Trang Thế Hy tên thật là Võ Trọng Cảnh, còn có những bút danh khác như Phạm Võ, Văn Phụng Mỹ, Triều Phong, Vũ Ái, Văn Minh Phẩm. Ông Sinh ngày 9.10.1924 tại Châu Thành – Bến Tre.
Trang Thế Hy đã được giải thưởng văn học Nguyễn Đình Chiểu (1960-1965) cho truyện ngắn Anh Thơm râu rồng; và Tặng thưởng của Hội Nhà văn Việt Nam năm 1994 với tập truyện Tiếng khóc và tiếng hát.
Một nhà văn của Hội Nhà Văn VN (CS) viết trên trang web Baomoi.com: Mang tiếng là người của báo, nhưng ông viết không nhiều, lâu lắm mới thấy xuất hiện một truyện ngắn, có truyện đăng tới hai, ba kỳ báo, nhưng nhiều người không gọi ông là nhà văn Trang Thế Hy, mà họ thường gọi là anh Tư Sâm, hay như chúng tôi hay gọi là chú Tư. Chú Tư có cách nói, điệu cười, dáng đi, kiểu đứng không có gì khác người, nhưng vẫn có cái gì đó thực sự nho nhã, nền nếp, khác biệt với những người khác. Sự khác biệt ấy không làm cho ông cách xa đám đông, tách biệt tập thể mà như một nốt luyến trong âm nhạc, nó làm giàu có đời sống vốn nhiều thanh điệu thường bủa vây chung quanh… Ông cẩn trọng và kỹ lưỡng trong từng hành động, lời nói và ngay cả việc làm. Bởi theo ông điều còn lại của nhà văn là tác phẩm, mà cái còn lại của tác phẩm là gì nếu không là ngôn ngữ. Chính ngôn ngữ quyết định tác phẩm đó có sống được với thời gian, với bạn đọc hay không.”
Tháng 10/1992 Trang Thế Hy từ giã Hội Nhà Văn Thành phố Hồ Chí Minh, tuyên bố với mọi người là “để đi chỗ khác chơi”. Vậy sao? Ông từ giã bữa tiệc rượu thịt ê hề của các Hội Nhà Văn về ẩn cư ở Bến Tre nhưng vẫn nặng lòng với lớp nhà văn hậu sinh (trong nước) và những sinh hoạt của các hội đoàn địa phương.
Nhà văn Trang Thế Hy
Ông nói với bạn bè: “Những chỗ khác mà tôi gặp sau khi rời Sài Gòn không nhiều. Xét về mặt trải nghiệm, tôi cũng thu lượm được nhiều chất liệu để làm văn chương nhưng tôi không viết được gì thêm nhiều. Một phần do sức khỏe giảm sút. Mặt khác, bẩm sinh tuy có được tạo hóa nhểu cho vài giọt nhỏ năng khiếu nhưng bản thân tôi không phải là người có ý chí mạnh.
Còn đối với nghề văn, tôi thiếu sự đam mê, nên giai đoạn sau này cũng không viết được gì. Mới gần đây, trong một cuộc trò chuyện, có người khen tôi là người xả thân với văn chương, tôi phải đính chính liền. Tôi bảo, nếu ví văn chương là một người đẹp thì tôi là người tình chung thủy nhưng hờ hững, thiếu đam mê.”
Với người phụ trách mục này, Trang Thế Hy là một cái tên ở ngoài trí nhớ và sự quan tâm trong một thời gian dài. Trước 75, tôi có biết ông nhưng không đọc, nghĩ ông là nhà văn của bên kia, không sánh được với Bình Nguyên Lộc và Sơn Nam. Tôi chỉ thật sự để ý tới Trang Thế Hy gần đây, khi nghe ca khúc Quán Bên Đường của Phạm Duy phổ từ thơ ông, bài Đắng và Ngọt còn có tựa đề là Cuộc Đời. Ca khúc này nghe thật cảm động. Rồi Đỗ Hồng Ngọc gởi cho bài ký “Thăm Nhà Văn Trang Thế Hy”, trong đó khắc ghi thật đậm nét bóng dáng và nhân cách của nhà văn Nam Bộ này. Từ đó, tôi thấy có cảm tình với Trang Thế Hy, để rồi tìm hiểu thêm qua bài viết của nhà thơ Ý Nhi có tựa đề “Nhà văn Trang Thế Hy, niềm hạnh phúc được trả bằng nhiều đau khổ”, đồng thời lục tìm lại bài thơ Cuộc Đời. Điều khiến tôi thích và cảm thấy thoải mái là bài của Đỗ Hồng Ngọc cũng như của Ý Nhi đều không nhắc gì đến việc Trang Thế Hy được giải thưởng “Nguyễn Đình Chiểu” và có chân trong Hội Nhà Văn. Bài thơ Cuộc Đời thật sự gây cho tôi những xúc động buồn thương và ngậm ngùi. Mở đầu, tác giả viết:
Ngày xưa tôi còn thơ
Một chiều nắng đẹp khoe màu tơ
Tôi cùng em hai đứa
Thơ thẩn ngồi chơi trên ngạch cửa
Tóc em chừa bánh bèo
Môi chưa hồng, da mét: con nhà nghèo!
Đầu tôi còn hớt trọc
Khét nắng hôi trâu, thèm đi học
Em cầm một củ khoai
Cạp vỏ bằng răng rồi chia hai
Thứ khoai sùng lượm mót
Mà sao nó ngọt thôi là ngọt.
Lời thơ mộc mạc, bình dị. Thương nhất là những hình ảnh “tóc chừa bánh bèo”, “hớt trọc, khét nắng, hôi trâu”, “củ khoai sùng”,
Tình yêu trẻ thơ ấy rồi tan mau, như bóng nắng trên sân. Chia tay, hai người đi theo những hướng khác, để rồi cuối cùng gặp lại nhau. Gặp lại nhau trong một lữ quán, nàng bây giờ bán hình hài nuôi thân, còn chàng dùng văn như một thứ cần câu cơm. Nàng mời chàng miếng bánh ngọt, nhưng ăn vào thấy đắng, không như củ khoai sùng nướng ngày xưa. Nàng nhìn chàng hỏi “anh cầm viết, vậy nghệ thuật là gì”. Chàng đáp:
“Mùi hôi nói mùi thơm
Cây bút cầm tay: cần câu cơm
Đó em ơi! Nghệ thuật:
Nhắm mắt quay lưng chào sự thật.”
Nghệ thuật mang khuôn mặt xấu xí vậy ư? Trang Thế Hy còn nói từ lâu mình đã quên nụ cười và cô bạn gái thì đã hết nước mắt để khóc. Và hai người bạn xưa hỏi nhau rằng buồn hay vui. Và câu đáp kết thúc: Ta cùng hỏi cuộc đời…
Trang Thế Hy, theo lời thuật của một nhà báo, rất yêu thơ Tagore và có một đoạn thơ cực hay, khác hẳn những lời mộc mạc, bình dị xưa nay của ông:
Ở nơi nào mà mọi con đường được vạch sẵn
Tôi đi lạc
Hãy nhìn trời xanh và biển khơi
Đâu có lằn vạch nào
Tôi hỏi trái tim tôi
Có phải máu của mi có huyền năng làm cho đôi mắt nhìn thấy được lối đi ẩn khuất…”