Hỏa hoạn là một tai họa thường trực, việc phòng chống hỏa hoạn ở Mỹ khá chu đáo nhưng mỗi năm vẫn có hơn 2,500 người chết và 12,600 người bị thương và thiệt hại tài sản đến 7.3 tỉ trên toàn quốc.
Trong những năm vừa qua vấn đề hỏa hoạn cũng như việc rò rỉ do gas (khí đốt) đã ảnh hưởng nhiều đến tài sản cũng như nhân mạng và trong đó cũng có những nạn nhân là người Á Châu, và đồng hương Việt Nam chúng ta ở vùng Gwinnett.
Qua những việc trên Trẻ cũng đã có buổi tiếp xúc với cô Stellas Kim, là người phụ trách để tìm hiểu về vấn đề an toàn của Sở cứu hỏa quận Gwinnett.
Chúng tôi thiết nghĩ qua cuộc phỏng vấn này, không chỉ cư dân vùng Gwinnett mà tất cả đồng hương ở khắp nơi đều có thể rút ra những bài học ứng dụng cho chính mình.
Stella Ungchi Kim, Senior Fire Educator – Community Risk Reduction Gwinnett County Department of Fire & Emergency Services cùng phóng viên TRẺ
Phóng viên Trẻ (PVT): Chào Stellas, xin cô có thể giới thiệu đôi chút về bản thân và công việc của cô?
Stella Kim: Tôi tên Stellas Kim là Senior Fire Educator Community Risk Reduction một trong những người làm việc ở Sở Cứu Hỏa quận Gwinnett và chuyên lo về việc hướng dẫn cư dân ở đây hiểu và cách phòng chống cũng như giảm tối thiểu các thiệt hại về hỏa hoạn.
PVT: Chúng tôi nhận thấy cô rất quan tâm đến cộng đồng Á Châu cũng như cộng đồng người Việt, tại sao?
Stella Kim: Chúng tôi phục vụ tất cả mọi sắc dân, nhưng bản thân tôi là người gốc Á Châu và nhiều người Việt thường gặp khó khăn về ngôn ngữ khi gặp những vấn đề khẩn cấp (emergency). Hơn nữa, đôi khi chúng ta không theo dõi và cập nhật đủ những thông tin về an toàn cũng như những quyền lợi do quận hạt Gwinnett cung cấp. Do vậy tôi muốn làm một nhịp cầu nối đến cộng đồng người Việt, tuy nhiên, chúng tôi rất cần có thêm nhiều người Việt ghi danh vào ngành nhân viên Cứu Hỏa, đây là công việc được đào tạo rất tốt, được trả lương khi đang học và có một thu nhập khá cao, nhưng tôi sẽ nói chi tiết hơn cho câu trả lời kế tới.
PVT: Xin cô cho biết những nguyên nhân chính dẫn đến hỏa hoạn và đối với cộng đồng người Việt nói riêng cũng như cộng đồng Á châu thường gặp phải.
Stella Kim: Phần lớn các hỏa hoạn gây ra là từ bếp do việc bất cẩn trong lúc nấu nướng. Những trường hợp chúng tôi gặp phải là khi lúc đang nấu ăn, để bếp lò cháy, bỏ đi làm việc khác, dẫn đến cháy nhà và thậm chí bị thiệt mạng. Ví dụ một trường hợp: Chủ nhà đang nấu ăn, nghe em bé khóc, lật đật chạy dỗ con, hoặc tắm con trong phòng, quên bếp đang nấu nướng. Hoặc nói chuyện điện thoại khi đang nấu ăn quên bếp lò đang cháy.
Nấu ăn bên ngoài hay trong garage gây hỏa hoạn có tỉ lệ khá cao, nhất là hầu hết mọi người khi nấu nướng ở bên ngoài thường không làm đúng những quy định về an toàn.
Riêng ở cộng đồng Á Châu của chúng ta, thì thông thường cha mẹ, ông bà hay là các em nhỏ ở nhà và phụ trách việc nấu nướng, nhưng khi có biến cố thì họ chính là những nạn nhân đầu tiên, vì phản ứng chậm do tuổi tác chưa nói đến việc hiểu biết và phòng ngừa về hỏa hoạn không được trang bị đủ.
