Nhạc Nhật từng phổ biến rất rộng rãi qua thị trường nhạc hải ngoại, với rất nhiều bản nhạc Nhật lời Việt quen thuộc đến mức nhiều người bất ngờ khi biết đó là nhạc Nhật: Hận tình trong mưa, Tàn tro, Nụ hôn vĩnh biệt, Sa mạc tình yêu, Khi cô đơn em gọi tên anh, Trú mưa, Trời còn mưa mãi..
Nhóm nhạc nữ Perfume, theo dòng nhạc techno pop trong đêm Japan-Night
Nhưng tình trạng nhạc Nhật đối với người nghe Việt Nam giống như nhạc Pháp, vốn thường được hoài niệm với những ca khúc trữ tình lãng mạn thời thập niên 60 mà ít để ý nhạc Pháp thời hiện đại cũng rất đa dạng, thậm chí ít ngờ tới như nhóm Gojira của Pháp chơi groove/progressive metal cực kỳ hấp dẫn và có tiếng tăm trong làng nhạc thế giới. Nhạc Nhật không chỉ có những bản nhạc pop giàu giai điệu thời thập niên 80 của Mayumi Isuwa mà đang phát triển rất mạnh mẽ. Người viết đã có dịp chứng kiến trực tiếp vài đêm nhạc Nhật trong năm 2014, gần đây nhất là 2 đêm Japan Night vào ngày 28-29/5 tại sân vận động quốc gia Olympic ở Tokyo.
Đêm đầu có số lượng 50,000 khán giả, với các nghệ sĩ tương đối mới mẻ của làng nhạc Nhật như Sukima Switch, Funky Kato, Naoto Inti Raymi, Kaori Kishitani, The Gospellers, Yuzu, Kazuyoshi Saito, Ukasuka-G (Kazutoshi Sakurai & Gaku-MC) và kết lại với nhóm Ikimono-gakari. Chín nghệ sĩ trong đêm trình diễn này cũng khá đa dạng về mặt thể loại như cặp Sukima Switch chơi jazz fusion nhưng rất dễ nghe, Funky Kato (từ nhóm Funky Monkey Babys) chơi rap/hip-hop… Chàng trai Naoto Inti Raymi thì hát bản nhạc cổ động World Cup The world is ours, sử dụng lại đoạn nhạc quen thuộc trong bài Waving flag khi xưa. Dù sử dụng guitar thùng nhưng bài Yasashiku Naritai của Kazuyoshi Saito giống như kiểu new wave thời thập niên 80, rộn ràng sôi nổi. Đôi song ca Yuzu là kiểu coutry rock nghịch ngợm, tươi sáng. Nhóm The Gospellers hát acapella như Boyz II Men hay All For One khi xưa. Kết lại đêm diễn đầu tiên là nhóm Ikimono-gakari, với bài hát “Arigato” (Cám ơn) được sử dụng hợp lý để cám ơn Kokuritsu (tên gọi trìu mến của sân).
Ca sĩ chính của Man With A Mission với mặt nạ chó sói
Các ca khúc trình diễn trong Japan Night đều là những bài hát nổi tiếng nhất của các nghệ sĩ. Chỉ một vài nốt nhạc đầu tiên cất lên là đủ để cả sân vận động hò reo tán thưởng.
Đêm diễn thứ 2 dành cho những tên tuổi đã vượt ra khỏi biên giới nước Nhật và được thế giới biết đến. Nhóm Man With A Mission mở đầu đêm này và là nhóm nhạc có tính quốc tế nhất của cả hai đêm với các sáng tác bằng tiếng Anh. Phong cách trình diễn của họ lấy từ Slipknot với việc mang mặt nạ hình chó sói còn âm nhạc từ Korn hay Limp Bizkit cho tới Lady Gaga.
Các nghệ sĩ Nhật rất khắt khe trong việc sử dụng hình ảnh của mình, đến mức đơn vị tổ chức và phụ trách truyền thông thường xuyên lặp đi lặp lại câu xin lỗi với báo giới đồng thời nhắc việc không post thông tin, hình ảnh nội bộ mà họ cung cấp cho báo chí, đặc biệt là danh sách bài hát trình diễn trong đêm diễn. Với Man With A Mission có vẻ còn đặc biệt hơn nữa. Trên màn hình LED tại sân khấu, ca sĩ chính của Man With A Mission ít khi được thấy trọn vẹn khuôn mặt, chỉ có hình ảnh mặt nạ chó sói từ mũi trở lên hoặc từ ngực trở xuống. Các phần trình diễn live có trên YouTube y hệt cũng vậy, không thấy được trọn vẹn toàn bộ cơ thể ca sĩ chính và tay guitar của nhóm.
