Tại downtown Buenos Aires, thủ đô Argentina, cảnh sát dã chiến và hằng ngàn khán giả ham mê môn đá banh quá trớn đã đụng độ dữ dội gần như suốt đêm sau trận chung kết đội nhà chịu thua Đức Quốc. Đến Thứ Hai đầu tuần, có ít nhất 120 người đã bị câu lưu trong khi hằng chục cảnh sát bị thương nhẹ. Ban đầu mọi chuyện khá bình yên, với hằng ngàn người hâm mộ đá banh ăn mừng đội banh Argentina về nhì tại World Cup, là thành tích cao nhất từ 1990. Nhưng dần dà trong đám đông có nhiều người say rượu bắt đầu đập phá tiệm tùng và tấn công cảnh sát.
Trò chơi đá banh và hành trình của đội banh quốc gia hầu như là những điều duy nhất còn nối kết được dân chúng Argentina, vốn đã quá chán ngán nạn lạm phát phi mã, quốc gia nợ nần như chúa chổm, và các vụ tham nhũng động trời liên quan đến nội các của nữ Tổng Thống Cristina Fernandez. Khi đội nhà được vào chung kết, trên 70,000 người Argentina đã bằng mọi cách đến cho được Rio de Janeiro của Brazil để hậu thuẫn cầu thủ con cưng. Nhiều người đã đi bằng xe lái đường trường 40 giờ không nghỉ.

Cảnh sát Buenos Aires dùng vòi rồng và lựu đạn cay dẹp bạo loạn đá banh. ẢNH AP
Áo của đội Đức bán hết sạch
Đây là lần đầu tiên Đức Quốc vô địch thế giới từ sau khi quốc gia thống nhất vào cuối thập niên 1990. Trước kia, một mình Tây Đức từng vô địch các kỳ World Cup 1954, 1974, và 1990. Đi kèm theo thành công này, nhà sản xuất vật dụng thể thao của Đức Adidas, cũng là nhà bảo trợ của đội banh quốc gia, đang thu lợi, tiền vô như nước. Hôm Thứ Hai đầu tuần, khách hàng người Đức đổ xô vào các tiệm hàng hóa thể thao, tranh nhau mua chiếc áo của đội Đức giá 84.95 Euro (khoảng $115). Người mua quá nhiều, khiến chiếc áo này bán sạch trơn. Thậm chí trang web của Adidas cũng treo bảng “sold out”. Đại diện Adidas cho biết hãng đang gấp rút vận chuyển nhiều đợt hàng mới từ Trung Hoa để thỏa mãn nhu cầu khách hàng trong những ngày sắp tới.

Một chiếc áo của đội Đức nóng hổi vừa ra lò, có in đủ 4 ngôi sao biểu tượng 4 lần vô địch thế giới, được trưng bày ở một tiệm bán lẻ của Frankfurt, Đức Quốc hôm Thứ Hai 14-7-2014. ẢNH REUTERS/RALPH ORLOWSKI
Boeing và Airbus chiêu dụ khách hàng
Thứ Hai đầu tuần mở màn triển lãm hàng không tên gọi “Farnborough Air Show”, kéo dài suốt tuần, từ 14 đến 20-7-2014. Hai hãng khổng lồ Boeing của Hoa Kỳ và Airbus của Liên Âu bá chủ chương trình. Trong ngày đầu tiên, Airbus thu đạt hợp đồng đặt hàng đến $21 tỉ, qua mặt Boeing tổng cộng ngày đầu tiên chỉ $7.7 tỉ. Phi cơ khổng lồ A330 mới tu chỉnh của Airbus nhận nhiều chú ý nhất, thu hút đến $6.9 tỉ hợp đồng mua. Hãng Air Lease đặt tại Los Angeles đặt mua đến 60 chiếc Airbus A321 thân hẹp chỉ có một lối đi. Hãng AerCap Holdings của Hà Lan đặt mua 50 chiếc A321 khác trị giá $5.14 tỉ. Ngày đầu tiên, Boeing bán được 5 chiếc 737 Max và 6 chiếc 787-9 Dreamliner.

