Trong thế kỷ 21, có hai thách thức đe dọa cuộc sống trên hành tinh xanh của chúng ta. Một là, tăng dân số khiến Trái Đất sẽ càng thải ra nhiều lượng CO2 gây nên hiệu ứng nhà kính. Hai là, biến đổi khí hậu khiến nước biển dâng cao. Hai thách thức này có liên quan và ảnh hưởng với nhau tạo thành những thảm họa thiên nhiên nếu như chúng ta không có những kế hoạch đối phó. Vừa qua Trẻ có dịp giới thiệu với bạn đọc một số dự án về các giải pháp xây dựng một thành phố có thể an toàn trước sức mạnh tàn phá của thiên tai. Trong số báo này, Trẻ tiếp tục giới thiệu một dự án táo bạo của nước Anh, xây dựng một thành phố nổi giữa đại dương.
Thành phố nổi giữa đại dương, vốn thường xuất hiện trong những bộ phim khoa học viễn tưởng của Hollywood, có thể sẽ biến thành sự thật trong một tương lai không xa. Công ty kiến trúc AT Design có trụ sở tại London, Anh quốc vừa đưa ra một bản thiết kế về thành phố nổi cực kỳ độc đáo. Và còn tuyệt vời hơn khi mới đây, ban lãnh đạo của công ty này đang có những cuộc đàm phán quan trọng với một công ty đầu tư lớn của Trung Quốc, tiến tới khả năng xây dựng thành phố đặc biệt này.
Mô hình thành phố nổi kết hợp bằng các module hình lục giác của Công ty AT Design, Anh quốc
Việc chuẩn bị bắt tay xây dựng một dự án mới là điều làm người ta quan tâm bởi tính hiện thực của nó. Ngoài thành phố nổi giữa đại dương của người Anh, còn có nhiều dự án khác đang trong giai đoạn hoàn tất. Chẳng hạn, thành phố nổi Noah Ark, lấy cảm hứng từ nhân vật Noah trong Kinh Thánh. Những nhà thiết kế người Serbia muốn tạo ra một thành phố nổi trong trường hợp trái đất xảy ra thảm họa lớn. Những thành phố nổi có thể gắn với nhau tạo ra một đại lục nhân tạo. Tiếp theo ý tưởng giống nhau về khái niệm, thành phố nổi Lilypad của nước Bỉ, là một mô hình thành phố nổi hoàn toàn độc lập nhằm mục đích cung cấp nơi tạm trú cho những người tị nạn do hậu quả của biến đổi khí hậu trong tương lai. Lilypad được thiết kế gần bờ biển hoặc trôi nổi trong đại dương theo các dòng hải lưu. Hoặc Công ty công nghệ xây dựng Shimizu của Nhật vừa giới thiệu mô hình thành phố nổi trên biển Green Float. Thành phố Green Float sẽ bao gồm nhiều “đảo” nổi. Các hòn đảo này sẽ trôi tự do trên vùng biển gần xích đạo ở Thái Bình Dương hoặc có thể gắn lại với nhau để hình thành một thành phố lớn hay một quốc gia trên biển. Tất cả dự án thành phố nổi đều tự cung tự cấp năng lượng và lương thực, trôi trên đại dương như một quốc gia độc lập, là những dự án khổng lồ, khiến người ta dễ nghi ngờ tính khả thi của nó.
Trong thế kỷ biến đổi khí hậu, nhiều dự án xây dựng thành phố nổi theo kiểu một đô thị hiện đại không khí thải, tự cung tự cấp lương thực.
Mặc dù các dự án này chưa có kế hoạch cụ thể để thành hiện thực, nhưng dù sao nó cũng là ý tưởng có giá trị mang tính truyền cảm hứng về các giải pháp sáng tạo cho các nhà quản lý và các kiến trúc sư xây dựng. Đâu đó người ta vẫn đang nghiên cứu và tìm cách biến ý tưởng này thành hiện thực, nhằm đưa ra câu trả lời cho vấn đề biến đổi khí hậu toàn cầu. Chẳng hạn như công trình thành phố nổi Freedom Ship tại Miami, Florida sau một thời gian dài nằm im trên bàn giấy, giờ đây đang biến thành hiện thực khi đã có 3,000 đơn đặt hàng mua nhà trên con tàu, đã giúp cho dự án khởi động.
Thành phố nổi sẽ trở thành một quốc gia tự trị trên vùng biển nào đó
Do vậy, Công ty China Transport Investment Co. hiện đang xem xét đề nghị và có thể bắt đầu thử nghiệm dự án đầy tham vọng này với một quy mô nhỏ hơn vào năm tới cho dự án thành phố nổi của công ty AT Design, Anh quốc. Kiến trúc sư dự án, ông Slavomir Siska, cho biết thành phố nổi sẽ có diện tích 4 dặm vuông, cấu trúc bao gồm các module lục giác nối với nhau bằng các đường hầm dưới nước để tạo ra một mạng lưới đường sá. Dự án hoạt động với cơ chế tự cung tự cấp, với lương thực trồng và chế biến tại chỗ, có hệ thống sản xuất điện và hệ thống giải quyết chất thải. Việc di chuyển trong thành phố sẽ được hỗ trợ bởi xe điện hoặc các hình thức vận tải không xả khí carbon. Việc vận chuyển hàng hóa trong và ngoài thành phố nổi có thể sẽ là một thách thức cho các kiến trúc sư xây dựng. Tuy nhiên, các nhà thiết kế kỳ vọng, một mạng lưới các kênh vận chuyển trên mặt nước cũng như ở dưới nước cùng với các đội tàu ngầm sẽ giảm bớt sự căng thẳng.
