Nhắc về dịp Lễ Tạ Ơn, làng truyền thông Hoa Kỳ thường đưa ra nhiều con số đọc… mỏi mắt: Gần 45 triệu người di chuyển trên 50 dặm để đoàn tụ với gia đình; cả nước trụng nước sôi cỡ 260 triệu con gà tây phục vụ cho nhu cầu ẩm thực; chừng 250 triệu khách hàng mỗi người tiêu xài trên $400 mua sắm; v.v…
Tuy nhiên, còn có nhiều việc, nhiều người khác xảy ra quanh đây trong đời sống. Mời quý vị cùng chúng tôi điểm lược vài điều quý báu đáng nhớ của năm qua.
Một cuộc diễn hành dịp lễ Thanksgiving.
Sản phẩm mới thú vị nhất
Một trong những sản phẩm kỹ thuật cao mới ra lò gây nhiều chú ý nhất có lẽ là những chiếc đồng hồ “thông minh” (Smart Watch). Thực chất chúng là các chiếc đồng hồ điện tử được gắn thêm kỹ thuật “Bluetooth” để kết nối trực tiếp với các điện thoại “Smart Phone”. Qua đó, đồng hồ “Smart Watch” có thể làm một số công việc đơn giản như hiện tin báo (notification), tin nhắn (message), điều khiển máy chơi nhạc, bắt và gọi điện thoại, v.v… Chuyện khởi sự của chiếc đồng hồ “Smart Watch” hiệu “Pebble” giá $150. Ban đầu, những người khởi xướng chỉ hy vọng quyên góp đủ $100,000 để ra mắt “Pebble”, nhưng sau 5 tuần giới đầu tư đánh hơi triển vọng chinh phục thị trường đã hào phóng cung cấp đến $10 triệu. Hãng điện tử của Nhật Bổn Sony cũng mau lẹ tranh phần với Sony Smartwatch giá $200. Rồi đến đồng hồ “Galaxy Gear” giá $300 dùng kèm theo điện thoại Galaxy của hãng Samsung. Anh khổng lồ Apple chắc sắp sửa tung ra phiên bản của riêng mình tên là “iWatch”. Mặc dù công dụng các chiếc đồng hồ “Smart Watch” còn khá hạn chế, có thể thấy đã hé mở chiều hướng máy tính computer mini trong tương lai có thể đeo được trên tay (wearable computer).
Những sáng chế và kỹ thuật mới
Hãng Google, nhà tìm kiếm (internet search engine) thông tin trứ danh trên thế giới ảo, lại đồng thời là một trong những tên tuổi đi đầu trong việc sáng chế kỹ thuật lái xe tự động. Nevada là tiểu bang đầu tiên thông qua luật giao thông mới, cấp bảng số xe đặc biệt cho xe hơi tự lái của Google, và trên thực tế các xe này đã chạy hằng ngàn dặm đường. Đoàn xe tự lái của Google mang hiệu Toyota, được tái thiết đặc biệt, gắn thêm máy quay phim, các bộ cảm ứng điện tử (sensor), radar, và các nhu liệu chuyên dụng – chi phí lên khoảng $150,000 mỗi chiếc. Hiện nay hãng này đang thương lượng với nhiều nhà sản xuất xe hơi, thăm dò phương cách sản xuất đại trà.
Hiện tại, trong các dòng xe sang của Cadillac, như chiếc Cadillac ATS 2013, đã có trang bị một kỹ thuật lái xe bán tự động mang tên “Cadillac Super Cruise”. Kỹ thuật này giúp xe “nhìn thấy” được xung quanh và tự luồn lách giữa dòng xe cộ đông đúc hoặc xa lộ thẳng tắp, dù bác tài có vô tình hay cố ý buông tay lái. Hãng GM cũng đã công bố thử nghiệm thành công kỹ thuật tương tự nhưng chưa rõ khi nào sẽ cho lắp vô xe mới.
Một sáng chế kỹ thuật độc đáo khác là sự xuất hiện của một hệ điều hành mới tinh, chạy trên điện thoại “Smart Phone”, gọi là “Firefox OS”. Điện thoại Sony Mobile đã đồng ý gắn Firefox OS. Hệ điều hành này giá rẻ hơn, mang tham vọng cạnh tranh với các hệ điều hành phổ biến lâu nay như iOS và Android, có thể thay đổi diện mạo thị trường “Smart Phone” trong thời gian tới.
