Thẻ An Sinh Xã hội (ASXH) với 9 con số (digit) được lập ra năm 1936, với mục đích ban đầu chỉ là để theo dõi thu nhập và phúc lợi của người Mỹ, nhưng nay đã trở thành như số tiêu chuẩn để xác minh từng cá nhân, từ lúc ra đời cho đến khi chết, và cả sau khi chết nữa.
Các công ty buôn bán, các cơ sở tài chánh (như ngân hàng, cơ quan tín dụng…) dùng số này để kiểm tra tín dụng của khách hàng trước khi cho vay tiền hoặc cấp thẻ mua chịu. Sở thuế dùng số này để theo dõi hồ sơ thuế của cư dân.
Thẻ ASXH không chỉ cấp phát cho công dân Mỹ, mà còn cho một số thường trú nhân hoặc trú nhân tạm thời, với mục đích theo dõi thu nhập và xác định phúc lợi của họ.
– Số thẻ ASXH có tiềm ẩn chi tiết nào không, như nơi sinh, dòng giống hoặc tuổi tác?
Tuy số ASXH được cấp phát theo một thứ tự nào đó, nhưng không có cách nào đơn giản để thấy trong đó có những dữ kiện về tuổi tác, nơi sinh, dòng giống. Như sẽ đề cập dưới đây, ba con số đầu có thể chỉ nơi sinh hoặc nơi cư ngụ của người mang thẻ, nhưng không nhất thiết như thế.
– Thành phần của số ASXH
Mỗi số ASXH có 9 con số, gồm ba thành phần: Khu vực (Area) – Nhóm (Group) – Thứ tự (Serial), với kết cấu như sau: AAA-GG-SSSS
Hệ thống 9 con số này là một phương pháp giữ sổ sách kế toán nội bộ để giúp lưu trữ hồ sơ giấy tờ dễ dàng hơn.
– Area Number
Số AREA là số vùng theo địa lý. Trước năm 1972, thẻ được các văn phòng ASXH địa phương khắp nước Mỹ cấp ra, nên số AREA chỉ tiểu bang cấp thẻ, nhưng không nhất thiết phải là nơi người xin thẻ cư ngụ vì người đó có thể xin ở bất cứ văn phòng nào. Trong thời gian này, các tiểu bang miền Đông được chỉ định dùng các số thấp (New Hampshire có 001-003), còn các tiểu bang miền Tây có số cao (Hawaii có 575-576).
Kể từ 1972, khi việc cấp phát thẻ tập trung về Baltimore, thì số AREA dựa theo Zip code nơi địa chỉ nhận thư của người xin thẻ. Địa chỉ này không nhất thiết phải là nơi người đó ở. Như vậy, cả trước lẫn sau năm 1972, số AREA không nhất thiết chỉ tiểu bang cư ngụ của người xin.
Một số tiểu bang sau khi đã dùng hết các số được chỉ định sẽ dùng thêm số khác, nhưng đều dưới 649 (trừ 700-729 dành cho công nhân hỏa xa).
Để giúp cho số ASXH được an toàn hơn và phổ biến rộng rãi khắp các tiểu bang, ngày 25 tháng 6 năm 2011 một tiến trình mới chấm dứt ý nghĩa địa lý của ba con số đầu, được gọi là SSN Randomization (số ASXH chọn ngẫu nhiên). Tiến trình này chỉ giúp bảo vệ số ASXH khỏi bị ngụy tạo và đánh cắp chứ không thay đổi hệ thống 9 con số đã có.
Nếu bạn tò mò muốn biết số AREA được chỉ định cho các tiểu bang ra sao, có thể tham khảo tại SSA.gov: Social Security Number Allocations.
– Group Number
Trong mỗi vùng, hai con số giữa (GROUP number) bắt đầu từ 01 (không có 00) cho đến 99, nhưng lại không theo đúng thứ tự như thế, mà vì lý do quản trị, các GROUP number bắt đầu cấp phát trước hết
– bằng các số LẺ (từ 01, 03, 05, 07 đến 09)
– rồi đến các số CHẴN (từ 10 đến 98).
– Khi dùng hết những số này, các số CHẴN (từ 02, 04, 06 đến 08) được cấp phát,
– tiếp theo sau lại đến các nhóm số LẺ (từ 11 đến 99).
– Serial Number
Trong mỗi nhóm, 4 con số sau cùng theo đúng thứ tự từ 0001 đến 9999 (không có 0000).
– Số đặc biệt của một số người Việt tỵ nạn:
Trong khoảng từ 1975-1979 người Việt và dân Đông Nam Á tỵ nạn tại California được dành riêng những số AREA/GROUP sau đây: 568-30 cho đến 568-58.
– Khi nào thì không còn số để cấp thẻ?
Chắc là còn lâu lắm, vì với 9 con số, có thể hợp lại thành hàng tỷ kết số khác nhau. Từ năm 1936, cơ quan ASXH đã cấp ra 400 triệu thẻ. Với đà cấp phát mỗi năm 6 triệu số mới như hiện nay, sẽ còn đủ số cấp phát cho mãi tới năm 2101. Đến lúc đó, nếu giả như vẫn còn ASXH, giới hữu trách sẽ quyết định hoặc là thêm số mới, hoặc “recycle” số của người đã qua đời.
– Số ASXH của người đã qua đời có được dùng lại?
Tuy đã chết, số này vẫn được sở ASXH dùng để quy định phúc lợi của những người tùy thuộc (dependent) hoặc tồn sinh (survivor) của người đã qua đời, sau đó được đưa vào Social Security Death Index.
– Có ai được cấp phát số ASXH mới?
Trường hợp này khá hiếm, sở ASXH sẽ cứu xét cấp thẻ mới trong các trường hợp bị đánh cắp lý lịch, bạo hành gia đình, lạm dụng… Còn một lý do khác đối với những người kỵ 666 trong số ASXH, họ có thể nêu lý do tôn giáo để xin cấp thẻ khác (666 là số chỉ con vật, theo Sách Khải Huyền của Kitô giáo).
– Có thể biết số ASXH nào là bất hợp lệ không?
Ngoài những số không có trong thực tế: 000-00-0000, hoặc AAA-00-SSSS, hoặc AAA-GG-0000, các số AREA dưới đây chưa dùng tới nên là những số không hợp lệ:
– từ 650 cho đến 999, trừ 700-728 dành cho công nhân hỏa xa (nhưng đã bỏ từ 1963).
– 666, chưa và sẽ không được cấp phát.
– Có khi nào nhiều người dùng chung một số ASXH?
Đây là một câu chuyện lý thú. Năm 1938, một công ty ở Lockport (New York) tên là E.H. Ferree muốn quảng cáo cho sản phẩm của họ tức là cái ví tiền có thể chứa vừa khít tấm thẻ ASXH. Họ in một tấm thẻ, dùng số ASXH 078-05-1120 là số của bà thư ký trong công ty tên Hilda Schrader Whitcher. Các số trên thẻ được in màu đỏ, có hàng chữ “specimen” (thẻ mẫu) chạy xéo, rồi gài vào từng chiếc ví bán ra khắp nước Mỹ. Thế là nhiều người ào ạt dùng số này làm số ASXH của mình, có năm như 1943 lên tới 5,755 người sử dụng. Sở ASXH thấy thế liền hủy bỏ số này, cấp số khác cho bà Whitcher, nhưng tổng cộng có đến 40 ngàn người đã coi số này như số ASXH của mình.