Cơn giận dữ của thiên nhiên đã nguôi ngoai. Mấy ngày qua trời hanh hao, ông Mặt Trời lúc hửng nắng cười tươi, lúc xụ mặt chau mày. Thời tiết cuối xuân chuyển sang hè là thế, đỏng đảnh dễ làm người ta thấp thỏm khi long rong trên những chặng đường dài. Mùa này chương trình dự báo thời tiết đắt sô, tôi đi Austin còn phải chăm chú theo dõi dự báo thời tiết, còn người ngồi ở nhà cũng chẳng an tâm khi nghe tiếng còi hụ tự dưng báo động từng hồi.
Hoa hướng dương trồng lấy hạt trên xa lộ 35 đi Waco
Mấy người bạn trước khi về Cali, bảo: “Qua Texas có một tuần mà nghe tiếng còi hụ báo động thời tiết mấy lần. Tiểu bang này đất rộng người thưa, dễ sống nhưng lại có quá nhiều thiên tai trong mùa mưa bão. Dọn qua Cali sống cho có bạn bè”. Sống đâu quen đó bạn ơi. California của bạn đâu có thua gì, động đất liên miên thế mà có mấy người dọn nhà qua Texas. Số người di tản sang đây chẳng qua là vì có đủ điều kiện nhân đôi tài sản. Bán căn nhà, qua đây tậu lại căn khác, số vốn còn dư, tha hồ mở tiệm làm ăn phất lên mấy hồi. Rồi người từ nơi khác lại đến trám cái chỗ trống của người ra đi. Bạn có nhớ hồi hai năm trước, chúng ta tình cờ ghé đến trang trại trồng hoa của một người Việt về hưu từ bờ Đông sang bờ Tây làm láng giềng cùng các bạn. Cho nên California đông dân thì cứ vẫn đông và Texas cũng ngày càng nhiều người đến ở.
Sở dĩ tôi nhắc đến trang trại trồng hoa ở bờ Tây là vì hiện giờ đứng trước cánh đồng hoa hướng dương vàng hơn cả nắng nở rộ bên xa lộ 35 khiến lòng tôi rạo rực cảm xúc y như hồi ghé qua vườn hoa mặt trời và các loài hoa khác của người đồng hương về San Jose an hưởng tuổi già. Khi đó, “ông tiên” tóc sương đạo cốt, chủ nhân mảnh vườn, ca ngợi những bông hoa mặt trời vàng của mình một cách trìu mến và thâm thúy như một nhà hiền triết. “Em đến đây, bằng đôi mắt hồn nhiên / nhìn mầu xanh của pháp thân hiển hiện: dù thế giới tan tành / nụ cười bông hoa cũng không bao giờ tan biến / chúng ta đã được gì hôm qua và sẽ mất gì sáng nay? Em đến đây / theo ngón tay tôi, nhìn thẳng vào thế gian điểm tô bằng ảo tượng: hoa mặt trời mọc rồi / muôn hoa khác đều quay về quy ngưỡng”. Hình như tôi có nghe lời triết lý này đâu đó. Nhưng dẫu sao, những gì “nhà hiền triết” nói cho vui, tôi nghiệm ra chút ít lý lẽ cuộc đời.
