Đây không phải là mục của BS. Nguyễn Ý Đức rất hữu ích cho độc giả Trẻ mỗi tuần. Bên ngoài phòng mạch, một bác sĩ đi đây đi đó, nhất là những buổi tiệc tùng, thường bị người quen – và cả người không quen – chặn hỏi những câu về sức khỏe, về thuốc men…
Một trong những vị bác sĩ ưu tú nhất nước Mỹ, bất ngờ bị đặt những câu hỏi ngộ nghĩnh ở một góc riêng khi đi dự party. Nhận thấy có những câu trả lời hữu ích cho độc giả nên xin được trình bày sau đây.
Ông nghĩ gì về cần sa (marijuana), ủng hộ hay chống đối?
Bất cứ thứ thuốc nào giúp đỡ được cho con người thì tôi đều ủng hộ. Còn về cần sa dùng trong y khoa thì tôi còn cẩn trọng vì biết một số người sẽ lạm dụng nó, nhưng tôi ghét ai chỉ vì một số tên ngu xuẩn mà trừng phạt lây đến những người đau khổ. Đối với tôi, thà là giúp người còn hơn là phạm luật, và khó mà từ chối một con người đang chết dần mòn vì bệnh ung thư. Nếu cần sa làm cho ông ta cảm thấy khá hơn, giúp ăn ngon miệng, giảm buồn nôn vì chạy chemo (hóa trị) thì tôi là ai mà cấm cản không cho ông ấy dùng? Hay là nói cho rõ hơn: Tại sao lại để cho mấy tên ngu xuẩn lạm dụng cần sa làm cho chúng ta nhầm lẫn về nhu cầu rộng lớn hơn là giúp đỡ con người?
Ông làm gì khi tay con ông bị đứt hay trầy trụa?
À, trước hết tôi rửa chỗ đó cho sạch bằng nước và xà bông hoặc dung dịch nước muối đã sát trùng. Sau đó xức bacitracin rồi băng lại. Để sát trùng, peroxide không tốt lắm đâu. Còn alcohol chỉ làm cho đau nhói vì giết đi nhiều tế bào. Tôi không bao giờ cho thứ gì vào một vết cắt vết trầy mà thứ đó tôi không bỏ vào mắt mình được.
Nếu ông có quyền vứt bỏ một thứ không lành mạnh trong cuộc sống người dân Mỹ, ông sẽ bỏ thứ nào?
Đường. Đường trắng và si rô làm từ bắp (corn sirup). Mấy thứ đó tạo ra những calories vô nghĩa, mà lại làm cho người ta gần như ghiền, góp phần tạo ra phì mập và do đó dẫn đến một loạt những vấn đề liên hệ (như cao huyết áp và suy trầm, ấy là chỉ kể ra hai thôi đấy). Lại còn là nguyên nhân chính gây ra tiểu đường loại 2. Không có đường chúng ta vẫn sống được. Cả xã hội ta cũng chẳng cần đến đường.
Không khí ở miền quê tốt lắm đối với ông?
Không khí ở thành thị không tốt cho bạn. Nào là carbon monoxide, ozone, những nhạt nhỏ như bồ hóng từ những ống khói xe…- chẳng trách khi được thở không khí trong lành bạn cảm thấy người được tươi mát.
Buồn nản và căng thẳng (stress) cái nào tệ hơn?
Buồn nản. Trong những thứ giữ cho bạn sống còn, thứ đó phải có mục đích – nó để cho con tim bạn có lý do để tiếp tục còn đập. Và nếu bạn không có mục đích nào cả, cuộc sống bạn sẽ buồn chán. Trong khi đó, stress, nếu liều lượng vừa đủ – nhớ rằng lúc nâng tạ có stress, thể thao có stress, cạnh tranh trong cuộc đời có stress – nếu vừa đủ liều lượng thì stress lại có ích. Còn trong buồn nản chẳng có liều lượng nào là tốt cho bạn cả.
Tôi có cần dùng cái lọc nước không? Nước máy thấy cũng tốt rồi.
Cái khó là có hàng trăm thứ hóa chất xuất hiện trong hệ thống cung cấp nước, mà không tổ chức nào thực sự có khả năng theo dõi kiểm tra được. Bạn có thể lấy một tờ báo cáo của thành phố nơi bạn ở để biết những thứ có trong nước uống. Có thể là ok. Nhưng có thể được thì lắp một thứ máy lọc qua than (charcoal) cho chắc ăn.
Tôi biết có một anh chàng đeo trên cổ tay chiếc vòng bằng đồng, bảo là để ngừa hội chứng đường hầm xương cổ tay (carpal tunnel syndrome). Bác sĩ nghĩ sao?
Trông đẹp đấy. Chắc là thế.
Một chiếc móng tay tôi bị lốm đốm, lỗ chỗ. Có điều gì không ổn chăng?
Không đâu, có lẽ bạn ngược đãi móng tay đấy thôi. Cắn móng tay, gõ ngón tay nhiều quá, hoặc là búa đập trúng khi bạn sửa garage… Tất cả đều là những thói quen không tốt.
Giả sử ông bị bỏ trên một đảo hoang và chỉ được chọn ba thứ thực phẩm thôi. Ông lựa những thứ nào?
Broccoli (bông cải xanh), walnut (hạt óc chó) và bia. Trong broccoli có một hóa chất tên là indole giúp được cho gan tự giải độc. Hạt óc chó có protein và chất béo omega-3 (thứ chất béo tốt), nên tạo ra những calories lành mạnh. Còn bia thì có một số carbs, giúp ích được trên hoang đảo. Nhưng quan trọng hơn hết, bia là nguồn nước sạch vì chất cồn (alcohol) và tác dụng chống vi khuẩn của chất men rượu. Thực ra, có một số người đã nghĩ rằng lúc đầu bia được tạo ra là để cung cấp nước sạch – còn chất cồn trong đó chỉ là một hiệu ứng tốt đẹp bên lề đấy thôi.