có thể làm mạch máu dãn nở tới 22%. Cười làm cho các mô ở vách trong mạch máu nở ra, làm gia tăng lượng máu chảy và giảm huyết áp. Nhưng phải cười ít nhất 15 phút mỗi ngày mới được ích lợi này, và cười ngặt nghẽo chứ không phải cười mỉm chi…
Tình dục
Cuộc nghiên cứu tại New England cho thấy nam giới khi tích cực hoạt động về mặt tình dục thì ít có nguy cơ (tới 65%) bị bệnh tim mạch hơn những người chỉ chăn gối ít hơn mỗi tháng một lần.
Nhưng ích lợi này chỉ có được đối với những cặp đôi nam nữ, chứ không phải hoạt động tình dục riêng lẻ.
Oxytocin, một hormone làm giảm stress, được tiết ra khi giao hoan. Ngoài ra, hoạt động tình dục cũng giống như tập luyện thể lực, có thể đốt cháy được 60 calorie mỗi nửa giờ.