Những cách tỏ tình trong thế kỷ 21
Hôm qua tát nước… ở đâu?
Đôi khi trong niềm hoài cổ, tôi vẫn ‘ấm ức’ sao người xưa có quá nhiều cái thi vị trong chuyện hẹn hò. Chỉ nhìn vào những đôi lục bát bình dân thì cũng đủ ức! Này nhé:
Trăng yêu sao ở trên trời
Em yêu chàng giữa bao người thế gian
Khiếp! Yêu gì mà yêu đến như thế! Và khi đã lấy nhau rồi, thì cũng chẳng có lơi cơm lạt cá như người ta vẫn nói, (tình chỉ đẹp khi còn dang dở) “cưới nhau rồi nham nhở lắm em ơi!” đâu. Chẳng những mặn mà trong đồng lao cộng khổ:
Râu tôm nấu với ruột bầu
Chồng chan vợ húp, gật đầu khen ngon
mà còn lâng lâng rạo rực một nghĩa ái ân
Gái thương chồng đương đông buổi chợ
Trai thương vợ nắng quái chiều hôm
Cho nên, tôi tư lự không biết trong thời đại hôm nay, khi mà những hình ảnh e ấp ẩn dụ đã bị khép vào những trang cảo thơm, thì tình yêu đôi lứa của một thế giới toàn cầu hóa có còn được thi vị và mặn mà như ‘thuở mẹ gặp cha’ không?
Trèo lên đồi cỏ hái mây…
Trèo lên cây bưởi hái hoa
Bước xuống vườn cà hái nụ tầm xuân…
Cái anh chàng trong bài ca dao này làm cho tôi ‘ức’ quá. Nhưng tôi ‘ức’ không vì cái thi vị của tình yêu e ấp thưở ấy, mà ức vì anh ta… lung khởi quá! Bây giờ nàng đã xuất giá, mà còn tần nga tần ngần leo lên cây bưởi bước xuống vườn cà. Thật là vớ va vớ vẩn! Ức quá đi thôi! Yêu mà không thổ lộ cho đúng thời đúng lúc, thì thật là không đáng chí nam nhi gì cả! Ba đồng một mớ trầu cay – có khó khăn gì đâu mà không chịu bước tới. Đợi đến khi ván đã đóng thuyền, thì có tiếc cũng bằng không.
Con kênh nước lợ ở đầu làng
Anh yêu tôi, và anh không cho mình có cơ hội để tiếc. Anh cũng trèo, mà không trèo lên cây bưởi. Phải rồi, ở thành phố Stanford không có bưởi để trèo, mà đợi đến trèo bưởi thì đã phải ‘tiếc’ rồi còn gì! Nên anh trèo lên đồi cỏ. Và anh trèo như thế này:
Trèo lên đồi cỏ hái mây
Bước xuống hồ gầy hái một niềm mơ
Cỏ và mây nhởn nhơ xanh trắng
Anh mơ nàng duyên thắm cùng anh
Ở đằng kia….
Và như thế, anh rủ tôi đi bộ trên đồi có đĩa vệ tinh. Gió chiều mơn man trên các ngọn đồi thoai thoải. Phía xa kia là thành phố San Francisco diễm lệ. Những cây gỗ mục đứng như bị phạt làm ‘tượng’ vĩnh viễn trong những trò chơi của thanh niên thời nay. Trời đất mênh mang, mồ hôi mịn mà. Anh khẽ đưa tay vuốt mồ hôi trên trán tôi, rồi tự thẹn với hành động tỏ tình của mình, anh giả vờ đứng quay nhìn về phía Tây, nơi có những ngọn núi ẩn hiện trong rừng cây xanh. Rồi không biết làm gì với chính mình, anh giơ tay chỉ về phía trước:
– Đằng kia là freeway 280.
Vớ vẩn! Ai mà chả biết đấy là freeway 280! Sao mà con người ta có những lúc nói năng thừa thãi đến thế! Sau này, tôi hay ‘làm khổ’ anh bằng cách kể lại câu chuyện này. Anh cũng chào thua, không hiểu sao lúc ấy mình ngố quá.
Để anh lo chuyện ống nước cho!
Một hôm, anh bỗng dưng ghé qua chỗ tôi, nói một cách nghiêm túc:
– Mai mốt, để anh lo chuyện ống nước cho! Em cứ thong thả chăm sóc vườn tược.
Tôi ngẩn người. Nghĩa là thế nào? Ống nước gì? Vườn của ai? Sao mà anh này hôm nay ăn nói như có mật mã vậy? Tôi chưa kịp hỏi thì anh đã tủm tỉm cười, rồi tỉnh bơ chào ra về. Láo thật! Ai hợp tác làm ăn gì mà nước với vườn nhỉ? Anh làm cho tôi phân vân. Chẳng lẽ mình… ngố đến vậy ư, một câu nói đơn giản như vậy mà cũng không hiểu được? Mà ý anh nói gì chứ?
Đấy là khi còn sơ giao, chưa ‘thỏa thuận’ là người yêu của nhau, thì anh đã cho tôi một vố như vậy. Tôi dại dột, suy đi nghĩ lại xem câu nói kia có dụng ý gì, và ‘ức’ mình chậm tiêu ít hiểu. Đi hỏi thì thấy kỳ kỳ. Nhưng sau này, tôi càng ức hơn khi khám phá ra, anh chẳng có tài cán gì trong chuyện ống nước cả! Đấy chỉ là nói ví von thôi: anh sẽ gánh vác việc nặng nhọc trong nhà, để em thảnh thơi trồng hoa tưới rau. Nói thách thật! Vậy mà tôi cứ cả tin!