Gắn máy báo khói miễn phí
PVT: Qua những kinh nghiệm trong quá trình giúp những gia đình bị hỏa hoạn thì những điều căn bản nào để giúp cộng đồng người Á Châu hiểu và phòng ngừa cho việc hỏa hoạn?
Stella Kim: Như tôi đã nói ở trên, nấu ăn là nguyên nhân số 1 dẫn đến cháy nhà. Do đó có 4 việc chúng ta nên luôn luôn lưu tâm:
– Không bao giờ rời khỏi nhà bếp khi chưa nấu xong (nhiều trường hợp chạy nghe điện thoại vài phút hay là làm việc riêng mà nghĩ là vài phút rồi trở lại ngay, nhưng rồi bị chi phối vào việc mới và quên hẳn là bếp lò mỗi lúc một tăng sức nóng).
– Tắt bếp sau khi nóng ăn xong và kiểm tra các nút tắt một cách cẩn thận (nhất là với các bếp lò nấu bằng gas)
– Chùi sạch sẽ xung quanh bếp lò và cả bên dưới tấm lưới lọc (kitchen hood filter). Vì sau khi nấu ăn, dầu ăn thường văng ra và dính xung quanh bếp, cũng dính vào miếng filter, và đó là nơi dễ bắt cháy. Chỉ cần 30 giây là đủ cho một ngọn lửa có thể bùng lên nhanh chóng.
– Nấu ăn bên ngoài tưởng là an toàn nhưng thực tế là nguyên nhân dẫn đến hỏa hoạn cao hơn nấu trong nhà. Lý do nhiều người dùng giấy bạc để bọc xung quanh cho sạch. Nhưng đây chính là nguyên nhân dẫn đến cháy nhà cao hơn, vì khi dầu mỡ dính vào giấy bạc lâu ngày thì nó cũng chính là chất rất dễ gây cháy. Vì vậy không bao giờ nên dùng giấy bạc để bao bọc xung quanh bếp bên trong lẫn bên ngoài, mà nên lau sạch dầu mỡ sau mỗi lần nấu ăn, vì dầu ăn khi dính xung quanh bếp lò rất khó nhìn thấy.
– Những bếp bên ngoài, ngoài việc không dùng giấy bạc bọc xung quanh, chúng ta phải nên để cách vách tường hay những thứ dễ bốc cháy ít nhất là khỏang 3 feet (khoảng gần 1 mét).
Còn nhiều lý do gây cháy và cách phòng cháy quý đồng hương cần lưu ý để tránh những tai nạn đáng tiếc, không chỉ gây thiệt hại tài sản mà còn có thể lấy đi cả sinh mạng người thân.
Không nên nấu ăn khi áo quần lung thùng hay áo tay quá dài. Không nên nấu ăn khi đang buồn ngủ hay lúc đang hay vừa nhậu xong.
Bình chữa lửa (Fire extinguisher) phải luôn để gần trong bếp và mọi người phải biết rõ bình nằm ở vị trí nào và nhất là những người thường nấu nướng.
Nhân viên Sở cứu hỏa hướng dẫn vị cao niên những an toàn phòng chống hỏa hoạn
PVT: Nếu trong trường hợp một gia đình gặp hỏa hoạn thì xin chị cho biết là họ nên làm gì?
Stella Kim: Khi nhà gặp hỏa hoạn, thì bạn nên chạy ra khỏi nhà càng sớm càng tốt, thông thường khi nhà bắt đầu cháy các bạn chỉ 3 phút để có thể chạy ra khỏi nhà mà không bị tử vong. Khi ra khỏi nhà rồi, không bao giờ chạy vào lại, vì theo chúng tôi biết, hầu không có ai chạy trở vô mà có thể ra lại được. Sau khi cháy 5 phút căn nhà có thể nóng lên đến cả ngàn độ, đồng thời hơi nóng và khói sẽ làm không còn dưỡng khí cho bạn thở được nữa.
PVT: (ngắt lời) Có một số nhân vật trong phim ảnh họ chạy vô nhà đang cháy và lôi hết người này đến người khác ra, và giả sử có những trường hợp cha mẹ chạy ra ngoài và con cái còn lại bên trong, thì làm sao họ có thể không chạy vào được?
