Bạo lực tái bùng phát tại Thái Lan

Bạo lực thình lình bùng phát dữ dội trở lại tại đô thành Bangkok của Thái Lan trong cuối tuần qua. Các vụ đụng độ giữa cảnh sát và những người biểu tình áo vàng căng thẳng đến mức chánh phủ Thái họp cân nhắc ban hành tình trạng khẩn cấp. Đã hơn hai tháng qua, phe phản kháng biểu tình, áp lực đòi phế truất nội các chánh phủ của nữ Thủ Tướng Yingluck Shinawatra. Đến nay, người biểu tình tràn ngập các dinh thự chánh phủ như một biểu tượng phản kháng, nhưng rồi bỏ đi. Nếu họ đổi chiến thuật, trú đóng luôn thì rất có thể cảnh sát và quân đội chánh phủ sẽ ra tay.

Ban bố luật ngân sách liên bang mới

Hôm Thứ Sáu cuối tuần, Tổng Thống Hoa Kỳ Barack Obama đã chánh thức đặt viết ký phê chuẩn dự luật ngân sách thành đạo luật quốc gia. Mấy tuần trước, cả Lưỡng Viện Quốc Hội đều đã bỏ phiếu thông qua dự luật ngân sách với đa số áp đảo, có sự hậu thuẫn của các chánh khách từ cả hai đảng Dân Chủ lẫn Cộng Hòa. Thỏa hiệp ngân sách liên bang đạt được sau không ít gian nan, nhiều tuần lễ sau vụ chính phủ liên bang bắt buộc phải đóng cửa 16 ngày. Đạo luật ngân sách liên bang mới bảo đảm các cơ quan chánh phủ liên bang mở cửa hoạt động không gián đoạn đến cuối năm 2015.

Một vòng kinh tế thế giới

– Iran. Chánh phủ Hoa Kỳ vừa đồng ý tháo gỡ một số khoản cấm vận kinh tế đối với Hồi Quốc Iran. Đây là đáp trả sau khi có xác nhận của thanh sát viên Liên Hiệp Quốc là Iran đã ngừng chương trình nguyên tử năng của họ. Đổi lại Iran sẽ được nhận nhiều tỉ Mỹ Kim trong nửa năm tới. Hiện các bên vẫn đang tiếp tục đàm phán tìm ra giải pháp dài hạn cho vấn đề Iran. Một kết quả khả quan, bền vững, chẳng những giúp cải thiện nền kinh tế Iran kiệt quệ, mà có thể gia tăng ổn định an ninh trong vùng và trên thế giới.

– Hoa Kỳ. Năm 2014, kinh tế quốc gia tăng trưởng mạnh nhất kể từ 2005. Giới kinh tế dự báo tổng sản lượng GDP sẽ đạt mức tăng trưởng 3% trong năm 2014, lần đầu tiên trong vòng 9 năm qua. Một trong những lý do chánh thúc đẩy kinh tế phát triển là luật ngân sách liên bang, giúp chánh phủ hoạt động bền vững trong 2 năm tới, cùng lúc không tăng thuế. Nhiều công ty hãng xưởng thêm tự tin, sẽ mở hầu  bao đầu tư, thuê mướn nhân viên mới, tạo nên nền kinh tế phồn thịnh hơn các năm trước nhiều phần.
– Trung cộng. Ngược lại với tín hiệu khả quan của Hoa Kỳ, nền kinh tế Trung cộng năm 2013 ngày càng thêm bế tắc. Trung bình kinh tế chỉ tăng tưởng 7.7%, con số thấp nhất từ năm 1999 (các nước mới phát triển thường con số cao hơn thế giới Tây Phương vốn xã hội đã ổn định từ lâu, gồm có Hoa Kỳ, Anh, Pháp, Đức, Canada, Úc, v.v…) Dự báo năm 2014 tiếp tục trì trệ cho Bắc Kinh, không chỉ ảnh hưởng kinh tế trong vùng mà có thể cả toàn cầu.

– Nạn thất nghiệp toàn cầu. Mặc dù kinh tế thế giới đang dần hồi phục sau cơn suy thoái 6 năm qua, đặc biệt mạnh mẽ tại Hoa Kỳ, thì tỉ lệ người thất nghiệp lại vẫn gia tăng. Theo thống kê mới nhất, Bắc Phi yếu kém nhất với tỉ lệ người thất nghiệp trên 2.2%. Kế tiếp là Trung Cận Đông 10.9%. Có lẽ không khó hiểu khi vùng này thường có nhiều bất ổn. Tại Âu Châu và Bắc Mỹ, mức thất nghiệp trung bình là  8.6%. Vùng Mỹ Châu La Tinh và các hải đảo Caribbean 6.5%. Thất nghiệp tại vùng Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam, vào khoảng 4.2%.