Theo đó, trung tâm bến cảng của thành phố có thể được sử dụng làm vị trí đậu của các tàu ngầm thương mại. Thành phố nổi sẽ bao gồm cả phần nổi và phần chìm với nhiều các khu dân cư, khu mua sắm, thương mại, các khách sạn, nhà hàng sang trọng và khu vui chơi giải trí, những hạ tầng không thể thiếu của một thành phố lớn. Thành phố thậm chí sẽ có cả những du thuyền để du khách có thể đi du lịch đến một nước nào đó.
Cư dân thành phố nổi có thể sống trên mặt nước và cả phần chìm dưới nước
Các kiến trúc sư tại công ty AT Design cũng rất chú trọng việc đưa không gian xanh vào thiết kế của mình tại phần nổi cũng như phần chìm. Vành đai xanh nổi trên mặt nước sẽ cho cư dân một không gian xanh thư giãn trong khi các cây xanh dưới nước sẽ cung cấp không khí trong lành và không gian sinh hoạt vui chơi khám phá. Các trang trại rau xanh, cây lương thực, các trại nhân giống sẽ cho phép cộng đồng sản xuất thực phẩm riêng của mình. Dự án này cung cấp một cơ hội để phát triển một trung tâm đô thị mới theo tiêu chuẩn quốc tế với các khu dân cư hiện đại, cơ sở thương mại, bệnh viện, trường học và dịch vụ.
Siska diễn giải dự án cơ bản kết cấu thành phố nổi là các hộp lớn module lục giác được đúc trên một hòn đảo gần đó trước khi được kết nối. Và có thể mở rộng quy hoạch tổng thể cho một hòn đảo nổi 6 dặm vuông và hơn thế nữa cho nhiều module liên kết với nhau tạo các cơ sở hạ tầng của một thành phố. Đó là mạng lưới giao thông thuận tiện trong vòng bán kính 150 mét mở ra một không gian sống có phong cảnh đại dương theo mọi hướng. AT Design cho biết kỹ thuật đường hầm nối các module sẽ áp dụng theo nguyên bản kỹ thuật đường hầm mà các công ty xây dựng của Trung Quốc thiết kế cho đoạn hầm cầu Hồng Kông, Macau và Chu Hải dài gần 50 km trong đó có 10 km hầm dưới biển sâu 40 mét.
Phương tiện giao thông đi lại có cả tàu ngầm thương mại
Bằng cách mở rộng không gian thành phố nổi bằng các module, được xem là một giải pháp kỹ thuật tối ưu. Nhiều dự án gần đây trên thế giới ứng dụng kỹ thuật kết nối này được giới đầu tư ủng hộ. Chẳng hạn, Peter Thiel, người sáng lập công ty Paypal, đã tài trợ 1.25 triệu USD cho Viện Seasteading – tổ chức nghiên cứu và phát triển các mô hình cộng đồng trên biển – để các chuyên gia phát triển mô hình các thành phố nổi. Viện Seasteading đã tổ chức một cuộc thi thiết kế để chọn những cấu trúc đô thị nổi tối ưu nhất. Những cấu trúc đơn lẻ này đều có khối lượng 12 nghìn tấn, sản xuất năng lượng bằng dầu diesel và cung cấp đủ cho khoảng 270 người. Nếu ghép các cấu trúc với nhau, người ta sẽ tạo ra thành phố nổi có khả năng chứa hàng triệu người.
Các con đường của phần chìm dưới nước được kết nối với nhau bằng những đường ống đúc sẵn
Ông Thiel hy vọng thành phố nổi sẽ là nơi sinh sống của các cộng đồng tự trị, nghĩa là các cộng đồng ấy sẽ có mô hình quản lý xã hội và hệ thống luật pháp hoàn toàn khác biệt với mọi quốc gia đang tồn tại trên thế giới. Chẳng hạn, quy định về lương tối thiểu và tiêu chuẩn về xây dựng nhà. Viện Seasteading đã thành lập một nhóm chuyên gia để nghiên cứu các vấn đề luật pháp. Những người ủng hộ Thiel hy vọng những đô thị nổi sẽ giúp con người tạo ra những cộng đồng văn minh thực sự. Trong khi đó, những người chỉ trích cho rằng các đô thị nổi sẽ gây nên nhiều vấn đề nghiêm trọng đối với môi trường và hoạt động vận tải đường biển.
Dự án của AT Design Office đã đi đúng hướng cho một thành phố nổi trong tương lai không xa và đang kêu gọi các nhà đầu tư. Tuy dự án phải chịu khá nhiều áp lực cực đoan, một thành phố nổi siêu hiện đại chỉ phục vụ cho giới nhà giàu, giống như nhiều người sẵn sàng bỏ hàng trăm ngàn đô la để mua một vé du lịch vũ trụ. Siska nói: “Tất nhiên, ai cũng có thể nói lên ý kiến của mình. Nhưng điều quan trọng là cải thiện được môi trường và có thể cung cấp cuộc sống cho con người tốt hơn trong thế kỷ 21. Tùy theo điều kiện, các thành phố nổi cần có những thiết kế thông minh và đó là một cuộc cách mạng kiến trúc thích ứng với thế kỷ biến đổi khí hậu”.
Khu giải trí của thành phố nổi tương lai
NL