Không giống như nhiều truyền thuyết cổ khác với nguồn gốc bị bao phủ trong làn sương mù của thời gian, chúng ta biết chắc chắn câu chuyện về Atlantis xuất hiện lần đầu tiên khi nào và ở đâu. Câu chuyện được kể trong hai đoạn hội thoại của Platon, một đoạn là Timaeus và đoạn còn lại là Critias, được viết vào khoảng năm 360 trước Công nguyên.
Một cảnh trong phim Atlantis dựng nên một thành phố Hy Lạp dưới đáy biển Caribbean
Từ câu chuyện “Sự thật về tam giác Bermuda” trong số báo lần trước, Trẻ lần này có dịp giới thiệu với bạn đọc thêm một truyền thuyết về một thành phố được làm từ pha lê bị biến mất giữa lòng đại dương. Đó là thành phố Atlantis hoa lệ huyền thoại. Hàng ngàn năm nay, Atlantis đã làm đau đầu các nhà thám hiểm và các học giả trên thế giới, làm họ phải bỏ rất nhiều công sức nghiên cứu và tìm kiếm tàn tích của nó.
Mới đây, các nhà khoa học Canada đã tìm thấy tàn tích còn sót lại của một thành phố cổ nằm sâu dưới đại dương, thuộc khu vực ngoài khơi bờ biển Cuba ở độ sâu gần 200 mét. Họ tin rằng, đây chính là lục địa Atlantis đã biến mất từ 10,000 năm trước. Sử dụng robot có khả năng lặn dưới nước, nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi hai nhà khoa học Paul Weinzweig và Pauline Zalitzki đã tìm cách hóa giải mối nghi ngờ về sự tồn tại của một thành phố kỳ vĩ trong lòng đại dương. Hình ảnh thu được từ robot đã làm hai nhà khoa học không tin vào mắt mình.
Bản đồ lục địa Atlantis xa xưa nằm giữa châu Mỹ và Bắc Phi
Các tòa nhà thuộc nền văn minh Hy Lạp với một số bức tượng nhân sư cùng ít nhất bốn kim tự tháp khổng lồ và nhiều công trình kiến trúc khác đã hiện ra trên màn hình do robot truyền về. Những hình ảnh này có thật hay chỉ là ảo ảnh hiện lên giữa lòng đại dương đến nay chưa có lời giải đáp. Nhưng nhiều người vẫn tin rằng, chính những tàn tích và những bóng ma lởn vởn quanh thành phố đã phát ra dòng sóng năng lượng mạnh khiến các thiết bị định vị bị “rối loạn”, làm tàu bè và máy bay bị mất phương hướng, che mắt những người qua vùng này nhìn thấy thành phố giàu có, hưng thịnh trong truyền thuyết.
Các triết gia Hy Lạp cổ đại, nổi tiếng nhất là Platon đã từng nói về lục địa Atlantis biến mất như sau: Theo truyền thuyết, do một trận lũ, động đất lớn hoặc phun trào núi lửa cách đây mười ngàn năm. Theo sách sử ghi lại, thủ đô của Atlantis thực sự là một kỳ quan kiến trúc và công trình xây dựng kỳ vĩ bao gồm những bức tường thành và kênh đào hình tròn đồng tâm. Ở trung tâm thành phố là một quả đồi lớn, trên đỉnh đồi là nơi đặt đền thờ Poseidon – vị thần biển cả. Bên trong đền là bức tượng Thần biển bằng vàng đang cưỡi ngựa thần sáu cánh. Khoảng 9,000 năm trước thời của Platon, sau khi vương quốc Atlantis suy tàn, các vị thần quyết định phá hủy lục địa này bằng một trận động đất khủng khiếp với những cơn sóng thần nhấn chìm toàn bộ những công trình và nền văn minh Atlantis xuống đáy biển. Rõ ràng là Platon đã tự mình nghĩ ra câu chuyện về Atlantis vì tại thời điểm đó không có văn bản nào khác trên thế giới đề cập đến Atlantis. Đơn giản là trước khi Platon viết về nó, không có bất kỳ một bằng chứng nào về huyền thoại Atlantis tồn tại.