Nhóm nhạc thứ 2 Sekai No Owari mang lại không khí một gánh xiếc cũ xưa, với chiếc máy hát đĩa được đặt chính giữa sân khấu, với chú hề chơi guitar, với chiếc trống to đùng âm vang. Các bản nhạc của nhóm được sử dụng Autotune chỉnh tiếng, mang lại cảm giác như đang nghe đài hay đĩa nhựa. Gingagai No Akumu của nhóm là một bản nhạc u ám, kiểu Arcade Fire
Tiếp đến là nhóm nhạc nữ Perfume, theo dòng techno pop và phần trình diễn của họ nặng về mặt thị giác. Công nghệ “mapping” với những hình ảnh ảo trên sân khấu lồng vào khung cảnh và người thật rất ấn tượng. Phần biểu diễn, vũ đạo của ba cô gái được tính toán rất khéo léo với 3 màn hình LED trên sân khấu và họ cũng giao lưu hết sức chuyên nghiệp với khán giả.
Với tiếng tăm nhóm nhạc Nhật đầu tiên diễn tại Madison Square Garden, L’Arc En Ciel giữ nhiệm vụ nói lời chào cuối với sân Kokuritsu, nơi nhóm đã biểu diễn nhiều lần và có những cột mốc trong sự nghiệp tại đây. Thành lập năm 1991, L’Arc En Ciel đã bán được 15 triệu album, 16 triệu đĩa đơn. Ca sĩ chính của nhóm có phong cách chịu ảnh hưởng từ glam rock và các ca sĩ như Steven Tyler của Aerosmith và Axl Rose của Guns N Roses. Phần diễn của L’Arc En Ciel được mở đầu với Chase, ca khúc được sử dụng trong phim hành động Wild 7, dựa trên truyện tranh cùng tên. Đây là bản nhạc thoát hẳn ra không khí “nhạc Nhật” quen thuộc của các nhóm rock từ xứ sở mặt trời. Nếu không có những đoạn hát bằng tiếng Nhật sẽ không nghĩ đây là rock Nhật mà là của một nhóm Âu Mỹ nào đó. L’Arc En Ciel diễn đến 9 ca khúc, nhiều nhất trong tất cả các nghệ sĩ tham dự trong 2 đêm diễn.
Ca sĩ chính của nhóm, Hyde tuyên bố trên sân khấu “tôi nghĩ góc nhìn thoáng đãng này sẽ không còn nữa. Mong là các bạn sẽ nhớ khoảnh khắc này và mang ký ức đó về nhà. Tôi sẽ không còn được đứng trên sân khấu này nữa. Để cám ơn sân vận động và hướng đến sự hồi sinh trong tương lai, tôi sẽ hát ca khúc này,” và bản My Heart Draws A Dream được trổi lên kết lại đêm diễn.
Vốn là một đất nước hàng đầu về công nghệ, các buổi diễn nhạc ở Nhật cũng dễ dàng chứng tỏ vị thế của mình. Ở đêm diễn Japan Night, mỗi khán giả khi vào sân được phát một thanh nhựa phát sáng. Mỗi thanh nhựa đều được điều khiển từ xa, đồng loạt phát sáng một màu cho toàn sân vận động. Tùy theo bài hát và những đoạn (cao trào, điệp khúc, trữ tình…) trong bài, màu của thanh nhựa sẽ được thay đổi theo ý của ban tổ chức. Cảnh tượng hàng chục ngàn ánh đèn cùng một màu trên tay khán giả, vẫy theo nhịp nhạc là cảnh tượng cực kỳ khó quên.
Đêm diễn Japan Night nằm trong sự kiện chia tay sân vận động Olympic quốc gia (Kokuritsu Kyogijo), chính thức đóng cửa vào ngày 31/5/2014 để thay đổi và cải tiến, sẽ quay trở lại vào năm 2019 để đón chào Thế Vận Hội 2020 được tổ chức ở Tokyo. Người thiết kế sân vận động mới là kiến trúc sư lừng danh Zaha Hadid.
Japan Night 2014 tại National Olympic Stadium- Nhật.
NV