Mũi chúng ta được cấu tạo để đẩy mọi thứ ra ngoài, chỉ trừ không khí. Ba tác động phòng vệ chính yếu là lông mũi, nước nhầy và hắt hơi. Hắt hơi là một phản xạ tạo ra khi các đầu tận cùng của dây thần kinh trong màng chứa nước nhầy bị kích thích. Hắt hơi xảy ra khi màng này tiếp xúc ồ ạt với các hạt (như bụi), tuy nhiên, hạt tiêu kích thích nhiều hơn vì cái chất làm cho tiêu có mùi vị đặc biệt, đó là piperine. Hóa chất này kích thích các đầu dây thần kinh trong mũi, gây cho óc tác động lên các bắp thịt trong mũi và cổ họng để đẩy các hạt ra ngoài bằng cách bung ra một loạt không khí mà ta gọi là hắt hơi.
Kỹ thuật tân tiến tại Sochi 2014
Vì có hàng ngàn người từ khắp nơi trên thế giới đến tranh tài tại Thế vận hội mùa đông cũng như hàng triệu người theo dõi trên TV, nên những dữ kiện mà nhiều người cần biết ngay trở thành rất mực lớn lao. Đó là lý do tại sao TVH này đã áp dụng nhiều kỹ thuật hơn hết, cho các lực sĩ cũng như khán giả.
Khởi đầu, kỹ thuật mới được dùng để bảo đảm rằng thời tiết – mà người ta chẳng thể tiên đoán được – không ảnh hưởng đến các trận đấu, bằng cách sử dụng các tấm mền đẳng nhiệt (isothermal blanket, thường được các nhà thám hiểm dùng trong những vùng hoang dã), giữ các khối tuyết khổng lồ đóng băng năm ngoái làm khối dự trữ trong trường hợp tuyết rơi năm nay không đạt nhu cầu. Lại có cả một dàn súng đại bác bắn tuyết sẵn sàng để tạo ra tuyết nhân tạo trong trường hợp tuyết xuống quá ít.
Các lực sĩ tranh tài môn bobsleigh có mọi dụng cụ đo tốc độ, vị trí đường đua và kỹ thuật tân tiến giúp ghi lại để phân biệt được kẻ thắng người thua có khi chỉ trong đường tơ kẽ tóc. Đồng hồ Omega dùng để xác định những kết quả rất khít khao giữa các đối thủ, được trang bị bằng những con mắt thần (photoelectric sensors) với độ đo thời gian chính xác gần 1 phần ngàn của một giây đồng hồ.
Bộ đồ nghề của lực sĩ cũng có những cải tiến đáng nể. Những bộ quần áo high-tech trang bị cho các lực sĩ Mỹ dự thi môn đua tốc dộ (speed skater) đã được hãng Under Armour nghiên cứu suốt hai năm, cộng tác với công ty chế máy bay phản lực Lockheed Martin để sao cho vừa giảm sự ma sát vừa gia tăng khí động lực (aerodynamics), tức là làm bớt sức cản của không khí.
Bobsled của đoàn lực sĩ Hoa Kỳ được thiết kế do một công ty ai cũng biết là chuyên biệt về tốc độ: BMW. Hãng chế tạo xe này đã dùng kỹ thuật khí động lực tân tiến và sơn phủ mỗi chiếc bobsled bằng carbon fiber.
Các ký giả cũng có nhiều phương tiện hơn. Có băng tần rộng cho hơn 120 ngàn dụng cụ, máy móc mà ước tính ký giả mang theo mỗi người trung bình ba loại. Tại Thế vận hội mùa đông 4 năm trước ở Vancouver (Canada), cứ 4 thiết bị dùng dây thì chỉ có một dụng cụ không dây.
Sắp có xăng “nhân tạo” chưa?
Nhiều người đã biết về biodiesel – tức là thứ nhiên liệu diesel chế ra từ cây cỏ hoặc dầu động vật. Gọi như thế là để đối ứng với thứ dầu mỏ thông dụng mà chúng ta đang dùng hiện nay, dĩ nhiên không tốt cho sinh thái, tốn phí và có ngày sẽ cạn kiệt. Đó là tin vui cho các loại xe cộ, máy móc chạy bằng diesel, còn chúng ta, đa số sử dụng xe hoặc máy móc chạy bằng xăng, thì còn phải chờ đợi, nhưng có lẽ không lâu nữa.
Về cấu trúc dầu diesel, cả hai loại thường và loại bio, đều tạo thành bằng các linear hydrocarbons, tức là những chuỗi dài và thẳng các nguyên tử carbons, còn loại xăng thường thì tạo thành do những chuỗi ngắn hơn và phân ngành (branched hydrocarbons). Người ta đã có thể dùng phế liệu từ cây cỏ để tạo ra linear hydrocarbons (diesel), nhưng không tạo ra được branched hydrocarbons là thứ có đặc tính bay hơi của xăng.
Cấu trúc xăng (branched hydrocarbons)
Mới đây, một nhóm chuyên gia thuộc trường ĐH California, dưới sự hướng dẫn của giáo sư Mark Mascal, đã sử dụng levulinic acid (lấy từ các vật liệu có cellulose như thân cây bắp, rơm rạ hoặc phế phẩm từ cây cỏ) để tạo ra được xăng (biogasoline).
Cấu trúc dầu diesel (linear hydrocarbons)
Phế phẩm nói trên không bắt buộc phải lên men, hơn nữa tiến trình làm ra nhiên liệu được cho biết là rẻ, tỷ lệ đạt được tới 60% (100 phần phế liệu cho ra được 60 phần nhiên liệu). Trường Đại học đã làm thủ tục xin bằng sáng chế cho kỹ thuật này. Tài liệu nghiên cứu về tiến trình này mới đăng trong báo Angewandte Chemie, giúp chúng ta hy vọng sẽ có xăng “nhân tạo” một ngày gần đây.