Quang cảnh Farnborough Air Show 2014.
Đây là triển lãm hàng không lớn nhất thế giới tổ chức mỗi năm luân phiên giữa Paris và Farnborough ngoại thành London. Triển lãm năm ngoái đem lại các phiếu đặt hàng trị giá tổng cộng $72 tỉ. Ngành hàng không thế giới đang phát triển tột bực, với 11,500 phiếu đặt hàng còn tồn đọng, trị giá trên $1,000 tỉ.

Không Lực Anh Quốc cuối năm nay sẽ tiếp nhận chiếc vận tải cơ A400M đầu tiên – nhà sản xuất Airbus họ dự tính bán 400 chiếc tương tự trong vòng 30 năm tới.
Xăng lẫn dầu thô đều hạ giá
Có tin vui cho các bác tài thích lái xe đi chơi đó đây trong mùa hè này: giá xăng tiếp tục xuống đều. Giá trung bình toàn quốc nay ở mức $3.67 / gallon. Vùng vịnh San Francisco Bay (tiểu bang California) vẫn chịu giá xăng cao nhất, trung bình $4.12 mỗi gallon, trong khi giá xăng thấp nhất nước tại Tulsa (tiểu bang Oklahoma) chỉ có $3.35 mỗi gallon. Theo đà này, dự báo sau lễ Labor Day, giá xăng trung bình có thể tụt xuống dưới mức $3 / gallon.
Lý do xăng hạ giá vì giá dầu thô trên thế giới cũng giảm, nhờ Libya tăng xuất cảng dầu hỏa mạnh mẽ. Cũng có quan ngại nếu chiến sự lan nhanh tại Iraq, với nhóm chiến binh Hồi Giáo ISIS dần thâu tóm quyền kiểm soát các mỏ dầu trọng yếu, có thể gây bất ổn cho thị trường thế giới và giá xăng sẽ nhảy vọt thình lình.

Một khách hàng đổ xăng ở Mill Valley, California hôm đầu tháng 7-2014. Giá xăng California vào hàng cao nhất nước. ẢNH JUSTIN SULLIVAN / GETTY IMAGES
Secret Service bị stress
Mật Vụ Hoa Kỳ (Secret Service) thời gian qua chịu nhiều tai tiếng vì các vụ nhân viên bê bối làm bậy khi công cán ngoại quốc. Nhưng còn có quan ngại khác. Tổng Thống Hoa Kỳ Barack Obama gần đây bị nhiều than phiền đã làm Mật Vụ Hoa Kỳ (Secret Service) bị… stress vì ông thường cao hứng ra đi bách bộ bên ngoài Tòa Bạch Ốc. Càng nhiều lần “the bear gets loose” (ám hiệu của Secret Service, tạm dịch “ông gấu sổng chuồng”) thì các nhân viên Mật Vụ Hoa Kỳ càng hồi hộp vì họ có sứ mạng bảo vệ ông Tổng Thống mọi lúc mọi nơi. Chính Tổng Thống Obama cũng từng tâm sự với một cử tọa tại New York trước đây trong năm rằng “Secret Service gets a little stressed” mỗi khi ông muốn đi dạo phố bắt tay nói chuyện với dân chúng.

