Hỏi: “Hàng sau cùng” có nghĩa là gì?
Trả lời: Nhóm chữ này được dùng để nói đến những người đã nhập cảnh Hoa Kỳ bất hợp pháp sẽ không thể nhận được những ưu tiên đặc biệt. Họ sẽ đứng sau cùng của “hàng di trú” và đợi cho đến lượt có thể nộp đơn xin thường trú.
Không có hàng cụ thể nào của những di dân đang chờ đợi, và cũng không có hàng thực sự trong thủ tục duyệt xét. Trong thực tế, có nhiều con đường nhập cảnh Hoa Kỳ hợp pháp, tùy theo hoàn cảnh cá nhân của người nhập cư, tỵ nạn hoặc di dân. Những người chờ đợi chiếu khán (visa) đoàn tụ gia đình sẽ được duyệt xét qua một thủ tục, trong khi những người đến xin việc làm sẽ trải qua một thủ tục duyệt xét khác. Người tỵ nạn xin lánh cư sẽ có con đường xin thường trú riêng biệt. Con đường nhập tịch Hoa Kỳ sẽ dài hơn.
Mặc dù không có “hàng” nào trên thực tế, nhưng ý tưởng về một “hàng” đã trở nên quan trọng đối với việc thảo luận vấn đề cải tổ toàn diện và phải làm gì đối với 11 triệu người nhập cư bất hợp pháp đang sống tại Hoa Kỳ.
Cả hai nhóm ủng hộ và chống đối việc hợp pháp hóa này đều tin rằng 11 triệu người không được phép hưởng tình trạng hợp lệ trước những người di dân hợp lệ đã phải chờ nhiều tháng nhiều năm để được đoàn tụ với gia đình ở Hoa Kỳ. Số dân bất hợp pháp nên ở “hàng sau cùng”. Nói cách khác, họ sẽ chờ cho đến khi hệ thống di trú duyệt xét những người hợp pháp khác.
Tổng Thống Obama nói rằng dự luật năm 2013 của Thượng viện sẽ đưa đến con đường mang lại quốc tịch cho 11 triệu người đã sống bất hợp pháp ở Hoa Kỳ. Con đường này bao gồm phải trải qua việc kiểm tra lý lịch, học Anh ngữ, trả thuế và một số tiền phạt, và sau đó phải đợi ở “hàng sau cùng”, sau những người đã theo đúng luật và chờ đến Hoa Kỳ một cách hợp pháp.
Nếu Tổng Thống Obama dùng Ảnh Hưởng Hành Pháp của ông trong tháng 9 này, ảnh hưởng này sẽ tập trung vào vấn đề 11 triệu người nhập cư bất hợp pháp và những trẻ em nhập cảnh Hoa Kỳ bất hợp lệ từ các nước ở Trung Mỹ.
Cải Tổ Di Trú chỉ dành cho cư dân California
Năm ngoái, tiểu bang California đã tiến đến việc tự thực hiện việc cải tổ di trú sau nhiều tháng thất vọng Quốc hội đã thất bại trong việc thông qua một dự luật cải tổ di trú toàn diện.
Thống đốc Brown nói rằng: “Trong khi Hoa Thịnh Đốn không làm gì cả cho vấn đề di trú, California đang dẫn đầu con đường cải tổ này”. Thống đốc Brown đã ký ban hành những luật di trú như sau:
– Một đạo luật cho phép người nhập cư bất hợp pháp được phép xin bằng lái xe.
– Một đạo luật nói rằng chỉ có một số người được phép thu lệ phí khi cung cấp dịch vụ cho những đương đơn xin chương trình DACA (tức chương trình Tạm Hoãn Thi Hành (Lệnh Trục Xuất) Cho Những Người Đến (Hoa Kỳ) Từ Thơ Ấu). Những người này là những người tham vấn di trú, luật sư, công chứng viên và những cơ quan thiện nguyện.
– Một đạo luật cho phép các đương đơn đang ở Hoa Kỳ bất hợp pháp được hành nghề luật sư.
– Cho phép các trường đại học cộng đồng giảm học phí, tính học phí theo tiêu chuẩn của tiểu bang, đối với những sinh viên bất hợp pháp theo học bán thời gian.
Nhiều người hoạt động trong ngành di trú ủng hộ những đạo luật di trú mới của tiểu bang California. Nhưng họ cũng nói rằng chúng ta cần Quốc hội và hành pháp Obama nên dẫn đầu lãnh vực này vì đây là trách nhiệm của liên bang, chứ không chỉ là trách nhiệm của tiểu bang. Họ nói rằng: “Chúng ta không thể có 50 bộ luật di trú khác nhau. Chúng ta thực sự cần chính phủ liên bang hành động”.
