Tại Phi Châu, dịch bịnh Ebola đang tăng ở cấp số nhân.Đến nay đã có trên 3,400 người thiệt mạng. Xứ Liberia chịu tổn thất nặng nhất — với 2,069 vụ tử vong. Trong tuần qua, dư luận xôn xao nhiều về vụ một người Liberia tên Thomas Eric Duncan bay sang Dallas, Texas, mang theo mầm bịnh trong người. Tại quê nhà Liberia, đến nay đã có 9 người thiệt mạng chỉ vì tiếp xúc với Duncan trước khi người này bay sang Hoa Kỳ. Giới chức y tế Hoa Kỳ đang gặp nhiều khó khăn trấn an dân chúng. Thống Đốc tiểu bang Texas, ông Rick Perry đã cho thiết lập các nhóm đặc nhiệm và canh phòng cẩn mật biên giới. Thứ Hai đầu tuần, 6-10-2014, có thêm tin một trợ lý y tá người Tây Ban Nha bị nhiễm Ebola. Đây là ca lây bịnh đầu tiên nằm ở bên ngoài Phi Châu. Y tá này trước đó thuộc nhóm khoảng 30 y sĩ túc trực chăm sóc 2 bịnh nhân Ebola tại TBN.
Chuyên viên y tế và bịnh nhân nhiễm vi trùng Ebola tại nhà thương Island Hospital (Monrovia, Liberia) hôm 2-10-2014. ẢNH PASCAL GUYOT, AFP/GETTY IMAGES.
Tóm gọn cảm tình viên ISIS
Thứ Hai đầu tuần, 6-10-2014, có thêm một thành phố trọng yếu ở miền bắc Syria có thể sắp rơi vào tay tổ chức Hồi Giáo cực đoan ISIS. Hằng ngàn người dân đã bỏ chạy khỏi thị trấn Kobani, vào lúc chiến trận lên cao trào với nhiều binh sĩ các bên đã bỏ mạng. Người ta đã thấy lá cờ đen của ISIS bay trên bầu trời Kobani cho dù giao tranh còn đang tiếp diễn, và ISIS vẫn tiếp tục pháo kích nặng nề lên nơi này.
Ngũ Giác Đài thì vừa công bố 4 vụ không tập mới nhất lên các mục tiêu của ISIS dùng trực thăng chiến đấu thay vì phản lực cơ. Bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ nói cường độ không tập sẽ tiếp tục gia tăng vì ISIS vẫn trên đà tiến chiếm thêm lãnh thổ.
Hôm Thứ Bảy cuối tuần, 4-10-2014, một thanh niên Hoa Kỳ đầu tiên đã bị bắt giữ vì có liên hệ đến ISIS. Mohammed Hamzah Khan (19 tuổi) bị bắt tại phi trường Chicago trong khi tìm cách bay sang Syria gia nhập hàng ngũ ISIS.
Tháng 10 của giải Nobel
Mùa trao giải thưởng Nobel khởi sự hôm Thứ Hai đầu tuần, 6-10-2014, với tuyên cáo các vị đồng thắng cuộc giải Nobel Y Học 2014 là giáo sư John O’Keefe của Đại Học University College London, và cặp vợ chồng khoa học gia người Na Uy Edvard và May-Britt Moser.
Giải Nobel Y Học lần này tưởng thưởng các nghiên cứu về não bộ có thể giúp chữa trị bịnh quên lẫn (Alzheimer) trong tuổi già. Các giải Nobel còn lại sẽ được loan báo lần lượt trong tuần này: Thứ Ba giải Nobel Vật Lý, Thứ Tư giải Nobel Hóa Học, Thứ Năm giải Nobel Văn Chương, Thứ Sáu giải Nobel Hòa Bình (một trong những ứng cử viên sáng giá nhất có thể là Đức Giáo Hoàng Pope Francis). Giải Nobel kinh tế là giải sau chót, sẽ được ủy ban Nobel thông báo vào Thứ Hai tuần tới. Những người thắng cuộc chia nhau hiện kim tiền thưởng tổng cộng trên $1,110,000.
Buổi họp báo giới thiệu giải Nobel Y Học 2014. ẢNH BERTIL ERICSON/TT NEWS AGENCY, VIA ASSOCIATED PRESS.
