Tôi tên Dung, sinh năm 1965 (50 tuổi). Năm 2007, đã cắt bên trong buồng trứng và không còn kinh nguyệt. Từ đó triệu chứng hay bị hot splash về đêm, vào mùa hè thời tiết nóng có dùng thuốc Estrogen 1 thời gian để tránh hot splash để dễ ngủ. Khoảng 2 tháng nay có bệnh khó ngủ, hàng đêm đi ngủ từ 10pm đến 3am thức không ngủ lại được. Đến sáng người rất mệt, huyết áp trung bình 100/60, bác sĩ gia đình nói ok. Bác sĩ nói tôi uống Tylenol mỗi khi nhức đầu, ngoài ra không nên dùng thuốc khác sẽ dễ gây phản ứng. Bác sĩ thường cho thuốc ngủ trong 1 tuần.
Vậy xin hỏi bác sĩ tôi có nên uống thuốc gì hay bằng cách nào để trị chứng khó ngủ. Có nên uống Estrogen không? Có nên uống nhụy sen, xin bác sĩ cho ý kiến.
Đáp
Thưa bà Dung
Xin lần lượt trả lời từng câu hỏi:
1. Nếu cắt một bên buồng trứng thì bên kia vẫn còn hoạt động và vẫn còn hormone nữ. Tuy nhiên, bà không còn kinh cho nên có thể là bà đang ở tuổi mãn kinh, tuổi mà y học cho là có thể có biến chứng bệnh tật như loãng xương. Vì thế bác sĩ mới cho bà dùng kích thích tố estrogen.
2. Về chứng khó ngủ, chỉ 5 giờ một ngày thì hơi ít đấy. Trung bình các nhà y học cho rằng ngủ được 7 giờ thì tốt hơn. Sau đây, gửi bà một số khái niệm về giấc ngủ cũng như một số đề nghị nên làm, để ngủ ngon hơn.
Ngủ là thời gian trong đó cơ thể hoàn toàn thư giãn nghỉ ngơi để dưỡng sức và tu bổ các hư hao của mô bào trong suốt một ngày làm việc trí óc cũng như chân tay. Không có sự nghỉ ngơi này, thì con người trở nên rã rời mệt mỏi, không có sinh lực để làm việc, tính tình trở nên cau có, gắt gỏng, ngáp ngắn ngáp dài.
Mất ngủ có thể là:
– Mất ngủ tạm thời thường là do những ưu tư căng thẳng trong cuộc sống hàng ngày hoặc khi du lịch nơi xa, lạ nước lạ cái khó ngủ.
– Ngắn hạn vài ba tuần lễ có thể là do thói quen ngủ kém hoặc là do đau nhức xương khớp.
– Còn kinh niên có thể là do các bệnh thể chất trầm trọng như ung thư, loét bao tử, Parkinson…nhất là rối loạn tinh thần, buồn rầu trầm cảm tức giận ghen tương. Cũng có nhiều bác ban đêm phải thức dậy tiểu tiện vài ba lần rồi khó trở lại với giấc ngủ. Do đó, mất ngủ là dấu hiệu của một bệnh hoặc một hoàn cảnh nào đó.
Thường thường, khi bị mất ngủ hoặc thiếu ngủ là ta ra tiệm thuốc mua vài viên thuốc ngủ, hoặc xin bác sĩ cái toa mua thuốc mà không khám bệnh để tìm nguyên nhân gây ra mất ngủ. Chẳng hạn, một người có hoàn cảnh gia đình khó khăn, nan giải, luôn luôn ám ảnh lo nghĩ thì dù có uống cả chục viên thuốc ngủ thì khó khăn vẫn còn đó. Rồi lại tiếp tục uống thuốc, trở thành quen nhờn với thuốc. Hoặc đau xương nhức khớp thì phải khám chữa với thuốc chống viêm chống đau. Thuốc ngủ không phải là giải quyết đúng đắn cho sự thiếu ngủ mà chỉ nên dùng tạm thời trong dăm ba ngày, chờ đợi tìm ra nguồn gốc gây mất ngủ rồi trị bệnh tận gốc.
Tiến sĩ Donald Bliwise, Đại Học Y khoa Memory ở Atlanta, Hoa Kỳ có nhắc nhở rằng: “Thuốc ngủ chỉ nên thỉnh thoảng mới dùng. Người ta thường không cần thuốc để ngủ. Nếu ai bị chứng mất ngủ kinh niên thì xin tham khảo ý kiến bác sĩ ngay.”