– Nhật Bổn. Hoàn toàn khác chánh sách thắt chặt di dân của hải đảo Singapore, nước Nhật lại có sách lược mở rộng cửa đón nhân công ngoại quốc. Hôm Thứ Hai đầu tuần, chánh phủ ban hành luật khiến việc công ty hãng xưởng thuê mướn nhân công ngoại quốc từ nay dễ dàng hơn bội phần. Nhật cần lượng nhân công du nhập để bù đắp nhân lực bản xứ hao hụt trong khi vẫn giữ được đà tăng trưởng kinh tế. Trên thế giới ngày nay, Nhật là quốc gia đang… lão hóa nhanh nhất, với trên 1/4 dân số là người cao niên,  ngoài 65 tuổi. Một vài kỹ nghệ như xây dựng, chăm sóc em bé, y tế cao niên… thiếu người trầm trọng, nhờ các nới lỏng luật lệ này sẽ khởi phát trở lại. Cũng trong bộ luật kinh tế mới, có hạ mức thuế khóa giúp công ty hãng xưởng nhẹ thở hơn. Lâu nay mức thuế thương mại của Nhật là 38% vào hàng cao nhất nhì trên thế giới (để dễ so sánh, tiểu bang Texas không hề đánh thuế thu nhập thương mại).

– Diễn Đàn Kinh Tế Thế Giới. World Economic Forum năm nay tổ chức tại Davos, Thụy Sĩ, từ 22 đến 25 Tháng Giêng 2014. Dự báo thu hút khoảng 2,500 nhân vật hàng đầu thế giới, những người giàu ảnh hưởng, đủ lực xoay chuyển tình thế trong các lãnh vực thương mại, các chánh phủ, giới hàn lâm, và các nhà xã hội trên khắp thế giới. Hơn 40 vị nguyên thủ quốc gia dự trù tham gia, bao gồm Úc Châu, Nhật Bổn, Anh Quốc, Mexico, Nam Hàn, v.v… World Economic Forum là diễn đàn bàn thảo những vấn nạn kinh tế thách thức tầm cỡ toàn cầu. Một trong những đề tài có thể bị mổ xẻ tận tình là tình trạng 85 người giàu có nhất thế giới có tài sản tổng cộng nhiều hơn gia sản của 3.5 tỉ người nghèo khổ nhất địa cầu (khoảng một nửa dân số thế giới).

Điều trần về nhân quyền trước Quốc Hội

Hôm Thứ Năm tuần trước, tại Washington DC đã có một cuộc điều trần về nhân quyền quan trọng trước Quốc Hội Hoa Kỳ. Ủy Hội Nhân quyền Tom Lantos mở cuộc điều trần để lắng nghe và tìm hiểu về thực trạng của các tù nhân lương tâm trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Cuộc điều trần chánh thức diễn ra tại trụ sở Quốc Hội Hoa Kỳ. Nhân chứng từ Việt Nam có bà Trần Thị Ngọc Minh, là mẹ của tù nhân lương tâm Đỗ Thị Minh Hạnh (ảnh bên). Cô sinh năm 1985 ở vùng cao nguyên, từng theo học Cao Đẳng Kinh Tế. Có thời gian Đỗ Thị Minh Hạnh dấn thân tranh đấu nhân quyền, giúp dân oan khiếu kiện đòi đất đai, tham vọng lập công đoàn độc lập, yểm trợ giới thợ thuyền đình công, đòi tăng lương và cải thiện điều kiện làm việc… Năm 2010, cô bị CSVN kêu  án 7 năm tù vì “phá rối an ninh trật tự nhằm chống lại chính quyền nhân dân”. Tại cuộc điều trần, bà mẹ của cô đã tố cáo án tù phi pháp không chỉ cho con gái mình, mà với nhiều tiếng nói đối lập khác của nhà cầm quyền Hà Nội, nhằm dập tắt các vận động dân chủ xã hội tại Việt Nam.