Tổng Thống Barack Obama chào hỏi thực khách tại nhà hàng Franklin Barbecue trong chuyến công du Austin, Texas hôm 10-7 mới đây. ẢNH REUTERS
Ban nhạc thiếu niên ký hợp đồng bạc triệu
“Unlocking the Truth” lâu nay chỉ là một ban nhạc tí hon chuyên chơi nhạc dạo trên đường phố New York City (có thể xem tại đây https://www.youtube.com/watch?v=BjMfdzjbl_Q). Tuy nhiên, sau khi video của họ thu hút nhiều người xem trên trang Youtube, “Unlocking the Truth” mới vừa được hãng thu băng nhạc ký hợp đồng đẹp như mơ.
Ban “Unlocking the Truth” gồm 3 thiếu niên vẫn đang còn học “Middle school” ở vùng Brooklyn gồm: tay guitar 13 tuổi Malcolm Brickhouse, tay đánh bass cũng 13 tuổi Alec Atkins, và tay trống Jarad Dawkins mới 12 tuổi. Hợp đồng với Sony gồm 5 đĩa nhạc trị giá lên đến $1.8 triệu. Ban nhạc được trả trước $60,000 để thu album đầu tiên, phải bán được 250,000 bản trước khi được ghi âm tiếp và nhận khoản tiền còn lại.

Ban nhạc “Unlocking the Truth” từ trái sang: Alec Atkins, Jarad Dawkins, và Malcolm Brickhouse.
Hoa Kỳ tỏ thái độ với giàn khoan Trung cộng
Mấy ngày qua, dư luận người Việt trên khắp thế giới lẫn tại quốc nội xôn xao nhiều với một tin xuất phát từ Thượng Viện Hoa Kỳ. Tối hôm Thứ Năm 10-7, Thượng Viện đã bỏ phiếu thông qua Nghị Quyết “US Senate Resolution 412” yêu cầu Trung cộng triệt thoái khỏi giàn khoan Haiyang Shiyou 981 (HD-981) hay Hải Dương 981 khỏi vùng biển Trường Sa.
Nghị quyết 412 do Thượng Nghị Sĩ Robert Menendez (đảng Dân Chủ, tiểu bang New Jersey) đề xướng. Với “Resolution 412”, Thượng Viện tái khẳng định Hoa Kỳ ủng hộ một nền tự do hàng hải lẫn không phận tại Á Châu-Thái Bình Dương. Thượng Viện HK kêu đích danh Trung cộng, chỉ trích thái độ lớn lối, đe dọa võ lực, gây bất ổn trên Biển Đông của Bắc Kinh. “Resolution 412” đòi Trung cộng tôn trọng công ước quốc tế, trả lại nguyên trạng Biển Đông như trước ngày 1-5-2014, tức trước thời điểm giàn khoan HD 981 xuất hiện trong hải phận VN, và rút hết 25 tàu thuyền chiến hạm khỏi vùng này. Dư luận chung đánh giá Nghị Quyết 412 có nhiều ý nghĩa, và là… người bạn rất quan trọng của người Việt trong cuộc đối đầu với Trung cộng hiện nay.