Anh Quốc 1 năm trước Election toàn quốc
Đảng Bảo Thủ Anh Quốc đang mở một chiến dịch thu hút lá phiếu cử tri chuẩn bị cho cuộc tổng tuyển cử năm tới. Người cầm đầu đảng này, Thủ Tướng David Cameron vừa mở màn với phần diễn thuyết quan trọng tại hội nghị của Đảng Bảo Thủ đang diễn ra tại Birmingham. Trong bài diễn văn này, ông Thủ Tướng hứa sẽ cắt thuế cho hơn 30 triệu người dân Anh Quốc, trị giá trên $11 tỉ. Đảng Bảo Thủ cũng hứa hẹn sẽ xây 100,000 căn nhà mới và bán có kèm trợ cấp cho những khách hàng mới mua nhà lần đầu.
Thủ Tướng Anh David Cameron và phu nhân trên sân khấu hội nghị đảng Bảo Thủ. ẢNH AFP
Người Hồi Giáo ôn hòa đi hành hương
Hôm Thứ Hai đầu tuần, 6-10-2014, chừng 2 triệu tín đồ Hồi Giáo lần lượt rời Thánh Địa Mecca an toàn sau cuộc hành hương hằng năm mang tên “Hajj”. Năm nay, có gần 1.4 triệu người Hồi Giáo từ 163 quốc gia trên khắp thế giới tụ về. “Hajj” là một trong những lễ hội tôn giáo lớn nhất thế giới, và cũng là 1 trong 5 sự kiện trọng yếu của Hồi Giáo mà mỗi tín đồ có khả năng phải làm ít nhất 1 lần trong đời. Tại lần hành hương này, các lãnh tụ Hồi Giáo của Saudi Arabia đã công kích các nhóm Hồi Giáo cực đoan, gieo rắc bạo lực, đòi xóa sổ các khuynh hướng này vì chúng “phản Hồi Giáo”. Hành hương “Hajj” còn thành công vì không thấy có vụ lây nhiễm bịnh Ebola nào. An ninh cũng hoàn hảo với trên 70,000 nhân viên an ninh. Saudi Arabia đã tiêu tốn nhiều tỉ Mỹ kim để bảo vệ “Hajj”.
Cảnh sát đặc nhiệm thiện chiến của Saudi Arabia biểu diễn kỹ thuật bảo vệ người hành hương Hồi Giáo.
$6,800 một chiếc xe mới tinh
Chiếc xe ba bánh này có thể là phương tiện di chuyển cá nhân trong tương lai. Đến đầu tháng 10-2014, nhà sản xuất đã nhận trên 34,800 phiếu đặt hàng mua xe. Hãng Elio, kiến trúc sư của dự án xe tí hon này, có tổng hành dinh đặt tại Phoenix, tiểu bang Arizona. Họ dự trù trong vòng 1 năm sẽ khởi sự sản xuất xe Elio tại một cơ sở lắp ráp của General Motors trước kia ở Shreveport, tiểu bang Louisiana.