Tiểu bang California có từ 3 đến 4 triệu người nhập cư bất hợp pháp đang sống ở tiểu bang này, có thể là nơi có số dân bất hợp pháp đông nhất tại Hoa Kỳ. Người La-tinh và những sắc dân nói tiếng Tây Ban Nha chiếm khoảng 40% dân số tiểu bang và sẽ trở thành một lực lượng đáng kể trong những cuộc bầu cử, điều này có nghĩa là chính trị sẽ kiểm soát luật di trú.
Những vụ bắt giữ của Liên bang gây căng thẳng cho chính quyền địa phương
Trường Đại học Washington đã phổ biến một tài liệu nghiên cứu hồi tháng 3 năm 2013 cho biết các cộng đồng địa phương đang phải trả tiền rất nhiều để trang trải phí tổn việc giam giữ những ngoại kiều bất hợp pháp đã bị bắt bởi Sở di trú (CIS), cơ quan Bảo Vệ Biên Giới và Hải Quan (CPB) và cơ quan Thi Hành Luật Pháp Di Trú và Hải Quan (ICE).
Hầu hết người nhập cư do cơ quan ICE bắt giữ không hề vi phạm những tội nghiêm trọng hoặc bạo động. Tài liệu nghiên cứu kết luận rằng những cư dân đóng thuế địa phương đang phải trả nhiều tiền cho những người bị giam cầm nhưng không có hồ sơ phạm tội.
Khi cơ quan Thi Hành Luật Di Trú và Hải Quan ra lệnh bắt giữ người nào đó, họ thường thêm 30 ngày giam nữa.
Bản nghiên cứu của trường đại học cho thấy bốn trong số năm người ở một nhà giam liên bang chưa hề phạm tội với một người nào, và khoảng bốn trong số 5 người chưa bao giờ bị kết án một tội đại hình.
Bên cạnh những phí tổn cao làm gánh nặng cho những cư dân trả thuế ở địa phương trong thời gian kinh tế gặp khó khăn, các giới chức địa phương nói rằng thường phí phạm nơi giam giữ những người phạm tội nhỏ nhặt trong khi những nơi này cần dành cho những tội nhân có những hồ sơ bạo lực. Hầu hết những người mà cơ quan ICE bắt giam chưa hề phạm một tội ác nghiêm trọng nào.
Hỏi Đáp Di Trú
– Hỏi: Tại sao chỉ có một số người được phép tính lệ phí khi cung cấp dịch vụ cho những đương đơn thuộc chương trình DACA?
– Đáp: Chính phủ biết rằng nhiều người vô lương tâm và không đủ năng lực đang cố gắng lợi dụng người nhập cư. Vì thế, luật California yêu cầu những người hành nghề luật di trú phải có một khế ước để bảo vệ người nhập cư. Những người có khế ước với Tiểu bang gồm có những nhà tham vấn di trú, luật sư và công chứng viên.
– Hỏi: Nếu Tổng Thống dùng Ảnh Hưởng Hành Pháp của mình cho một số cải tổ di trú, liệu điều này có sẽ giúp những người ở ngoài Hoa Kỳ đang chờ nhập cảnh hợp pháp không?
– Đáp: Ảnh Hưởng Hành Pháp của ông Obama sẽ nhắm vào 11 triệu người nhập cư bất hợp pháp và những trẻ em đã nhập cảnh Hoa Kỳ bất hợp lệ từ các nước Trung Mỹ. Sẽ không mang lại lợi ích nào cho cộng đồng Việt Nam hoặc cho những cộng đồng di dân khác đang chờ nhập cảnh Hoa Kỳ hợp pháp.
– Hỏi: Chương trình DACA có thể giúp được những gì cho những trẻ em đến từ Trung Mỹ và hiện đang ở Hoa Kỳ bất hợp pháp?
– Đáp: Ông Obama có thể nới rộng chương trình DACA để bao gồm tất cả những trẻ em dưới 16 tuổi. Việc này sẽ là một cách sử dụng Ảnh Hưởng Hành Pháp nhân đạo vì theo luật pháp Hoa Kỳ, tất cả những trẻ em này hợp lệ lưu lại Hoa Kỳ trong khi nộp đơn xin diện lánh cư, và có thể mất vài năm để làm thủ tục. Chương trình DACA sẽ cho các trẻ em này quy chế hợp pháp cho đến khi hồ sơ của các em được quyết định.