Vào những năm 1800, người theo thuyết thần bí học Madame Blavatsky tuyên bố rằng bà đã học được về Atlantis từ những bậc thầy tu tại Tây Tạng, một thế kỷ sau, nhà tâm linh học Edgar Cayce khẳng định rằng Atlantis, một thành phố với nền văn minh cổ đại rực rỡ bởi những tinh thể pha lê, được khám phá vào năm 1969. Đến những năm 1980, J.Z.Knight tuyên bố rằng cô biết đến Atlantis là do một linh hồn chiến binh 35,000 năm tuổi nói với cô. Đã có hàng ngàn những cuốn sách, tạp chí, website viết về Atlantis, và hiện nay nó vẫn là một chủ đề phổ biến gây ra nhiều tranh cãi.
Phác thảo thành phố Atlantis theo câu chuyện của Platon
Mặc dù hiện nay Atlantis thường được miêu tả như một xứ sở tràn ngập hòa bình, Atlantis mà Platon miêu tả trong truyền thuyết của mình lại hoàn toàn khác biệt. Trong cuốn sách “Sự gian lận, truyền thuyết và bí ẩn: Khoa học và Giả khoa học trong Khảo cổ học”, Platon có viết: “Atlantis là một đế chế ác độc với trình độ công nghệ tinh xảo nhưng lại suy đồi về mặt đạo đức, có ham muốn thống trị thế giới bằng cách sử dụng vũ lực. Thứ duy nhất có thể ngăn cản họ là những tâm hồn liêm khiết: Những người dân Athen cổ đại. Vượt qua mọi nghịch cảnh, người dân Athen có thể đánh bại những đối thủ mạnh hơn rất nhiều chỉ đơn thuần nhờ vào sức mạnh tinh thần của họ”.
Tương truyền, huyền thoại Atlantis tập trung kể về những người Athen anh hùng hơn là một nền văn minh chìm đắm dưới đáy đại dương, nếu Atlantis thực sự tồn tại cho đến ngày hôm nay và được tìm thấy, có lẽ những cư dân Atlantis sẽ cố gắng giết chết hoặc nô lệ hóa tất cả chúng ta. Dù Atlantis có nguồn gốc rõ ràng trong tiểu thuyết, rất nhiều người từ thế kỷ này sang thế kỷ khác đều tuyên bố rằng phải tìm ra sự thật đằng sau những huyền thoại về Atlantis. Họ dựa trên những bằng chứng và lập luận, giả thiết về nơi mà Atlantis có thể được tìm thấy, bao gồm Đại Tây Dương, Nam Cực, Đức, Malta, Bolivia, Thổ Nhĩ Kỳ và vùng biển Caribbean.
Tuy vậy, Platon lại hoàn toàn chắc chắn về địa điểm của Atlantis. Ông nói: “Trên cửa Đại Tây Dương, nơi có những “cột trụ của Heracles” (Heracles hay Hercules là một vị anh hùng Hy Lạp cổ đại với những chiến công vang dội khắp bốn phương, mang ý nghĩa sâu sắc, tượng trưng cho sức mạnh chinh phục thiên nhiên của con người thời xưa), tồn tại một hòn đảo lớn hơn Libya và châu Á cộng lại”. Nói cách khác, Atlantis nằm trên Đại Tây Dương, gần eo biển Gibraltar tại cửa Địa Trung Hải. Tuy vậy, chưa ai thực sự tìm ra Atlantis ở Đại Tây Dương hay ở một nơi nào khác.