Thượng Nghị Sĩ Robert Menendez
Tình hình Ukraine

Binh sĩ trung thành với chánh phủ Ukraine tắm nắng trên một thiết vận xa giữa cánh đồng hoa hướng dương gần thị trấn Donetsk ở đông Ukraine hôm Thứ Tư tuần trước. Quân đội chánh phủ Ukraine đang mở cuộc hành quân tái chiếm Donetsk và thị trấn lân cận Lugansk, vẫn đang thuộc quyền kiểm soát của các tay súng người Nga ly khai. ẢNH DOMINIQUE FAGET / AFP – GETTY IMAGES
Đang khi chiến sự còn tiếp diễn, hai binh sĩ nhảy dù thuộc phe chánh phủ Ukraine, bị thương trong lúc chạm súng với phiến quân ly khai, đã làm lễ cưới ngay trên giường bịnh. Các cuộc giao tranh mấy tháng qua chưa có dấu hiệu thuyên giảm, đã khiến hằng trăm người đủ các bên thiệt mạng, chưa kể nhiều người khác thương vong. Phúc trình của Liên Hiệp Quốc ghi nhận ít nhất 257 thường dân đã tử vong trong cuộc xung đột này. MAXIM MARUSENKO / EPA
Ngày này trong lịch sử
– Ngày 16-7-1790. Cách nay 224 năm. Một đạo luật liên bang mang tên “Residence Act” được ban bố, cho thiết lập Thủ đô Hoa Thịnh Đốn bên bờ sông Potomac River. Cái tên “Washington DC” để tưởng nhớ vị Tổng Thống đầu tiên của Hoa Kỳ George Washington. “Washington DC” là Biệt Khu Thủ Đô, không thuộc bất cứ tiểu bang nào, và chịu sự giám sát trực tiếp của Quốc Hội Hoa Kỳ. Tại đây, ngoài các dinh thự chánh phủ liên bang Hoa Kỳ, còn có 176 tòa đại sứ ngoại quốc cũng như nhiều tổng hành dinh của các tổ chức quốc tế. Toàn vùng Washington Metropolitan có khoảng 6 triệu cư dân, lớn vào hàng thứ 7 quốc gia. Trước Washington DC, Quốc Hội Hoa Kỳ từng nhóm họp tại nhiều nơi khác nhau, cũng có thể gọi là các “cố đô” của Mỹ Quốc: Philadelphia, Lancaster, York (tiểu bang Pennsylvania); Baltimore, Annapolis (tiểu bang Maryland); Princeton, Trenton (tiểu bang New Jersey); và New York City (tiểu bang New York). Chưa kể 50 tiểu bang, mỗi nơi đều có một “thủ đô” riêng mà Việt ngữ gọi là Thủ Phủ.
– Ngày 16-7-1951. Cách nay 63 năm. Tiểu thuyết “The Catcher in the Rye” xuất bản lần đầu khi tác giả J.D. Salinger mới 32 tuổi. Đây là một tiểu thuyết kinh điển, đã được dịch ra nhiều ngôn ngữ khác, với ít nhất 65 triệu đầu sách phổ biến khắp thế giới. Tại Hoa Kỳ, “The Catcher in the Rye” được đưa vào chương trình văn chương trung học. Mặc dù truyện về tuổi vị thành niên, nó cũng đề cập tới nhiều vấn đề phức tạp khác của đời sống như cái đẹp mong manh dễ vỡ, sự thất vọng, nỗi cô độc, v.v… Mặc dù danh tiếng vang lừng, tác giả J.D. Salinger từ đó lại chọn cuộc sống ẩn dật tại một thị trấn hẻo lánh tiểu bang New Hampshire cho đến ngày qua đời năm 2010 thọ 91 tuổi. Tại Nam Việt Nam từ giữa thập niên 1960 đã có bản dịch “Bắt Trẻ Đồng Xanh” của dịch giả Phùng Khánh và Phùng Thăng do nhà Lá Bối xuất bản.
– Ngày 17-7-1821. Cách nay 193 năm. Tây Ban Nha chịu trả lại Florida cho Hoa Kỳ. Từ thế kỷ 16, 17 (lúc Việt Nam đang thời Hậu Lê, Mạc, Trịnh, Nguyễn, khởi sự có Đàng Trong và Đàng Ngoài), ngoài Tây Ban Nha, nhiều nơi khác nhau trên lãnh thổ Hoa Kỳ ngày nay từng trải qua nền thuộc địa của các nước Âu Châu như: Pháp, Anh, Thụy Điển, Hà Lan…
– Ngày 21-7-1786. Cách nay 228 năm. Người hùng Nguyễn Huệ, gốc người Bình Định, dẫn đại binh ra chinh phạt đất Bắc Hà lần thứ nhất, lấy danh nghĩa “Phò Lê – Diệt Trịnh”. Đến thời điểm này, nước Đại Việt đã bị hai dòng họ Trịnh và Nguyễn chia cắt, gây cảnh “Nam Bắc phân tranh” suốt 2 thế kỷ. Trong đời cầm quân của mình, Nguyễn Huệ còn ra Bắc 2 lần nữa, nổi tiếng nhất vào dịp Tết Kỷ Dậu 1789, đánh tan tác đoàn binh viễn chinh của Thanh triều phương bắc dưới quyền thống lãnh của Tôn Sĩ Nghị. Nguyễn Huệ là người vũ dũng, nhiều tham vọng, có thể đã từng mưu đại sự lấn chiếm sang cả Trung Hoa. Tiếc thay ông sớm đột tử ở tuổi 40, nếu không chưa biết sử Việt đi về đâu.
– Ngày 21-7-1954. Cách nay 60 năm. Kết thúc Hội Nghị Geneva, Pháp Quốc đầu hàng phần lãnh thổ phía bắc vĩ tuyến 17 cho Việt Minh. Cùng ký tên đồng thuận Hiệp Định Geneva có Bắc Việt, Cam Bốt, Lào, Pháp, Trung cộng, Nga sô, và Anh Quốc. Hoa Kỳ ghi nhận Hiệp Định nhưng không ký kết. Quốc Gia Việt Nam dưới quyền Quốc Trưởng Bảo Đại và Thủ Tướng Ngô Đình Diệm từ chối ký tên. Về sau, trên lãnh thổ VN tồn tại hai quốc gia: “Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa” hay Bắc Việt Nam, và “Việt Nam Cộng Hòa” tại Nam Việt Nam, cho đến khi các binh đoàn cộng sản Bắc Việt dùng võ lực thôn tính VNCH cuối tháng 4-1975.