Ngoài ra cũng đề nghị với bà là nên sắp xếp lại giờ ngủ, tạo ra một thói quen. Cơ thể có một đồng hồ sinh học, trong đó một số các sinh hoạt của con người được “thảo trình”, cứ tới giờ nào đó là phải thực hiện công việc thường lệ. Có người cứ 7 giờ tối là đã có thói quen đi ngủ rồi thức dậy lúc 2 hoặc 3 giờ sáng làm việc. Có người ngủ trễ hơn và dậy trễ hơn. Tạo ra thói quen này rất tốt để duy trì thức ngủ bình thường. Chứ mà bất chợt hứng thú nằm coi phim Đại Hàn tới quá nửa khuya rồi mới đi ngủ thì nhịp ngủ sẽ bị rối loạn.
Thêm vào đó, cũng nên để ý tới mấy điểm như sau:
– Phòng ngủ phải yên tĩnh, thoáng khí, nhiệt độ vừa phải, nệm không cứng hoặc quá mềm.
– Phòng tối hoặc hơi có ánh sáng nhẹ đo đỏ hoặc tím tím dễ kéo dài giấc ngủ hơn là ánh sáng trắng.
– Phòng ngủ chỉ được dùng để ngủ, chứ không là nơi vợ chồng mang chuyện gia đình vào bàn luận gay go, hoặc nằm coi những phim ảnh kinh hoàng, tội ác, tình cảm quá thương tâm mủi lòng khóc lóc. Tránh những chuyện “lẩm cẩm” này để ta có thể đi vào giấc ngủ một cách thảnh thơi, bình an.
– Nếu đang ngủ mà vì một tiếng động, một ác mộng, một ý nghĩ quấy rầy hoặc phải đái đêm mà không ngủ lại được thì đừng nằm trằn trọc trên giường, trở mình qua lại. Hãy đứng dậy, kiếm miếng nước uống rồi làm một công việc nhẹ nào đó trong vòng mươi mười lăm phút, cho tới khi thấy buồn ngủ là vào giường nằm ngủ.
– Tránh ăn quá no trước giờ ngủ. Ăn căng bụng, vào giường nằm thì thực phẩm trong bao tử hàng giờ đòi được tiêu hóa, làm sao mà ngủ cho được. Một chút trái cây, một ly sữa ấm tốt hơn cho giấc ngủ. Sữa có chất tryptophan, rất tốt để đưa ta vào giấc ngủ bình an. Nhụy sen cũng được nhiều người tin dùng và thấy có công hiệu. Đề nghị bà cứ tiếp tục dùng nhụy sen. Nhiều người nói uống nước nụ vối cũng giúp ngủ ngon hơn,
– Tránh những chất gây kích thích thần kinh như rượu, cà phê thuốc lá, thực phẩm chứa nhiều gia vị quá cay chua.
– Tránh tập luyện cơ thể quá sức, kích thích thần kinh khiến ta khó đi vào giấc ngủ. Các nhà chuyên môn khuyên nếu muốn, có thể tập vài động tác co duỗi cơ bắp nhẹ nhàng 3 giờ trước khi lên giường. Có người khuyên làm mấy động tác như xoa mặt, xoa gáy, xoa tai, xoa bụng xoa ngực mỗi nơi mươi lần, chà hai bàn chân bàn tay cho máu huyết lưu thông, tinh thần thư giãn rồi thảnh thơi vào giường nằm ngủ.
Vị thế nằm ngủ cũng quan hệ.
Vị thế nằm ngửa vẫn được coi như tốt hơn cả vì không gây ra đau cổ đau lưng, ít gây nhăn da mặt, giảm trào ngược chất chua từ dạ dày lên thực quản. Nhưng có thể khiến nhiều người ngáy nhiều hơn. Nên có một cái gối mềm ôm đỡ lấy đầu và cổ.
Nằm nghiêng cũng tránh được đau cổ đau lưng, bớt trào ngược thực quản, ít ngáy nhưng có thể tạo ra vài nét nhăn trên má áp vào gối và xệ ngực vì cơ thịt căng về một phía.
Tránh nằm ngủ úp sấp, vì cột sống không ở vị trí ngay thẳng bình thường, mặt và cổ đè lên gối, vẹo về một phía suốt mấy giờ đồng hồ, sáng dậy thấy đau đau.
Tóm lại, ngủ là một trong “tứ khoái” của con người: ăn, ngủ, sinh lý và đại tiện. Một khoái nào đó trong tứ khoái này rối loạn là gây ra rối loạn chung cho sức khỏe.
Và để kết luận, xin nêu ra ý kiến của nhà ngoại giao kiêm khoa học gia Hoa Kỳ Benjamin Franklin (1706-1790) về giờ leo lên giường đi vào giấc ngủ khò khò: “Ngủ sớm, dậy sớm làm con người khỏe mạnh, giàu có và khôn ngoan”.
NYD