Chỉ một ngày trước Lễ Khai Mạc Thế Vận Hội Mùa Đông 2014 tổ chức tại thành phố Sochi bên nước Nga, thẩm quyền an ninh Hoa Kỳ lại ra cảnh báo về an ninh và an toàn không lưu.
Cảnh sát Nga đang làm nhiệm vụ tại sân bay Adler ở Sochi – nguồn Nypost.com
Theo tin tức tình báo của Bộ Nội An, các phần tử khủng bố có thể tìm cách lén chuyển thuốc nổ vào Nga giả dạng ống kem đánh răng. Đã có báo động cao trên những chuyến bay đến Nga. Olympic Sochi là một trong những sự kiện tầm vóc thế giới trọng đại nhất trong năm nay. Chỉ riêng về ngân sách tổ chức đã vượt $51 tỉ, vượt cả Thế Vận Hội Beijing 2008 ($44 tỉ) trở thành kỳ tranh tài Olympic tốn kém nhất xưa nay.
Vụ báo động an ninh mới nhất nhắc nhở về các mối rủi ro khi du khách cần đi lại bằng phương tiện hàng không. Kẻ bất hảo giấu thuốc nổ hoặc võ khí các loại bằng nhiều hình thức hòng đưa lên phi cơ cũng nhấn mạnh vai trò của các nhân viên TSA (Transportation Security Administration) là những nhân viên lục soát hành khách hầu không bỏ sót võ khí. Nhân viên TSA chịu trách nhiệm tất cả các chuyến bay trong nội địa Hoa Kỳ cũng như các chuyến bay từ ngoại quốc đáp xuống lãnh thổ Hoa Kỳ. TSA thành lập năm 2001 sau vụ khủng bố 9-11. Ngày nay, TSA trực thuộc Bộ Nội An, có trên 55,600 nhân viên và ngân sách thường niên khoảng $7.4 tỉ.
Một cách tình cờ, quanh thời điểm Bộ Nội An cảnh báo an ninh cho Olympic Sochi, thì TSA cũng công bố các thông tin về an ninh phi trường trong năm 2013. Những con số có thể khiến ngạc nhiên không ít người. Trước hết, năm 2013 là năm buồn cho đại gia đình TSA vì có một nhân viên an ninh, Gerardo I. Hernandez, đã tử thương trong vụ một tay súng đơn độc mở cuộc tàn sát tại phi trường Los Angeles International Airport.
Ảnh Gerardo Hernandez chụp qua video. Anh là nhân viên an ninh TSA bị thiệt mạng oan uổng trong năm qua.
Cũng cần điểm qua thực tế pháp luật tại Hoa Kỳ. Hành khách hoàn toàn có thể hợp lệ mang theo võ khí nếu có kê khai đầy đủ. Tất cả súng ống đều không được nạp sẵn đạn, và phải gởi theo phi cơ (check-in), chứ chủ nhân không được mang lên phi cơ (carry-on).
Súng ống các loại bị TSA tịch thu trong năm 2013.
Điều đáng quan ngại là trong năm 2013 TSA tịch thu 1,813 loại võ khí khác nhau trước khi chúng có cơ hội lên phi cơ, nhiều hơn năm 2012 đến 16.5%. Năm 2013, nhân viên TSA khám xét 638,705,790 hành khách (trên 1,700,000 người mỗi ngày). Con số này cũng hơn năm 2012 chừng 1.12 triệu người. Con số 1,813 võ khí bị phát giác tại nhiều cổng an ninh phi trường khắp quốc gia, tính ra trung bình gần 5 vụ mỗi ngày. Đáng lo hơn là đại đa số võ khí (trên 80%) đều đã được nạp đạn sẵn sàng.
TSA đã chận bắt các vụ mang võ khí không khai báo tại 205 phi trường lớn nhỏ trên khắp Hoa Kỳ. Trong đó phi trường Atlanta (ATL) tiểu bang Georgia dẫn đầu với 111 vụ lén mang hung khí trong năm. Xếp kế tiếp gồm có: phi trường Dallas-Fort Worth (DFW) với 96 vụ giấu súng bị lộ; phi trường Houston (IAH) với 68 vụ; phi trường Phoenix (PHX) với 66 vụ; phi trường Denver (DEN) với 51 vụ.
Có thể điểm vài phát giác đáng kể sau đây. An ninh phi trường Bradley Hartford chận kịp một hành khách lén cột cây súng lục .380 với 8 viên đạn bên chân trái.