 Người Việt trong Quân Lực Hoa Kỳ

Hiện nay có hằng ngàn quân nhân người Mỹ gốc Việt phục vụ trong Quân Lực Hoa Kỳ. Rất nhiều người là những bậc chỉ huy trong quân đội. Năm 2013, có ít nhất 3 Hải Quân Trung Tá Hoa Kỳ Gốc Việt được chọn thăng cấp Đại Tá. Chỉ tính riêng binh chủng Hải Quân Hoa Kỳ, người Việt đã có trên 10 Đại Tá, 40 Trung tá và 80 Thiếu Tá, chưa kể cấp Uý. Ước lượng có trên 200 sĩ quan Hải Quân Hoa Kỳ người gốc Việt.

Binh chủng Thủy Quân Lục Chiến có một anh thư gốc Việt rất nổi tiếng là Thiếu Tá phi công Elizabeth Phạm, vừa được lên lon Trung Tá. Thân phụ của nữ phi công tài sắc vẹn toàn này là một cựu y sĩ quân y trong QLVNCH. Trung Tá là phi công lái chiến đấu cơ F-18 tối tân nhất hiện nay của Không Lực Hoa Kỳ, đang ứng chiến thường trực tiền phương của Quân Lực Hoa Kỳ tại Thái Bình Dương, căn cứ đặt tại Nhật Bổn. Sự hiện diện của những quân nhân hậu duệ QLVNCH này không chỉ phản chiếu sự hội nhập dấn thân thành công của người gốc Việt, mà còn có thể là… lực lượng Hoa Kỳ dọn sẵn để sử dụng khi… có chuyện với Trung cộng trên Biển Đông.

Bạo động tại Quảng Trường Independence Square

Suốt mấy ngày cuối tuần qua, có nhiều vụ phản kháng biến thành bạo động tại Quảng Trường Independence Square, đô thành Kiev xứ Ukraine. Có lúc cuộc biểu tình cuốn hút trên 100,000 người. Dân chúng tay không thích kiểu Dân Chủ Tây Phương xuống đường đụng độ với cảnh sát sau khi chánh phủ Ukraine ban hành các luật mới trên thực tế cấm tiệt việc biểu tình. Cảnh sát trấn áp bằng lựu đạn cay, còn người biểu tình dựng rào chắn bảo vệ với xác xe cộ cháy đen và đủ loại vật liệu khác. Vì bạo lực gia tăng mau lẹ,  hôm Thứ Hai chánh phủ Ukraine đã thuận ngồi xuống đàm phán với các thủ lãnh phe đối lập. Tòa Bạch Ốc kêu gọi ngừng bạo lực, hoặc phải chịu bị cấm vận. Trong ảnh bên: Người biểu tình trong trang phục kỵ sĩ thời trung cổ quyết… ăn thua đủ với cảnh sát. Ảnh Evgeny Feldman / AP

Ngày này trong lịch sử

– Ngày 22-1-1885. Cách nay 128 năm. Hằng trăm nghĩa binh người Việt dưới quyền chỉ huy của Đề Đốc Nguyễn Văn Bường dấy binh đánh Pháp vào nửa đêm ngay tại Sài Gòn. Nghĩa quân tấn công, phát hỏa một số dinh thự công sở khác của chánh quyền thuộc địa, trong đó có Khám Lớn Sài Gòn (Maison Centrale de Saigon, khu đất sau này tọa lạc Thư Viện Quốc Gia trên đường Gia Long Quận 1 Sài Gòn). Nỗ lực này tiếp ứng lời hiệu triệu Cần Vương đánh Tây lan rộng khắp Nam Kỳ Lục Tỉnh vào nửa cuối năm 1884. Với võ khí thô sơ, thiếu kinh nghiệm trận mạc,  các cuộc khởi nghĩa và người cầm đầu đều bị triệt hạ.

– Ngày 22-1-1970. Cách nay 43 năm. Chiếc phản lực cơ khổng lồ Boeing 747 dân dụng đầu tiên bay từ New York sang London, Anh Quốc của hãng Pan Am. Boeing 747 có thể bay một mạch 8,350 dặm hoặc 13,450 km, chở 420 đến 660 hành khách tùy đời phi cơ. Chiếc 747-100 thời đó giá chỉ $24 triệu, trong khi Boeing 747 thế hệ 8F ngày nay giá đến $352 triệu. Boeing 747 được mệnh danh là “Jumbo Jet”, có thể xem như một loại huyền thoại trong làng hàng không thế giới.