Stella Kim: Điều đó chỉ có xảy ra ở trong phim ảnh mà thôi, trong thực tế thì những ai đã chạy ra từ căn nhà đang cháy và quay trở vô thì khó ai có thể sống sót được. Chúng ta thường chỉ có 2-3 phút để chạy ra khỏi nhà, vì qua khỏi thời điểm này, nhiệt trong nhà 3 feet, khỏang 0.9 mét, tính từ sàn nhà trở lên, nóng đến 300-500 độ F và trên trần nhà nóng lên đến 800-1,000 độ F. Do đó khi còn kẹt lại trong nhà sau 3 phút thì chúng ta phải bò ra khỏi nhà thì mới có cơ hội sống, vì nhiệt độ từ 3 feet trở xuống có thể còn ở 100-150 độ và với nhiệt độ này cơ thể mình có thể chịu đựng được.
Về việc cứu người thân hay con cái, thì vợ chồng hay người trong gia đình phải thực tập hay là bàn tính với nhau trước. Vợ chồng phải bàn tính là khi hỏa hoạn, ai sẽ lo cho người con nào, và khi xảy ra mỗi người biết trách nhiệm và phận sự của mình để sang phòng bồng con ra ngoài trong thời gian sớm nhất.
Chọn trước 1 địa điểm cùng tập trung cả nhà ở bên ngoài, thay vì là mỗi người mỗi góc, lại có người chạy vô tìm và thiệt mạng một cách đáng tiếc.
Khi chạy ra khỏi nhà nên nhớ là đừng bao giờ chạy vào lại để lấy tài sản hay bất cứ gì khác. Nếu có người kẹt ở trong nhà, thì phải chạy đến cửa sổ, đập cửa để ra ngoài. Nếu ở trên lầu thì đừng bao giờ thảy em bé xuống hay tự nhảy xuống, mà nên mở cửa sổ để kêu cứu hàng xóm hoặc nhân viên cứu hỏa dùng cần cẩu đưa xuống. Không bao giờ nên chạy trốn vào buồng tắm hoặc các nơi kín, vì khi nhà cháy khói đen và dày đặc không ai thấy mình cả. Nơi tốt nhất là chạy đến cửa sổ, để mọi người có thể nhìn thấy mình, kêu cứu và ném đồ ra (xuống) để gây sự chú ý của những người xung quanh.
Khi cháy nhà có 2 nguyên nhân chính làm ảnh hưởng tính mạng chúng ta là ngạt hơi và hơi nóng.
Do đó khi ngủ, tất cả các phòng ngủ nên đóng cửa, vì thông thường cháy nhà từ bếp lan ra, và sau 1-2 phút thì máy báo khói và hơi độc báo động (smoke and carbon monoxide detector) chúng ta chỉ còn 1 phút an toàn để chạy ra khỏi nhà. Vì nếu ngủ mà không đóng cửa phòng, thì khói hoặc hơi gas xông thẳng vào phòng ngủ, khi nghe báo động thì chúng ta đã hít thở những chất này từ 30 giây đến 1 phút rồi, chúng ta sẽ có thể ở trong tình trạng bất tỉnh và nhiều trường hợp dẫn đến tử vong trước khi chạy ra khỏi nhà.
Chúng ta nên gắn mỗi phòng ngủ một cái máy carbon monoxide detector và mỗi phòng khách từ một đến 2 cái.
Vì không bảo trì đúng hay không gắn đầy đủ Smoke alarm hoặc Carbon monoxide detector nên đây cũng là nguyên nhân gây tử vong cao hơn. Nên hiện nay, Sở cứu hỏa có chương trình đến tận nhà quý đồng hương để kiểm tra máy còn hoạt động không, có yếu pin hay gắn không đủ cho từng phòng ngủ không. Xin quý vị liên lạc với Fire Department của Gwinnett sẽ có người đến kiểm trả và gắn detector mới cho toàn bộ nhà của bạn hoàn toàn miễn phí.
Quý vị chỉ cần gọi cho Stella Kim: 678-518-4907 để lấy hẹn.
PVT: Chị cũng rất mong muốn kêu gọi nhiều thanh thiếu niên cộng đồng Việt Nam tại đây tham gia vào ngành Fire Fighter. Chị có thể giới thiệu sơ nét về công việc này và những quyền lợi như thế nào?
(Mời quý độc giả xem tiếp phần phỏng vấn này ở số báo sau.)
Nhân viên Sở cứu hỏa hướng dẫn vị cao niên những an toàn phòng chống hỏa hoạn