Người ta tìm thấy nhiều di tích tồn tại dưới đáy đại dương và tin rằng vùng biển Caribbean từng tồn tại một thành phố Atlantis
Tuy ngành hải dương học và kỹ thuật vẽ bản đồ dưới đáy đại dương có nhiều tiến bộ, không có một dấu vết nào của Atlantis được tìm thấy trong nhiều thập kỷ qua. Nhiều người nghĩ rằng trong suốt hai thiên niên kỷ, thành phố Atlantis đã bị vùi lấp hoàn toàn dưới những tầng nước. Nhưng dù sao đi chăng nữa, không thể có chuyện tất cả những nhà hải dương học trên thế giới, thủy thủ tàu ngầm và tàu thăm dò biển lại có thể không phát hiện ra một vùng đất “lớn hơn Libya và châu Á cộng lại”.
Hơn nữa, kiến tạo địa tầng đã chứng minh rằng việc Atlantis tồn tại là không thể, nếu lục địa này trôi dạt, đáy biển sẽ lan rộng theo thời gian, dẫn đến việc chúng không tiếp xúc với nhau. Đơn giản là sẽ không có chỗ để Atlantis có thể chìm xuống. Tóm lại, địa chất và khảo cổ học hiện đại đã đưa ra một quyết định rõ ràng: Hoàn toàn không tồn tại lục địa Atlantis, và cũng hoàn toàn không tồn tại nền văn minh Atlantis “rực rỡ”. Cách duy nhất để Atlantis trở thành một bí ẩn chính là việc bỏ qua nguồn gốc rõ ràng của nó và thay đổi những tình tiết trong câu chuyện của Platon. Với những thiếu sót, bổ sung hoặc việc hiểu sai về nhiều chi tiết khác nhau, vô số những câu chuyện dựa trên mô tả của Platon đã được đặt ra để tưởng tượng về sự tồn tại của Atlantis.
Một khung cảnh giả tàn tích Atlantis tại khu resort Palm, Dubai
Rất nhiều phim truyện được dựng lên dựa theo câu chuyện bí ẩn lục địa Atlantis trôi dạt từ câu chuyện kể của Platon và các nhà tâm linh sau này. Loạt series phim truyền hình Atlantis kể về cuộc phiêu lưu của chàng trai trẻ Jason đến thành phố của các vị thần mang tên Atlantis. Tại đây chàng đã gặp một thế giới của những con bò biết bay, nữ thần rắn với mái tóc gớm ghiếc, các cung điện rộng lớn được xây dựng bởi người khổng lồ. Cuộc phiêu lưu của Jason bắt đầu cùng với anh chàng Pythagoras nhát chết và thần Hercules mập mạp béo tròn. Mặc dù thế, với những tưởng tượng của đạo diễn trong phim tạo cảnh Atlantis là thành phố cổ đẹp và trong vắt như pha lê dưới đáy đại dương dễ làm cho khán giả đinh ninh trong đầu là vùng biển Caribbean từng có một thành phố Atlantis như Platon miêu tả. Thực tế có thể gần đúng như vậy, nhiều nhà thám hiểm đã lặn sâu trong vùng nước biển Đại Tây Dương đã xác nhận, đáy đại dương cho những hình ảnh và tàn tích có thể nói lên thành phố thất lạc Atlantis từng có ở nơi này. Nhưng điều quan trọng là làm sao khai quật lớp cát bùn dưới đáy đại dương để tìm sự thật. Đó mới là chìa khóa đi tìm Atlantis – thành phố thất lạc xa xưa.
Trải qua nhiều thế hệ, bí ẩn về Atlantis vẫn luôn là đề tài thu hút sự quan tâm của nhân loại. Huyền thoại Atlantis sẽ mãi được lưu giữ, được thúc đẩy bởi trí tưởng tượng phong phú của công chúng và niềm đam mê khám phá về một lục địa khổng lồ ẩn sâu dưới đáy đại dương. Thành phố thất lạc huyền thoại Atlantis sẽ không bao giờ mất đi, nó sẽ mãi mãi tồn tại ở nơi nó được sinh ra.
Đáy biển Caribbean gần Cuba có những hình dạng như nền của một thành phố cổ
NL