Anh ước thệ đời anh cho em…
Những cách tỏ tình của anh thật ‘vô thưởng vô phạt,’ làm tôi không đề cao cảnh giác. Anh lặng lẽ như con sóng nhỏ, len lỏi vào bờ cát tôi, làm ướt cả cát. Tôi ngố, đến khi bị ngập lụt trong anh, mà vẫn dửng dưng tự đắc là thành cao hào sâu của mình vẫn còn hiên ngang đấy. Cho đến khi một ngày, hoa hồng khoe sắc khắp nơi, thì tôi mới biết, tình yêu đã đột nhập và chiếm lĩnh cuộc đời mình. Và anh thệ ước đời anh cho tôi.
Không chỉ khi đã là bạn trai bạn gái, mà khi đã là hôn thê hôn phu, là vợ là chồng, thì người ta vẫn không thôi tỏ tình với nhau. Những đôi bạn nào vẫn giữ cho tình yêu nồng nàn, thì vẫn cứ làm cho nhau ‘ấm ức’ hoài. Và mỗi ngày, tỏ tình đến vạn cách. Anh thì không chỉ ‘ngố’ với người mình yêu, mà còn ‘ngố’ với cả gia đình vợ tương lai, chỉ vì muốn tỏ tình ‘cho tới bến.’ Lúc ấy, tôi càng ‘ấm ức’ bạo. Số là…
Ớt và ếch
Lần đầu anh xin phép đến gặp mặt Ba Mẹ tôi, anh làm cho cả nhà lăn ra cười giữa bữa cơm tối. Lúc mới quen nhau, anh không ăn được những món tôi nấu, vì có quá nhiều ớt. Nên anh quyết tâm tập ăn ớt để ‘nhập gia.’ Khi dọn cơm tối, vì là lần đầu tiên anh ra mắt nhà vợ tương lai, nên gia đình đặc biệt quan tâm đến anh. Mẹ nấu cơm không dám bỏ ớt, sợ anh không ăn được. Mới và được hai đũa cơm, anh đã xếp đũa, đứng lên vòng tay, bập bẹ:
Hài hòa văn hóa
– Cho con xin ‘ếch’!
Ba Mẹ tôi ngỡ ngàng nhìn nhau. Anh chị em tôi cũng thắc mắc.
– Con không thích mấy món này hả? Bữa nay Bác đâu có mua ếch!
Nghe Mẹ tôi hỏi mà tôi dở khóc dở cười. Ôi thôi, anh thích ăn ếch hồi nào đâu! Tôi vội vàng đính chính. Anh không biết mình đã làm gì sai, trong khi cả nhà tôi lăn ra cười. Tôi phải giải thích cho anh biết, là anh xin ‘ếch’ thay vì ‘ớt.’ Anh thì cứ tưởng mình đã học thuộc lòng rồi, chắc như bắp! Anh chắc chắn là phen này, cả nhà sẽ cho anh ‘nhập gia’ ngay vì tài ăn ‘ếch’ của mình. Ban đầu, khi tôi dạy tiếng Việt cho anh, tôi cũng khổ sở vì đôi khi anh hí hửng tưởng mình đã phát âm đúng, trong khi tôi cứ nói là sai và bắt anh phải sửa. Anh chất vấn tôi:
– Nhưng mà hai chữ Cưng vừa đọc, anh nghe đâu có khác nhau đâu!
Đúng rồi! Anh nghe không khác nhau, nên anh mới ngang nhiên đọc sai như vậy! Vậy mà cũng không chịu thấy nữa! Học trò ngang ngược kiểu này, cô giáo không bỏ dạy mới lạ. Khổ nỗi, ban đầu, anh lại còn rất gàn. Tôi dạy a bê xê, dạy học vần, anh nhất quyết không nghe.
– Anh có phải là con nít đâu! Cưng dạy anh cả câu đi! Anh học được mà!
Tôi cố giải thích:
– Anh học a bê xê, học vần, thì chỉ cần học căn bản, rồi tự anh có thể phát âm và học thêm từ mới. Trong khi nếu anh học mù, học thuộc lòng từng câu, thì bao giờ mới học hết chứ!
Anh nhất định không nghe. Con nít mới học a bê xê, anh thì không! Tôi cắn răng dạy những gì anh muốn nói, mà ruột gan sôi lên sùng sục. Ức nhất là những khi anh đọc ‘ớt’ thành ra ‘ếch’ mà vẫn hồn nhiên khoan khoái… không biết mình đọc sai. Khi anh nhận ra chân lý mà tôi khốn khổ mất cả hơn một năm trời ‘tụng’ cho anh, thì anh bắt đầu đọc chuẩn hơn, và có thể tự mình đánh vần để phát âm. Đời tôi bắt đầu tươi sáng hơn một chút mỗi khi phải làm cô giáo Việt ngữ tại gia.
Và còn có nhiều những thách đố khác trong đời sống hôn nhân dị tộc (hay tam tộc, vì chúng tôi ngoài văn hóa mẹ đẻ là Việt Nam và Thụy Sĩ, còn sống trong văn hóa Hoa Kỳ). Nhưng, cũng giống như những quyết định khác trong cuộc đời, khi đã có gan chọn, thì phải có gan chấp nhận những thách đố hệ tại. Con đường nào cũng hứa hẹn những thử thách của nó. Tôi cũng được an ủi nhiều, vì tuy tôi là một cô giáo Việt ngữ khó tính, chồng tôi vẫn xin học với tôi mỗi ngày. Có hôm, anh đặt quá nhiều câu hỏi về ngôn ngữ và văn hóa Việt Nam, thậm chí trong lúc dùng cơm, tôi… tạm thời giải nghệ:
Để em ăn cơm cái đã!