Nhiều phim ảnh hấp dẫn
Màn bạc Hollywood năm nay không chỉ có những phim bắn súng ì xèo, hết tập này sang tập khác, mặc dù việc chìu theo thị hiếu dễ dãi đã giúp không ít phim loại này chiếm vị trí đầu bảng xếp hạng về doanh số (chỉ tính riêng thị trường nội địa, phim “Iron Man 3” thu gần $410 triệu; phim “Despicable Me 2” đạt $365.5 triệu; phim “Man of Steel” nhận về trên $290 triệu; phim “Fast & Furious 6” bán vé tổng cộng $239 triệu; phim “World War Z” hốt bạc… sơ sơ $202 triệu, v.v…) Giới sành điệu nghệ thuật thứ 7 thì khen tặng nét duyên dáng dễ thương của “Monsters University” phim hoạt họa về tình bạn đời sinh viên. Phim “Star Trek Into Darkness” vẫn tiếp tục khai triển phong độ và những chuyến phiêu lưu bất tận vào sâu thẳm vũ trụ của phi thuyền Enterprise. Một phim khoa học viễn tưởng khác là “Gravity” thì vượt lên với sự sắc sảo, thông minh.
Giải Nobel 2013
Đến hẹn lại lên, tháng 10 mới đây, Học Viện Khoa Học Hoàng Gia Thụy Điển (Royal Swedish Academy of Sciences) đã trao giải thành tựu Nobel 2013 cho nhiều khám phá sáng tạo giúp thăng hoa đời sống nhân loại.
– Nobel về Sinh Lý Học / Y Học cho 3 khoa học gia James Rothman (63 tuổi), Randy Schekman (65 tuổi) và Thomas Südhof (58 tuổi) nhờ công trình khảo sát hệ thống vận chuyển bên trong một tế bào.
– Giải Nobel Vật Lý cho đồng tác giả thuyết “God’s Particle”, những người nghĩ ra nó nửa thế kỷ trước lúc tóc còn xanh, nay thành 2 cụ ông vui tánh đều ngoài 80 tuổi.
– Giải Nobel Hóa Học cho 3 khoa học gia Martin Karplus (gốc Áo Quốc/Austria), Michael Levitt (gốc Nam Phi/South Africa) và Arieh Warshel (gốc Do Thái/Israel) đều nghiên cứu và dạy học tại các đại học Hoa Kỳ, mảnh đất toàn mỹ cho việc vun trồng nhân tài (trong đó có nhà toán học trẻ tuổi người Việt Ngô Bảo Châu, giáo sư Đại Học University of Chicago.
– Giải Nobel Kinh Tế cho bộ ba kinh tế gia Hoa Kỳ Eugene Fama, Lars Hansen và Robert Shiller nhờ tiến cử cách ước tính trị giá của cổ phần (stock) và trái phiếu (bond).
– Giải Nobel Hòa Bình cho Tổ Chức Chống Võ Khí Hóa Học (Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons hay OPCW) vì đã liên lỉ cổ súy cho việc loại trừ loại thần chết xấu xí này.
– Đặc biệt, giải Nobel Văn chương năm nay về tay nữ văn sĩ Canada kỳ cựu Alice Munro, 82 tuổi, người dành cả văn nghiệp của mình miêu tả chi li những tiểu tiết đời thường qua hằng ngàn mẩu chuyện ngắn, đã được Ủy Ban Nobel ca ngợi là “Bậc thầy của truyện ngắn đương thời”.
Những nữ lưu nổi bật
Ngoài “đàn chị” Alice Munro chiếm giải Nobel Văn Chương, năm 2013 cũng chứng kiến nhiều màn trình diễn ngoạn mục khác của phái nữ trên khắp thế giới, cách riêng tại Hoa Kỳ:
– Melinda Gates (49 tuổi), phu nhân của tỉ phú Bill Gates, vẫn miệt mài với công việc thiện nguyện của tổ chức “Bill & Melinda Gates Foundation”; đến nay ông bà đã hiến hằng trăm triệu Mỹ kim nhằm tận diệt bịnh bại liệt trên toàn thế giới vào năm 2018, và nhiều dự án tầm mức toàn cầu khác.
– Đệ Nhất Phu Nhân Michelle Obama (49) gây ý thức chống nạn béo phì nơi trẻ em, khích lệ thói quen ăn uống hợp lý, hữu ích cho sức khỏe; những nỗ lực này giúp bà Obama được lòng 67% dân chúng Hoa Kỳ, vượt hẳn đức phu quân là Tổng Thống Barack Obama chỉ đạt 47%.
– Bộ Trưởng Y Tế Kathleen Sebelius (65) giúp khai triển chương trình y tế ObamaCare, tuy vạn sự khởi đầu nan, nhưng sẽ có ảnh hưởng đến đời sống và sức khỏe hằng triệu người dân Hoa Kỳ cũng như các kỹ nghệ bảo hiểm sức khỏe, y tế, dược phẩm… trong nhiều thập kỷ tới.
– Nữ Chủ Tịch và CEO Ginni Rometty (56) giúp tái thiết và làm mới thương hiệu IBM, mở rộng thị trường, tăng vị thế cạnh tranh trên thương trường cho anh khổng lồ 102 tuổi này.
– Nữ CEO Indra Nooyi (57) của PepsiCo nhận được nhiều khen ngợi nhờ điều hành khéo léo hãng nước giải khát lớn nhất của Hoa Kỳ, cổ phần lên giá cao nhất xưa nay, nâng giá trị Pepsi ngày nay lên $22 tỉ.