Xe Elio chỉ có giá $6,800 mỗi chiếc, chiều dài ngang chiếc Honda Fit, nhưng nhẹ chỉ phân nửa, có thể chạy xa đến 84 mpg. Bác tài có thể chạy hết 672 mile với 1 bình xăng đầy. Tính trung bình mỗi người lái xe đi làm 32 dặm mỗi ngày, khi lái xe Elio, mỗi tháng chỉ phải đổ xăng có 1 lần. Đến năm 2016, hãng Elio kỳ vọng bán được 250,000 chiếc xe ba bánh lạ mắt này, con số ngang bằng số xe hiệu Mazda hiện nay đang tiêu thụ trên thị trường Hoa Kỳ. Có thể đặt mua xe Elio tí hon tại trang web http://www.eliomotors.com/
Thành phố của những cao ốc chọc trời
Thành phố Dubai sau màn sương mù một sáng đầu thu 2014. Các cao ốc chọc trời đang dần trở thành biểu tượng của Dubai (thành phố đông dân nhất xứ Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất – the United Arab Emirates hay UAE). Ở đây, có hằng chục cao ốc của các công ty truyền thông cao trên 600 thước, nhưng lừng danh nhất là cao ốc cao nhất thế giới Burj Khalifa (góc phải) xây năm 2004 với 163 tầng, cao 2,722 feet (830 m). Vào lúc Sài Gòn đã lẫy lừng một “Hòn Ngọc Viễn Đông”, trước khi mắc vạ cộng sản, thì Dubai vẫn còn vô danh (chỉ mới khám phá và bắt đầu khai thác dầu hỏa từ 1966). Nhưng ngày nay, Dubai đang trở thành một trung tâm kinh tế toàn cầu, là trạm kết nối không lưu cho cả hành khách lẫn hàng hóa trọng yếu trên thế giới. Giới thẩm quyền mở mang nền kinh tế Dubai theo khuôn mẫu Tây Phương, không chỉ lệ thuộc vào dầu hỏa, mà thu nhập ngày nay còn đến từ các nguồn du lịch, hàng không, địa ốc, dịch vụ tài chánh, v.v… Về mức sống, Dubai là thành phố đắt đỏ nhất vùng Trung Đông, và xếp hàng thứ 22 trên thế giới. Riêng về khách sạn, Dubai đắt thứ nhì thế giới, chỉ chịu thua Geneva của Thụy Sĩ. Ảnh MARCELO CASTRO / CATERS NEWS.
Thủ Tướng nêu gương sạch sẽ
Từ khi nhậm chức Tháng Năm 2014, Thủ Tướng Ấn Độ Narendra Modi liên tiếp công kích tình trạng mất vệ sinh của xứ sở mình, đặc biệt tại các khu xóm nghèo, gọi vấn nạn này là cản trở lớn của kỹ nghệ du lịch. Mới nhất, ông Thủ Tướng mở một chiến dịch trên tầm mức quốc gia mang tên ‘Swachh Bharat’ hoặc ‘Clean India’. Chiến dịch ‘dọn sạch Ấn Độ’ nhằm gây ý thức giữ gìn vệ sinh và tẩy trùng trong dân chúng Ấn. Thủ Tướng Ấn thậm chí ra lịnh cho nhân viên chánh phủ, gồm cả các bộ trưởng trong nội các phải tự dọn dẹp văn phòng, lau chùi nhà vệ sinh vào ngày Thứ Năm mỗi tuần. Trong ảnh: Thủ Tướng Narendra Modi (giữa) đi quét dọn đường phố trong một khu nghèo khó của Delhi hôm Thứ Năm 2-10-2014. Ảnh INDIAN PRESS INFORMATION BUREAU / EPA.
Ngày này trong lịch sử
– Ngày 15-10-1951. Cách nay 63 năm. Chương trình truyền hình hài “I Love Lucy” ra mắt khán giả lần đầu trên đài CBS. Show này chiếu liên tiếp tới giữa năm 1957, giành 5 giải Emmy Award. Đến tận 2007, đã nửa thế kỷ sau khi đạo diễn đóng máy quay, “I Love Lucy” vẫn là chương trình TV tiếp tục được trình chiếu liên tục tại vùng Los Angeles. Chương trình “I Love Lucy” vẫn còn được nhiều khán giả Hoa Kỳ ưa thích, với khoảng 40 triệu người còn đón xem mỗi năm. Hôm 20-12-2013, nhân dịp Noel, đài CBS chiếu lại một phiên bản hình màu, thu hút 8.7 triệu người xem.
– Ngày 15-10-1964. Cách nay 50 năm. Chánh phủ Việt Nam Cộng Hòa thời Tướng Nguyễn Khánh cầm quyền xử tử hình một nhân công trẻ người Sài Gòn tên Nguyễn Văn Trỗi. Trước đó, là một VC nằm vùng, thuộc nhóm “biệt động Sài Gòn”, Trỗi mưu đồ gài mìn giật nổ cầu Công Lý, Quận 3 Sài Gòn, nhằm ám sát Bộ Trưởng Quốc Phòng Hoa Kỳ Robert McNamara trong dịp ông công du VNCH. Tương tự như phương pháp của Trỗi, các phần tử cộng sản thường quấy rối an ninh nước VNCH với các chiến thuật đặt mìn, đắp mô, đập đầu bỏ bao bố trôi sông, pháo kích bừa bãi vào trường học, khu dân cư… khiến nhiều thường dân vô tội thiệt mạng.
