Tiền Vệ Công (Attacking Midfielder hoặc Withdrawn Forward) là nhạc trưởng dẫn dắt dàn tấn công trong một trận đá banh. Cầu thủ giữ vai trò khá tương tự như tay chủ công “quarterback” của môn banh bầu dục. Xét về tầm hoạt động, tiền vệ công di chuyển rộng, có lẽ chỉ kém các tiền vệ trụ.
Mesut Ozil (quần trắng)
Tiền Vệ Công bao quát hầu như toàn bộ nửa phần sân bên phía đối phương, và cũng thường lùi về sân nhà hỗ trợ phòng thủ. Vai trò chánh của cầu thủ này là phát động tấn công, tỉa banh đi các hướng uy hiếp khung thành đối phương. Khác tiền vệ cánh thường chỉ ôm hai cánh, nên chỉ tạt banh ngang hoặc chéo về hướng khung thành địch thủ — tiền vệ công di động cao, hướng đẩy banh linh hoạt hơn bội phần: đẩy ra biên, chọc khe vô vùng cấm địa, bật tường với tiền đạo cắm bẻ lưng cặp trung vệ, hoặc có khi nhả banh ngược về cho tiền vệ trụ hoặc thậm chí trung vệ nhằm kéo dãn đội hình đối phương, v.v… Thường mở cơ hội cho đồng đội tung lưới, nhưng chính cầu thủ đá vai tiền vệ công ghi bàn nhiều. Có những đội hình khi chuyển sang 4-4-2 với yêu cầu tiền vệ công đá dâng lên, trở thành như tiền đạo thứ hai.
Trên sân cỏ, cầu thủ tiền vệ công nhạc trưởng thường mang áo số 10, nhưng không phải luôn luôn. Đây cũng là vị trí chứng kiến nhiều tài năng và tên tuổi lớn nhất trong làng đá banh thế giới xưa nay, như Johann Cruyff của Hà Lan (thập niên 1970), Michel Platini của Pháp (thập niên 1980), Diego Maradona của Argentina, Ruud Gullit của Hà Lan (thập niên 1990), Roberto Baggio của Ý, Zinadine Zidane của Pháp (thập niên 1990), v.v… Chân dung vài thủ lãnh giữa sân khán giả đá banh sẽ gặp gỡ tại Brazil mùa hè này.
Wesley Sneijder
Đội Hà Lan – 29 tuổi, đang chơi cho Galatasaray S.K. (Thổ Nhĩ Kỳ).
Một trong những cầu thủ #10 giỏi nhất thế giới hiện nay. Sneijder là sản phẩm của lò huấn luyện trứ danh Ajax Academy, và đã cùng đội Ajax giật 7 cúp vô địch khác nhau, trước khi xuất ngoại đá banh nhà nghề tại Tây Ban Nha (Real Madrid), Ý (Inter Milan), và nay cập bến Thổ Nhĩ Kỳ. Từ năm 18 tuổi, Wesley Sneijder đã là thành viên thường trực của đội banh quốc gia Hà Lan, và từng dự tranh cả World Cup 2006 lẫn 2010. Cũng như nhiều #10 cổ điển, Sneijder có khổ người chỉ tầm thước nhưng rất mau lẹ, chuyền banh chính xác, chạy chỗ cực khéo, quan sát nhanh nhạy, và cũng rất có duyên ghi bàn. Một võ khí đặc biệt của Wesley Sneijder là tài đá phạt trực tiếp thần sầu, rất nhiều lần tung lưới. Gần đây, anh dính nhiều chấn thương. Với một Sneijder hoàn toàn mạnh khỏe cầm trịch ở giữa sân, đội Hà Lan sẽ mạnh hơn bội phần tại World Cup lần này.
Wesley Sneijder (giữa)
Cesc Fabregas
Đội Tây Ban Nha – 26 tuổi, đang chơi cho Barcelona giải La Liga (TBN).
Nhiều người ví Fabregas là nhịp tim của cả Barca lẫn đội banh quốc gia Tây Ban Nha. Lợi thế là đa năng, cũng có thể trấn giữ hai bên cánh hoặc chơi nhô lên như tiền đạo thực thụ. Trong hai mùa banh 2006–07 và 2010–11, Fàbregas kiến tạo nhiều cơ hội ăn bàn cho đồng đội nhiều nhất trong các giải đá banh Âu Châu. Chính Fabregas đẩy banh cho Andrés Iniesta ghi bàn duy nhất trong trận chung kết World Cup 2010 ở Nam Phi. Mới 26 tuổi nhưng Fabregas đã là cầu thủ lão luyện, từng dự tranh World Cup 2006 và 2010, Euro 2008 và 2012, giúp đưa TBN lên ngôi quán quân trong 3 giải lớn gần đây nhất (1 lần vô địch thế giới, 2 lần vô địch Âu Châu). HLV Arsene Wenger từng huấn luyện Cesc Fabregas thời còn đá cho Arsenal (Anh Quốc) thích so sánh lối đá của anh với Michel Platini trước kia.
Cesc Fabregas (trái)
Juan Mata
Đội Tây Ban Nha – 26 tuổi, đang chơi cho Manchester United.