– Ngày 24-1-1879. Cách nay 134 năm. Khoa học gia  Heinrich Geissler người Đức qua đời, thọ 65 tuổi. Ông là người đã chế ra công cụ ống thuỷ tinh dùng trong phòng thí nghiệm, cũng như các ống thủy tinh đạt đến độ chân không. Phát minh của Geissler mở đường cho các loại nhiệt kế thủy ngân vẫn còn dùng phổ biến đến ngày nay, cũng như bao nhiêu loại đèn ống thủy tinh…

– Ngày 24-1-1908. Cách nay 105 năm.    Đơn vị Hướng Đạo đầu tiên trên thế giới được một cựu binh sĩ người Anh tên là Robert Baden-Powell thành lập. Phong trào Hướng Đạo Sinh Thế Giới từ đó phát triển mạnh mẽ, giúp huấn luyện người công dân mạnh mẽ sáng suốt cho xã hội. Thời VNCH, các ngành Hướng Đạo tiến triển mở rộng rất nhanh. Sau khi Bắc Việt cưỡng chiếm Miền Nam, Hướng Đạo bị dẹp bỏ trong suốt mấy thập kỷ, rồi khai phục hoạt động một cách hạn chế những năm gần đây.

– Ngày 27-1-1998. Cách nay 15 năm. Đệ Nhất Phu Nhân Hoa Kỳ lúc đó, Hillary Rodham Clinton, xuất hiện trên show “Today” của đài NBC, buông lời chỉ trích các cáo giác Tổng Thống Bill Clinton chồng bà bê bối tình ái chỉ là những âm mưu mờ ám lớn lao của phe hữu khuynh nhằm hạ uy tín ông. Không lâu sau đó, ông TT lên TV thừa nhận có… ăn vụng sau lưng vợ, ngay tại Tòa Bạch Ốc. Tuy nhiên, bà Hillary Clinton tỏ ra một bản lãnh hơn người, sau vụ ồn ào đó, tiếp tục ra làm Thượng Nghị Sĩ liên bang của Tiểu bang New York, rồi sau đó làm Ngoại Trưởng Hoa Kỳ. Trong kỳ bầu cử 2016, bà Clinton cũng có thể ra tranh cử ngôi vị Tổng Thống.

– Trong tuần qua có tin cựu ngôi sao làng banh rổ nhà nghề NBA Dennis Rodman (phải, trong ảnh) sau nhiều chuyến sang Bắc Hàn tuyên truyền cho vợ chồng lãnh tụ Kim Jong-un (trái) đã phải nhập viện trị chứng uống rượu vô phương kiểm soát.

– Hôm Chúa Nhật, một trận hỏa hoạn thảm khốc đã thiêu rụi ngôi làng di tích lịch sử Laerdalsoyri của Na Uy, cách đô thành Oslo khoảng 200 km, với nhiều ngôi nhà cất từ thế kỷ 18-19.

– Phi thuyền thám hiểm sao chổi Rosetta của Cơ Quan Không Gian Âu Châu sau hành trình 10 năm, vượt 800 triệu km, tuần này bắt đầu gởi tín hiệu về địa cầu. Rosetta sẽ gặp sao chổi “67PChuryumov-Gerasimenko” trong vài  tháng tới, và sẽ tìm cách hạ cánh vào tháng 11-2014.

– Đệ Nhất Phu Nhân Hoa Kỳ Michelle Obama vừa ăn mừng sinh nhật thứ 50 tại Tòa Bạch Ốc. Ngôi sao trong buổi tiệc là ca sĩ Beyoncé.

– Ngay giữa Hà Nội, người biểu tình quốc nội công khai trương khẩu hiệu vinh danh người hùng Ngụy Văn Thà và các chiến sĩ Hải quân VNCH kiêu hùng đã bỏ mình trong trận hải chiến Hoàng Sa 1974, bị an ninh mật vụ đàn áp thẳng tay.

– Nữ sinh viên và cựu tù lương tâm Nguyễn Phương Uyên sau khi rời khỏi tù lại bị cô lập ở nhà quê, nay đang tìm cách ra ngoại quốc du học, nhưng gặp vô vàn khó dễ.

– Tù nhân Nguyễn Hữu Cầu sắp lấy lại tự do. Ông sinh năm 1945, quê Rạch Giá, bị nhà cầm quyền Hà Nội giam cầm suốt 38 năm qua vì “tội phản động”. Khác nhiều người khác, ông luôn từ khước xin được khoan hồng.