Hiện trường vụ nổ bom nhà hàng nổi Mỹ Cảnh trên sông Sài Gòn vào tháng 6-1965, một trong những “thành tích cách mạng” rùng rợn nhất của “biệt động SG”. Kết quả: 42 thường dân chết và hơn 80 người thương tích, hầu hết là giới trẻ. – ẢNH BETTMANN / CORBIS.
– Ngày 17-10-503. Cách nay 1,511 năm. Anh hùng dân Việt Lý Bôn (tức Lý Bí) ra đời. Ông người quê quán Thái Bình. Đến năm 542, khi chưa tròn 40 tuổi, Lý Bí cầm đầu nghĩa binh người Việt nổi dậy đánh nhà Lương (Liang) bên Tàu. Chỉ trong 3 tháng, quân binh người Việt đã chiếm lãnh hầu hết lãnh thổ và cả thành Long Biên (đâu đó gần Bắc Ninh ngày nay). Sau khi đánh sập nền đô hộ của nhà Lương, Lý Bí xưng đế, đặt tên nước là Vạn Xuân.
– Ngày 17-10-1777. Cách nay 237 năm. Quân Anh Quốc đầu hàng binh lực Hoa Kỳ sau các trận đánh mệnh danh “Battles of Saratoga”. Giới sử học nói chung đánh giá đây là một trong những chiến thắng quyết định của Hoa Kỳ, giúp đưa đến hiệp ước Paris 1783 (Treaty of Paris) kết thúc chiến tranh và công nhận chủ quyền toàn vẹn của Hoa Kỳ. Ngày nay, chiến địa này trở thành công viên quốc gia Saratoga National Historical Park.
– Thứ Hai đầu tuần, 6-10-2014, hãng Hewlett Packard tuyên bố tách ra 2 công ty riêng biệt: HP Inc. chuyên về máy tính / máy in, và HP Enterprise chuyên về nhu liệu và dịch vụ.
– Giá xăng đang gần mức thấp nhất trong cả năm 2014 và sẽ còn xuống nữa. Trung bình cả nước, xăng unleaded 87 giá $3.28 / gallon. Nhưng nhiều nơi giá chỉ $2.75.
– Cuộc tìm kiếm chuyến bay MH370 của hàng không Malaysia Airline tái khởi sự tuần này với thiết bị dò tìm mới tên “GO Phoenix”. MH370 biến mất đã trên 6 tháng và các tìm kiếm đến nay đều chưa có kết quả.
– Cuối tháng 9-2014, lần đầu tiên trong vòng 6 năm, tỉ lệ thất nghiệp tại Hoa Kỳ xuống dưới 6 chấm. Tỉ lệ mới nhất là 5.9% nhờ tháng qua có thêm 248,000 việc làm.
– Hôm Chúa Nhật 5-10, hội hè Oktoberfest 2014 đã chánh thức kết thúc sau 3 tuần mở cửa, thu hút hằng triệu du khách đến thăm Munich và thưởng thức hội bia.
ẢNH JOHANNES SIMON / GETTY IMAGES
– Kể từ sau vụ khủng bố 9/11, Hoa Kỳ chưa bị tấn công nào đáng kể. Nhưng khảo sát xã hội mới nhất vẫn cho thấy hơn 1/3 dân chúng Hoa Kỳ không tin rằng chánh phủ đủ sức ngăn chận 1 vụ tấn công quy mô lớn.
– Qua 40 năm, bác sĩ Nguyễn Ý Đức in nhiều tác phẩm về y khoa và sức khoẻ. Quý độc giả có thể xem các video hướng dẫn y tế rất hữu ích của ông trên trang web Trẻ tại http://baotreonline.com/Video/Kien-thuc/
– Tạ Phong Tần (phải) là cộng tác viên Trẻ, và cũng là một blogger tại quốc nội từng có nhiều bài viết binh vực cho dân chủ, tự do, công lý. Hiện tại, TPT đang bị nhà cầm quyền Hà Nội giam cầm án tù nhiều năm.