Những nhà nhiếp ảnh đang tìm tác phẩm ưng ý trên cánh đồng hoa hướng dương
Chỉ khác một điều tôi nhận ra một cách hiện thực hơn. Cây hoa hướng dương của vườn ông cao lớn, bông nào bông nấy to bằng ông Mặt Trời nhìn từ dưới đất. Chúng tôi như những chú bé con đi lạc vào xứ sở thần tiên. Hàng trăm bông hoa vàng rạng rỡ xếp hàng thẳng tắp giống những khuôn mặt tươi cười dễ làm lòng người phấn khích yêu đời. Chẳng thế mà trong văn hóa của người châu Á, hoa Hướng Dương tượng trưng cho sự chung thủy, quân trung, hiếu nghĩa vì hoa Hướng Dương luôn hướng thẳng về phía mặt trời. Trồng hoa Mặt Trời quanh vườn, hoa nở mang tới cho căn nhà một màu vàng ấm áp, nguồn năng lượng tốt đẹp, thắp sáng những nơi u tối, tạo cảm giác an tâm và không khí tươi vui tràn đầy sức sống, góp phần mang lại những điều tốt đẹp cho các mối quan hệ trong gia đình. Hướng Dương cũng luôn thể hiện niềm tin yêu hy vọng, luôn hướng về điều tươi sáng nhất. Tình yêu đem đến cho chúng ta sự ngọt ngào, hạnh phúc nhưng nó cũng đem cả những nỗi đau nhưng đừng vì những nỗi đau đó mà bạn tuyệt vọng và đánh mất niềm tin vào tình yêu. Hạnh phúc luôn đến với những người lạc quan và mạnh mẽ như thông điệp “Hoa Hướng Dương luôn hướng tới Mặt Trời”.
Có người bảo hoa Hướng Dương trồng vườn rực rỡ và to quá không dễ thương bằng hoa Dã Quỳ nhỏ bé đơn sơ. Mùa hè khởi đầu cho loài hoa vàng hoang dã nở rực khắp nơi trên những vạt cỏ vệ đường trong thành phố cũng như bên xa lộ sau màu hoa cỏ mùa xuân còn vương vấn. “Màu dã quỳ hoang dại để tôi thương / Vàng đến trăm năm cuộc tình sương khói” (Từ Kế Tường), đọc lên sao thấy Dã Quỳđáng yêu quá đỗi. Hoa Dã Quỳ hay hoa Hướng Dương cùng họ một loài thảo mộc, cùng mang ý nghĩa về sự thủy chung nhưng một đằng thì cứng cáp hiên ngang, một đằng thì e ấp rung rinh trong đám hoa đồng cỏ dại. Đã là hoa thì hoa nào cũng đẹp, chỉ khác cảm nhận của người nhìn ngắm. Tôi nói chuyện này bởi khi nhìn thấy bức tranh “Hoa Hướng Dương” sao chép treo trong nhà của ông chủ vườn làm tôi liên tưởng đến câu chuyện danh họa Van Gogh sinh thời đã từng bị các đồng nghiệp họa sĩ tẩy chay và yêu cầu ban tổ chức rút tranh của ông ra khỏi cuộc triển lãm.
Thú thật, ai yêu nghệ thuật hội họa xin đừng chê trách kẻ dốt nát nhận thức thẩm mỹ này. Tranh “Bình hoa Hướng Dương” của Vincent Van Gogh không phải một mà cả một chùm bảy bức sáng tác với thời gian chưa đầy một tuần lễ. Sinh thời, người họa sĩ nghèo kiết xác phải sống nhờ trợ cấp hàng tháng của người em trai. Tranh của ông vẽ ra chỉ để thỏa mãn sự khao khát sáng tạo, chứ không buôn bán được cho ai như những họa sĩ đồng nghiệp đương thời. Chỉ đến khi chết, người đời mới công nhận Van Gogh là một họa sĩ tài danh và họa phẩm của ông trở thành đắt giá. Những bông hoa hướng dương của Van Gogh là những bông hoa chết, xác xơ như vừa trải qua một trận bão táp mưa sa. Có thể ông nắm rõ ngôn ngữ của màu sắc làm cho bức tranh nổi bật, chứ nghệ thuật miêu tả của ông không thể nào đặt cùng chiếu với những danh họa cùng thời. Sự tẩy chay của các họa sĩ muốn loại “Hoa Hướng Dương” của ông ra khỏi cuộc triển lãm suýt gây nên cuộc ẩu đả lớn.