Một góc phố Việt Nam Cộng Hòa trước 1975.
– Mặc dù vắng bóng đội nhà, hơn 26 triệu khán giả Hoa Kỳ vẫn đón xem chung kết World Cup 2014, là con số khán giả kỷ lục cho một trận đá banh trên TV xưa nay.
– Thứ Hai đầu tuần, Ngũ Giác Đài xác nhận sẽ bán cho Qatar, một xứ Trung Đông xuất cảng dầu hỏa, các giàn hỏa tiễn Patriot và trực thăng võ trang Apache trị giá $11 tỉ. Qatar muốn phòng thủ chống lại mối đe dọa từ Iran.
– Nữ tài tử Lindsay Lohan đang cân nhắc dọn nhà sang London, Anh Quốc, hy vọng làm lại cuộc đời. Lohan nói đã… chán ngấy Hollywood.

– Từ tháng 9-2008, khoảng 5 triệu chủ nhà Hoa Kỳ đã bị mất nhà vì “foreclosure”. Nay kinh tế hồi phục, tốc độ các vụ nhà băng xiết nhà cũng chậm hẳn lại. Tháng 5-2014, chừng 660,000 căn nhà trên khắp nước đang trong thủ tục bị “foreclosure”, vẫn còn thấp hơn con số 1 triệu nhà vào cùng thời điểm năm 2013.
– Đội sổ trong danh sách các tiểu bang có dân chúng bị nhà băng xiết nhà nhiều nhất là Florida với 122,000 vụ “foreclosure”, Michigan 44,000, Texas 39,000, và California 34,000.
– Kinh tế hồi phục, các công ty Hoa Kỳ cũng rộng tay chi xài trở lại. Thống kê kỹ nghệ hàng không cho thấy “business trip” tăng 3%, với chi phí tổng cộng $71.2 tỉ. Dự báo hết năm nay các công ty sẽ tiêu xài vì nhu cầu đi lại cho công việc lên đến $292.3 tỉ.
– Một khảo sát chánh phủ cho thấy 4 trong 10 hộ gia đình tại Hoa Kỳ chỉ có cellphone, không dùng “landline” nữa. Tỉ lệ này tăng gấp đôi so với 5 năm trước.
– Nữ khoa học gia Dương Nguyệt Ánh (trái), chuyên gia hàng đầu Ngũ Giác Đài trong nhiều năm, từng diễn thuyết hữu ích đặc biệt cho giới trẻ Việt lưu vong. Trẻ xin giới thiệu tại baotreonline.com/articles/duong-nguyet-anh
– Cộng tác viên Trẻ, Tạ Phong Tần cũng từng nhiều lần viết blog công kích Trung cộng. Chị đang bị nhà cầm quyền Hà Nội giam cầm án tù nhiều năm.