Những món võ khí giả tạo, chẳng thể sát thương nhưng vẫn bị TSA tịch thu.
Một súng lục cỡ .45 có 6 viên đạn sẵn sàng bị phát giác dán gần mắt cá khi một hành khách bị khám xét người tại phi trường Pittsburgh (PIT). Một hành khách khác tại phi trường Salt Lake City (SLC) bị lộ giấu cây súng .22 lắp đầy đạn bên trong đôi giày boot. An ninh phi trường Houston (IAH) bắt gặp quả tang một hành khách gói 2 cây súng trong giấy báo rồi nhét vào giữa hộp xà bông giặt quần áo. Tại phi trường Miami (MIA), nhân viên TSA tìm thấy 7 cây súng giấu trong hộp chứa đồ nghề (toolbox). Phi trường Detroit (DTW) thì từng bắt được 1 cây shotgun để lẫn trong túi đồ nghề chơi đánh golf.
Ngoài súng ống, nhân viên an ninh TSA trong năm qua còn phát giác ra lựu đạn thật giấu trong valy hành khách tại phi trường Washington Dulles (IAD). Các hộp hơi cay bị phát giác tại phi trường Atlantic City (ACY). Một hành khách giấu con dao bằng cách dán băng keo sau lưng. Những trường hợp khác thì nhiều… vô thiên lủng: các loại gậy/kiếm, dao trá hình thẻ “credit card”; dao giả dạng lược, đồ chải tóc thẳng; dao giấu trong giày, v.v…
Dao và các loại võ khí khác qua hình dáng… vô tội của các vật dụng thường ngày.
Không chỉ có võ khí, TSA còn tịch thu nhiều vật liệu nguy hiểm khác như thuốc súng, bình gas cho các lò nướng dã ngoại. Nhân viên an ninh cũng không ít lần tịch thu các hung khí giả, nhìn như thật. Rắc rối với những món này là nó khiến nhiều người phân vân không biết đồ thật hay giả, cho đến khi chờ chuyên viên gỡ mìn xác nhận. Các món này có thể gây trở ngại, phải tạm thời di tản nhà ga “terminal”, thậm chí khiến các chuyến bay phải hủy bỏ hoặc bị đình hoãn. Vài món hàng độc nhưng mà giả: áo đeo bom giả, mìn giả, thuốc nổ giả; lựu đạn giả; súng bazooka giả; thậm chí cả đạn pháo binh 20mm giả, v.v…
Điều may mắn là trong nhiều trường hợp, sau những cuộc điều tra kỹ lưỡng, TSA kết luận không phải là khủng bố, mà chỉ do hành khách vì nhiều lý do lại né tránh kê khai chánh thức. Trước nay, cũng từng có những trường hợp khác bị TSA hoặc quan thuế chận bắt, không chỉ tại Hoa Kỳ, mà các nước khác, vì lý do buôn lậu, gây lắm cảnh dở khóc dở cười. Năm 2002, hải quan khám xét hành lý một hành khách từ Thái Lan tìm thấy trên 50 loài chim và lan hiếm, và cả một cặp khỉ tí hon giống “pygmy” sắp tuyệt chủng, chúng nhỏ đủ để khổ chủ giấu trong… quần lót. Vì thành tích hy hữu này, người hành khách Thái phải ngồi tù 57 ngày. Tại phi trường Stockholm, Thụy Điển, một lần kia an ninh hồ nghi trước cặp ngực đồ sộ dị thường của một nữ hành khách, đòi xét thì tìm thấy 75 con rắn kiểng loại hàng… độc, đắt tiền. Tiếp tục tìm người ta bắt gặp thêm 6 con kỳ nhông nữa. Bà hành khách bị bắt tại chỗ và truy tố tội buôn lậu. Một nữ hành khách khác từ Singapore thử qua mắt an ninh phi trường Melbourne, Úc Châu, nhưng bất thành, lộ tẩy dưới váy có nhét nhiều bọc nylon bên trong chứa 51 con cá kiểng đắt tiền.
Nhân viên TSA xem xét giấy tờ tùy thân của một nữ hành khách.
Mặc dù không phải ai cũng có cảm tình với hàng rào an ninh TSA trước cổng terminal, dò xét từng hành khách, thậm chí có cả khám người. Tuy nhiên, thực tế nhờ có TSA mà rủi ro khủng bố giảm thiểu. Sự an toàn cho Thế Vận Hội Sochi 2014 và cho hằng triệu người có thể cũng có một phần góp công của TSA.
TD