Khởi hành từ Washington DC, đáng lẽ đi chuyến bay của United Airline, chuyển tiếp ở Đức với hãng máy bay Lufthansa nhưng vì nghiệp đoàn công nhân Phi Công (Pilots) đình công nên họ chuyển chúng tôi sang hãng SAS (Scandinavian) với chuyến bay chuyển tiếp ở Copenhagen (Đan Mạch). Sáng 19, Chúng tôi có mặt tại Warsaw, thủ đô Ba Lan lúc 9:30. Giờ Hoa Kỳ và Ba Lan cách biệt nhau 6 tiếng. Buồn ngủ vô cùng nhưng ráng chống mắt thức để làm quen với giờ giấc địa phương…
Ngồi ngay phòng tiếp tân của khách sạn Novotel nhìn ra bên ngoài tràn ngập ánh nắng ban mai, trời thật đẹp nhưng với tôi thì còn lạnh lắm (40 độ F). Từ khách sạn cao 9, 10 tầng lầu nhìn xuống, thấy một Ba Lan thanh bình, một đất nước văn minh với đường phố sạch sẽ, rộng rãi, xe hơi chạy trật tự. Tự nhiên tôi có cảm tình ngay với Ba Lan. Từ lâu lắm, năm 1989 khi Ba Lan, quốc gia đầu tiên ở Đông Âu thoát nạn Cộng Sản khiến tôi cứ mong ước sẽ có một ngày được thăm viếng. Đến nay đã 25 năm; được tự do, dân chủ, cuộc sống người dân Ba Lan ngày nay ra sao, tôi tò mò muốn biết.
Công viên hòa nhạc với tượng Chopin
Sáng Thứ Sáu. Chúng tôi “cưỡi ngựa xem hoa”, thăm những di tích lịch sử, những thắng cảnh trong thành phố bằng City Bus Tour. Royal Garden là địa điểm đầu tiên. Ngoài những toà nhà thật đẹp, công viên dành cho vua chúa ngày xưa này, còn có một sân mà tôi tạm gọi là hí viện vì bây giờ được dùng làm nơi hòa nhạc. Ngay trước sân là bức tượng nhạc sĩ lừng danh Chopin và chiếc ghế đá có gắn những dòng nhạc ghi lại một đoạn trong bài Tristesse nổi tiếng của ông. Chopin, đứa con yêu của tổ quốc này, là niềm hãnh diện của dân tộc Ba Lan. Sinh ra tại đây, thiên tài âm nhạc này có Mẹ là người Ba Lan và có một thời gian sống nơi quê Cha là nước Pháp.
Tượng đài Tổng Thống Reagan
Trên một con đường chính của thành phố, có dựng một bức tượng đồng lớn: Ronald Reagan, Cựu Tổng Thống Hoa Kỳ, như một lời cám ơn đến người đã góp công dứt bỏ ách cộng sản cho Ba Lan. Chiếc xe Bus tiếp tục đưa chúng tôi đến Đài Tưởng Niệm Người Do Thái bị giết khi Đức chiếm đóng Ba Lan; viếng Mộ Chiến Sĩ Vô Danh và ghé thăm khu “Thương Mại Vuông” (Market squares), nơi còn sót lại một phần nào kiến trúc cổ đã được tu bổ lại mà ngày nay UNESCO công nhận đây một di tích lịch sử. Một lối đi vào thành phố (khải hoàn môn) với vòm cổng xây bằng gạch đỏ (loại ngói nung) trên cao thật đẹp. Ngược lại, dưới mặt đường là những viên đá xanh (có lẽ đục từ núi đá) lót theo những hình khi tròn, lúc bầu dục hay vuông vức thật đều.
Những con chim bồ câu dạn dĩ đến gần du khách kiếm thức ăn với vẻ thân thiện, không sợ hãi. Bước vào một ngôi nhà thờ cổ; trong đó có bia đá khắc tên Đức Hồng Y Stefan Wyszynski, thần tượng của Ba Lan, người được xem là anh hùng dân tộc. Ngài là vị lãnh đạo tinh thần của dân trong hai cuộc chiến chống phát xít Đức và chống cộng sản. Mất năm 1981, Ngài đã không có cơ hội nhìn thấy một Ba Lan tự do chỉ 5 năm sau đó. Trên đường đi, nói đến tình hình kinh tế, cô Olga, hướng dẫn du lịch cho biết hiện tại tình trạng thất nghiệp ở Ba Lan là 12%, riêng thành phố Warsaw chỉ bị 2% nên rất nhiều người dân đổ về đây kiếm công ăn việc làm.
Một “chuồng xi” cho chó tại một công viên tại Warsaw
Thành phố Warsaw ngày nay mang bộ mặt mới tu sửa lại. Chỉ những dinh thự, cao ốc, nơi quân Đức chiếm đóng làm bản doanh ngày xưa là còn giữ được nguyên vẹn, ngoài ra tất cả đều đổ nát, tan tành vì bom đạn của cả hai phía bạn và thù. Dấu hiệu Mỏ Neo (Anchor hay Kotwica có trên lá cờ của Ba Lan) khắc trên đài Tưởng Niệm Quân Đội Ba Lan trong Thế chiến Thứ hai (The Home Army, tiếng Ba Lan là Armia Krajowa) ghi dấu tích chiến tranh trên đất nước này.
Giống như hầu hết các quốc gia trên thế giới, người dân Ba Lan lớn tuổi ít sử dụng ngoại ngữ. Chỉ có giới trẻ (học sinh, sinh viên) hay giới buôn bán (khách sạn, cửa tiệm, hàng ăn) dùng thêm một vài sinh ngữ thông dụng như Anh, Pháp, Đức, Nga. Ngoài xe lửa và Taxi, xe Bus là phương tiện di chuyển công cộng của dân chúng. Đủ mọi loại xe Volvo, Peugeot,Volkswagen, BMW, Mercedes, Honda, Toyota xuất hiện trên đường phố với những kiểu không thấy bên Hoa Kỳ. Có lẽ chỉ để dùng riêng bên Âu Châu.
Tác giả tại khu phố cổ
Thật buồn cười. Ở đây có nhà vệ sinh công cộng với người gác cửa nhưng họ không thối lại tiền. Hai người du khách Phi Luật Tân cùng nhóm không có tiền cắc mà lệ phí sử dụng nhà vệ sinh là hai đồng euro một người. Chúng tôi xúm nhau lại đi cho đủ 5 người để trả 1 tờ 10 euro tiền giấy mới xong chuyện!!!
Từ cách nhìn của một du khách, với tôi, Ba Lan êm ả, không náo nhiệt ồn ào, không thấy cảnh sát chỉ đường, không thấy lính ngoại trừ để gác những công sở. Tôi cho Ba Lan nhiều điểm cộng (+). Một điểm trừ (-) duy nhất là nhà vệ sinh.
GĐN – 2015