Tôi tên Lê Thị Mia, tôi nay 55 tuổi, có 2 con 18 & 19 tuổi. Tôi và chồng có hôn thú từ 1995, ly thân từ 2006 và vẫn khai thuế chung. Tôi làm nội trợ và việc làm không ổn định. Ðến tháng 7/2011 ông đòi ly dị với tôi sau khi ở nhà thương về. Tôi ký đơn ly dị mà không có luật sư bảo vệ nên chịu thiệt thòi về vật chất và tinh thần. Sau 1 năm qua đời (6/2012) vì ung thư. Nay tôi xin hỏi cô Hồ Quang, sau này tôi có được hưởng lương hưu của ông không? Ðến mấy tuổi tôi có thể ăn lương hưu của ông và được bao nhiêu phần trăm. (Houston, TX)
Đáp
Về mặt pháp lý ông bà kết hôn với nhau trên 10 năm. Nay ông đã qua đời, là người vợ cũ bà có quyền hưởng quyền lợi tồn sinh trên hồ sơ làm việc của người chồng cũ đã qua đời. Quyền lợi tồn sinh bà cần có những điều kiện sau đây:
– 60 tuổi và độc thân khi nạp đơn hay
– 50 đến 59 tuổi và độc thân nếu người còn sống là người tàn tật.
– Bất luận tuổi tác, độc thân nếu đang nuôi dạy đứa con dưới 16 tuổi.
Bà nên chuẩn bị thẻ An Sinh Xã Hội của hai ông bà, giấy hôn thú, giấy ly dị, giấy khai tử, thẻ xanh hoặc bằng quốc tịch cùng khai sanh để xuất trình khi đến tuổi để nạp đơn.
Tôi tên Nguyên Lộc, 10/9/1952, đến Hoa Kỳ 23/2/2007, có quốc tịch 2012. Ði làm từ 2007 – 3/2015 tôi xin nghỉ bệnh, tôi đi làm khai thuế được 8 năm. Từ tháng 1-3/2015 tôi làm được 3 tháng $6,600 như vậy năm 2015 tôi khai thuế được không?
Tôi bị bệnh ung thư, nên xin nghỉ việc để điều trị, từ 6/2015 tôi xin trợ cấp chính phủ $733. Xin bà hướng dẫn tôi phải làm thế nào cho có lợi bản thân hơn.
1. Nếu tôi hết bệnh (ung thư) tôi có nên đi làm để có đủ 40 tín chỉ để chờ ngày về hưu 2018. Nhưng nếu lãnh tiền hưu thì có thể ít hơn tiền bệnh $733, vì lương tôi khoảng $20K/năm. Hoặc tôi vẫn nhận tiền bệnh để chờ tiền già 2017?
2. Vợ tôi cũng đi làm cùng thời gian như tôi, tôi có thể vay tín chỉ để bổ sung cho tôi đủ 40 tín chỉ? Có thể vợ tôi làm hơn 40 tín chỉ vì hiện tại bà đã làm thời gian như tôi nhưng sinh năm 1955.
3. Tôi không hiểu nghỉ hưu và nghỉ già thế nào?
Đáp
Cơ quan An Sinh Xã Hội quản trị hai chương trình:
– An Sinh Xã Hội và
– Trợ cấp lợi tức bổ sung ( SSI)
Người đi làm có đóng đủ số 40 tín chỉ ASXH, khi đến tuổi hưu sẽ nhận được quyền lợi hưu bổng. Tuổi hưu có hưu non và hưu toàn phần. Tuổi hưu toàn phần còn tùy thuộc vào năm sanh.
Những vị sinh từ năm 1943 đến 1954 tuổi hưu toàn phần sẽ là 66 tuổi. Có thể xin hưu non vào độ tuổi 62.
Người đi làm được 40 tín chỉ, bất luận tuổi tác nếu trở thành tàn tật hay bệnh tật (có 5 năm làm việc ròng rã trước khi bị bệnh) sẽ hội đủ điều kiện để xin SSDI (Social Security Disability Insurance) Ðây là quyền lợi của người đi làm có đóng thuế An Sinh Xã Hội nên không bị ràng buộc về mặt tài sản hay thu nhập của người hôn phối.
Nếu không may người đi làm qua đời thì một số thành viên trong gia đình có thể xin được quyền lợi tồn sinh.
Trong năm 2015 nếu số tiền lương có đóng thuế An Sinh Xã Hội trên mức $4,880 thì ông tạo được 4 tín chỉ trong năm này.
Chương trình SSI nhằm giúp đỡ cho người tuổi 65 trở lên, bệnh tật hay mù lòa có tài sản và thu nhập hạn chế. Với luật lệ hiện hành người đứng đơn còn phải là công dân Hoa Kỳ, nếu không có quốc tịch thì phải có số 40 tín chỉ An Sinh Xã Hội.
Căn bệnh có khiến ông không còn khả năng đi làm việc không? Là công dân Hoa Kỳ nếu chứng bệnh khiến ông không còn đi làm mưu sinh thì ông có thể nạp đơn xin SSI dành cho người bệnh tật. Xin lưu ý vì SSI là chương trình mà chính phủ dùng tiền dân đóng thuế để trợ giúp nên thu nhập của người hôn phối cũng sẽ được để ý đến khi cứu xét hồ sơ.
Tính đến năm 2015 ông đã có được 9 năm làm việc. Nếu tình trạng sức khỏe cho phép ông tiếp tục đi làm đến tháng 10 năm 2016 với số lương trên dưới 5,000 đô la (hiện nay chính phủ chưa công bố số tiền cần làm được để được 1 tín chỉ trong năm 2016) thì lúc bấy giờ ông có thể cùng lúc xin hưu non và xin tiền SSDI
Tiền hưu sẽ được cấp phát nhanh chóng, trong trường hợp hồ sơ bệnh có kết quả thuận lợi thì ông sẽ được sở An Sinh Xã Hội điều chỉnh quyền lợi ở mức cao hơn. Và nếu số tiền hưu ít hơn tiền SSI thì khi được 65 tuổi ông có quyền xin thêm cho đủ với chi phiếu SSI vào thời điểm đó.
AH