Một trong những lý do đội TBN cực mạnh là họ có cặp tiền vệ công hàng đầu thế giới, ngoài Cesc Fabregas nay còn thêm Juan Mata. Mùa giải năm ngoái, Mata hầu như đơn thương độc mã dẫn dắt mọi cuộc lên banh chết người của Chelsea (Anh Quốc) khiến báo giới thể thao khen tặng là cầu thủ #10 giỏi nhất thế giới hiện thời. Juan Mata không nhanh như điện xẹt, nhưng vẫn khéo léo dắt banh qua mặt các hậu vệ một cách dễ dàng. Ngón đòn tủ của anh là cú bấm banh thình lình qua đầu hàng phòng thủ, giúp tiền đạo bạn tung lưới trong các pha banh tưởng như không có gì nguy hiểm.
Mesut Ozil
Đội Đức – 25 tuổi, đang chơi cho Arsenal.
Một trong những chân sút thông minh nhất thế giới ngày nay, với kỹ thuật liên kết đội hình và mở ra hết cơ hội tấn công này đến đợt hãm thành khác. Khi còn đá ở giải La Liga 2012, không cầu thủ nào khác chuyền banh cho đồng đội tung lưới nhiều hơn Ozil. Năm nay sang Anh chơi, Ozil giúp đưa Arsenal lên nhóm đầu bảng xếp hạng Premier League. Mesut Ozil có tài chuyền banh đúng địa chỉ dù trong những không gian hạn hẹp hay những khi lỡ bộ, lố đà, thậm chí té ngã. Phong cách mạnh mẽ của Ozil từng được HLV José Mourinho so sánh với Zinedine Zidane trước kia. Mesut Ozil là một trong những lý do đội Đức là ứng cử viên cho ngôi vô địch World Cup 2014.
Andrea Pirlo
Đội Ý – 34 tuổi, đang chơi cho Juventus
Giải Serie A của Ý. Lâu nay giới HLV, cầu thủ, lẫn khán giả đã quen gọi Pirlo các biệt hiệu “kiến trúc sư” hoặc “giáo sư” vì nghệ thuật dẫn dắt trận cầu từ khu vực giữa sân của anh. Trong đội Ý, khán giả dễ nhận ra Andrea Pirlo với dáng dấp khá mỏng, không thật nhanh nhạy, là tiền vệ công nhưng thường chơi lùi rất sâu, như thể tìm cách… núp sau lưng các tiền vệ trụ. Nhưng Pirlo không phải là tiền vệ trụ vì hầu như không biết phòng thủ hay tranh đoạt banh. Anh là mẫu cầu thủ nghệ sĩ, tinh tế, tầm quan sát bén nhạy có một không hai. Chỉ cần một cú vẩy banh nhẹ, Pirlo có thể gây sóng gió tức khắc cho khung thành địch thủ. Anh cũng là một chân sút chuyên đá phạt rất độc đáo, nhất là cú penalty mê hoặc khán giả lâu nay. Pirlo thích đánh lừa thủ thành đối phương đổ nhào người về một bên, rồi thật nhẹ nhàng bấm banh vào góc kia hoặc ngay giữa khung thành. Cú đá có một không hai có hẳn một biệt danh là “Panenka”. Dù đã lớn tuổi, hai mùa banh vừa qua, Andrea Pirlo tái thăng hoa với Juventus, càng tỏ ra lợi hại hơn bao giờ.
Andrea Pirlo (trái)
Wayne Rooney
Đội Anh – 28 tuổi, đang chơi cho Manchester United.
Chân sút kỳ cựu, được nhiều người xem là đấu thủ xuất sắc nhất trong thế hệ cầu thủ hiện tại. Rooney từng dự tranh 2 kỳ World Cup trước đây (2006 và 2010). Anh được triệu tập khoác áo đại diện Anh Quốc năm 2003 lúc mới 17 tuổi, trở nên cầu thủ trẻ nhất tính đến thời điểm đó được gọi vào đội banh quốc gia. Dù cả hai đều chơi như tiền vệ công chính giữa đội hình, nếu Andrea Pirlo bên Ý đá lùi sâu, đôi khi bị lầm tưởng là tiền vệ trụ, thì Wayne Rooney lại có khuynh hướng dâng lên cao, nhiều khi trở thành như một tiền đạo cắm. Trên thực tế, Rooney là 1 trong 4 chân sút từng xé lưới trên 200 lần cho Manchester United. Nhược điểm của Rooney là nóng tánh dễ lãnh thẻ đỏ, hoặc bực mình quá nên… đá dở.
Wayne Rooney (giữa)
Samir Nasri
Đội Pháp – 26 tuổi, đang chơi cho Manchester City.
Giống như Wesley Sneijder và nhiều #10 xưa nay, Nasri nhỏ con nhưng nhanh như điện xẹt. Nhờ tốc độ cao, kỹ thuật lừa banh thượng hạng, và thuận cả hai chân mà thỉnh thoảng anh cũng được xếp chơi dạt ra hai biên như tiền vệ cánh. Riêng về kỹ thuật vờn banh, Samir Nasri có thể lắt léo nhất trong các tiền đạo công Trẻ giới thiệu trên số báo này. Anh có tài tạt banh như đặt cho đồng bạn uy hiếp khung thành đối phương. Nasri cũng rất giỏi tự mình ghi bàn. Tại Pháp, báo giới thường so sánh Samir Nasri với hai siêu sao một thời Zidane và Platini.
Samir Nasri
TTD