Cánh đồng hoa hướng dương trên xa lộ 45 ngoại vi Dallas đi Houston
Chuyện tranh “Hoa Hướng Dương” của ông khởi đầu đã có nhiều trắc trở, nhưng đáng thương hơn là khi có thêm người bạn đến ở cùng phòng trọ với Van Gogh đưa ra nhiều quan điểm nghệ thuật mâu thuẫn khác nhau khiến cả hai lao vào những trận tranh cãi nảy lửa. Kết quả là Van Gogh tự cắt cái tai của mình. “Nghi án” này người ta cho rằng Van Gogh đã quá mệt mỏi khi phải tranh luận về quan điểm nghệ thuật với người cầm cọ không đồng cảm. Thật ra, ông là một con người yếu đuối và đáng thương khi ông nhận được lá thư báo tin của người em trai trước đó. Tin em trai đính hôn đã thực sự khiến Van Gogh suy sụp vì lo sợ em sẽ không còn quan tâm và giúp đỡ mình nữa, trong khi tình cảm anh em và sự hỗ trợ kinh tế của người em lại rất quan trọng đối với đời sống tinh thần và vật chất của Van Gogh. Một sự bi quan hết thuốc chữa! Một người yêu hoa hướng dương đến độ yêu cầu chủ nhà cho thuê sơn lại căn phòng với hai màu vàng và xanh biểu trưng hoa hướng dương của sự lạc quan và hy vọng đến thế, lại có thể bi quan đến cùng cực. Trái ngược tính cách của những đóa hoa mặt trời vàng hiên ngang ngẩng cao đầu trên những cánh đồng mênh mông bất chấp mưa dông gió bão.
Tôi đứng bên biển hoa vàng thả hồn cho những câu chuyện “Bình hoa Hướng Dương” mặc sức lôi kéo xa rời hiện thực của mùa hoa hướng dương đang về miền đất phương Nam. Bạn có thể bắt gặp những cánh đồng hướng dương vàng hơn cả nắng Tháng Sáu trên xa lộ 35, 45 hay 10 hoặc 20 ngang dọc Đông-Tây-Nam-Bắc trên tiểu bang Texas. Người làm nông trồng hoa không phải để bán hoa mà chủ yếu lấy hạt làm thực phẩm cho các loài chim kiểng. Hạt hướng dương từ xa xưa đã được dùng như một loại dược phẩm, thuốc nhuộm và cả là một loại thực phẩm chức năng người ta biết sau này giống như bao loại ngũ cốc, trái cây, rau củ khác. Thậm chí người ta còn nghiên cứu trồng cây hướng dương trên đất nhiễm phóng xạ, nó giúp cải thiện nồng độ phóng xạ trong đất. Và các nhà khoa học thí nghiệm đã thành công dùng cây hướng dương để khử phóng xạ sau thảm họa hạt nhân Chernobyl xảy ra ở Ukraine. Chính vì hiệu quả này đã khiến người Nhật kêu gọi các trường học xung quanh nhà máy điện hạt nhân Fukushima trồng cây hoa hướng dương trên sân trường.
Cứ nghĩ đơn thuần hoa Hướng Dương chỉ là hoa thảo mộc như bao loài hoa khác, thế mà lại có nhiều huyền năng đến như vậy. Tôi càng nghĩ càng ngộ ra câu “hoa mặt trời mọc rồi / muôn hoa khác đều quay về quy ngưỡng”. Chẳng lẽ hoa hướng dương đúng là vua của các loài hoa chứ không phải hoa Mẫu Đơn người ta từng biết.
Bạn có cảm xúc gì khi đứng trước một cánh đồng hoa vàng hơn cả nắng. Nếu bạn chưa từng biết đến biển hoa hướng dương, thì một ngày đẹp trời nào đó đầu Tháng Bảy, hãy lái xe đến Hillsboro trên xa lộ 35S đi Waco, bạn sẽ tận mắt mấy cánh đồng hoa hiên ngang luôn nhìn về phía mặt trời. Hãy dừng xe, bước xuống và để cảm xúc dâng trào đưa bạn đi vào miền cổ tích.
Tranh “Bình Hoa Hướng Dương” của họa sĩ tài danh Van Gogh
TN