– Nữ Giám Đốc COO Sheryl Sandberg (44) của hãng Facebook, nơi chốn đi về quen thuộc mỗi ngày của 1.2 tỉ thành viên khắp thế giới, Sandberg còn được ca ngợi là một thủ lãnh tài ba, giàu cá tánh, rất có thể sẽ có ngày chiếm ngự vị trí quyền lực cao nhất Hoa Kỳ và thế giới tại Tòa Bạch Ốc.
– Marissa Mayer trẻ nhất, mới 38 tuổi nhưng đã làm đến cương vị Chủ Tịch và CEO của Yahoo!, điều hành hiệu quả giúp cổ phần hãng tăng giá 110%, khiến giới đầu tư mãn nguyện, và tổng số tiền lương thưởng của Mayer trong năm lên gần $37 triệu.
Những cá nhân xuất chúng
Năm vừa qua cùng chào đón và chia tay 2 ngôi sao rực rỡ, mỗi người thu hút niềm cảm kích và biết ơn trên phạm vị toàn thế giới.
– Ngày 7-3-2013, Hồng Y Jorge Mario Bergoglio (76 tuổi) của Argentina được bầu lên ngôi Giáo Hoàng thứ 266 của Giáo Hội Công Giáo La Mã (Roman Catholic Church), lấy hiệu là Giáo Hoàng Francis. Ông mau lẹ thu phục cảm tình của hằng tỉ người, dù là Công Giáo hay không, nhờ phong cách giản dị, khiêm nhường. Dự báo triều đại Giáo Hoàng của ông sẽ chứng kiến nhiều thay đổi hệ trọng trong đời sống Giáo Hội, có ảnh hưởng khắp nơi, bất kể ở đó người ta gọi ông là “Đức Thánh Cha Phanxicô” hay “Papa Franciscus” (tiếng Latin), hay “Papa Francesco” (tiếng Ý/Italian), hay “Papa Francisco” (tiếng Tây Ban Nha/Spanish), hay “Pope Francis” (tiếng Anh/English)…
– Ngày 8-4-2013, “Bà Đầm Thép” khét tiếng một thời Margaret Thatcher ra đi ở tuổi 87. Thatcher là nữ Thủ Tướng đầu tiên trong lịch sử Anh Quốc, và cũng là người nắm giữ trọng trách này lâu nhất trong thế kỷ 20 (11 năm 6 tháng). Lịch sử nhân loại sẽ ghi nhớ công lao của bà, thúc đẩy sự kết liễu của chủ nghĩa cộng sản tại Âu Châu vào cuối thập niên 1980, trong nỗ lực chung với những yếu nhân cùng thời như Giáo Hoàng John Paul Đệ Nhị, Tổng Thống Hoa Kỳ Ronald Reagan, Chủ Tịch Công Đoàn Đoàn Kết Ba Lan (Poland) Lech Walesa, kẻ sĩ và thủ lãnh người Czech Václav Havel, lãnh tụ Nga sô Mikhail Gorbachev…
Cơ hội vàng mua sắm giá rẻ
Và sau hết, khó nói đến mùa Lễ Thanksgiving mà lại thiếu thời cơ mua bán tấp nập nhất mỗi năm gọi là “Black Friday”. Hầu hết các nhà bán lẻ đều kéo dài giờ mở cửa và bán hàng giá hạ nhằm lôi kéo khách hàng. Nhiều cửa tiệm có những hàng dài hằng trăm người xếp hàng đến mấy ngày, chờ len vô cửa đầu tiên để… chộp món hàng ưng ý. Vài năm gần đây, các tiệm buôn ngày càng đẩy giờ mở cửa “Black Friday” lên sớm hơn. Tiệm điện tử Best Buy là một trong những tên tuổi mới nhất tuyên cáo mở cửa từ 6 p.m. chiều Thanksgiving, sớm hơn thời điểm nửa đêm của năm ngoái, các tiệm mở cửa suốt đêm kéo dài đến 10 p.m. tối Thứ Sáu. 1,100 tiệm J.C. Penney sẽ mở cửa từ 8 p.m. tối Thanksgiving, cùng lúc với 1,158 tiệm Kohl’s trên khắp Hoa Kỳ. Hai tiệm Toys R Us và Target có thể bắt đầu chiến dịch đại hạ giá “Black Friday” từ 9 p.m. tối Thanksgiving. Đặc biệt năm nay, tiệm Walmart dự trù có đến 3 lần mở cửa khác nhau, với hứa hẹn đợt sau có đại hạ giá dữ dội hơn đợt trước: đợt đầu tiên bắt đầu lúc 6pm chiều Thứ Năm Thanksgiving; đợt thứ hai sau đó hai tiếng; và đợt cuối cùng khởi sự đúng 8AM sáng Thứ Sáu. Chúc quý vị một mùa mua sắm ưng ý và… an toàn.