Trong tháng Chín 2015 vừa qua, nhà bình luận Vũ Hạo Nhiên đã viết một hai bài đặc biệt cho hãng thông tấn Voice of OC tại miền Nam California. Một bài nói về sự chống đối người tỵ nạn Syria tại Hoa Kỳ giống như vấn đề chống đối người tỵ nạn Việt Nam sau năm 1975. Bài khác của ông viết người Việt ngày nay rất thương cảm về tình trạng tỵ nạn của người dân Syria.
Bình luận gia Vũ Hạo Nhiên nói rằng thân phận của người tỵ nạn Syria đã gây nỗi xúc cảm rất lớn cho cộng đồng người Mỹ gốc Việt vì họ tưởng nhớ đến số phận của họ trước đây. Ông đã trích dẫn một số phát biểu của cư dân Việt tại quận hạt Orange County như sau:
– “Từ ngữ “đau lòng” vẫn chưa thể nói lên mức độ mất mát và đau đớn này”.
– “Tôi thấy hình ảnh đứa bé chết chìm và nghĩ đến những đứa con trai nhỏ bé của tôi và tôi không ở trong thảm cảnh này”.
– “Người tỵ nạn Syria làm tôi nhớ đến cha mẹ tôi và những người Việt Nam khác đã từng là người tỵ nạn”.
– “Đối với chúng tôi, chúng tôi luôn luôn là thuyền nhân, và khi nhìn thấy những thuyền nhân khác, chúng tôi như thấy chính mình. Nỗi đau khổ của họ cũng là nỗi đau khổ của chúng tôi”.
Ông Nhiên còn cho biết Liên Hiệp Quốc đã ước tính có đến 250,000 người Việt Nam vượt biên vượt biển đã chết hoặc mất tích vì bão tố, bệnh tật, thiếu lương thực hoặc bị giết hay bị bọn hải tặc Thái Lan bắt cóc. Hãy nghĩ đến con số một phần tư triệu con người.
Chính vì thế, rất nhiều người tỵ nạn từ Việt Nam đã ra tay giúp đỡ người tỵ nạn từ Syria. Vì, nói cho cùng, vấn đề đơn giản ở đây là giúp đỡ lại những người tỵ nạn hôm nay.
o O o
Liên Hiệp Quốc nói rằng thảm trạng người tỵ nạn Syria đã liều mình vượt biên là cuộc khủng hoảng tỵ nạn tệ hại nhất kể từ Thế Chiến Thứ Hai. Mặc dù thảm kịch đã xuất hiện trên màn ảnh truyền hình của mọi người, nhưng vẫn còn một số người Mỹ do dự chấp nhận hàng chục ngàn người tỵ nạn Syria. Họ nói rằng người tỵ nạn Syria sẽ lấy đi việc làm của người Mỹ nếu để họ nhập cư, hoặc họ là khủng bố, hay điều này sẽ rất tốn kém để tái định cư họ, hoặc họ có nền văn hóa khác và không thể hòa đồng trong xã hội Hoa Kỳ.
Một số người Mỹ nói rằng điều này cũng giống như 40 năm về trước sau khi chiến tranh chấm dứt tại Việt Nam vào năm 1975. Trên 250,000 người Việt tỵ nạn đã nhập cảnh vào Hoa Kỳ. Điều gì xảy ra cho họ? Họ có gây nhiều vấn đề cho xã hội Mỹ không? Họ không thể hòa đồng sao? Không, trên thực tế, họ đã trở thành nhóm di dân thành công nhất trong thời đại hôm nay.
Tuy nhiên, vào lúc đó, ông Jerry Brown, Thống đốc tiểu bang California, nói rằng người tỵ nạn Việt Nam sẽ lấy công ăn việc làm của người Mỹ và một số người đồng ý với ông thống đốc này. Cũng có một số người Mỹ nghĩ rằng người Việt tỵ nạn sẽ không thể học để nói tiếng Mỹ và họ sẽ đi xin tiền trợ cấp xã hội, cũng giống hệt như một số người nói về dân tỵ nạn Syria hiện nay. Người Syria có thể điều chỉnh để hòa nhập không? Họ có thể đóng góp cho nền kinh tế Hoa Kỳ không? Có lẽ một số người Mỹ ngày nay vẫn chưa biết rằng Steve Jobs là con trai của một người di dân gốc Syria.
Một số người ngờ vực rằng có một số khủng bố trà trộn trong làn sóng người tỵ nạn Syria, cũng giống như bốn thập niên trước, họ cũng nghi ngờ phần tử cộng sản trà trộn vào người Việt tỵ nạn.
Và liệu tất cả người Việt Nam có nghĩ đến việc xin trợ cấp xã hội không? Trên thực tế, họ là nhóm di dân trung lưu thành công và thịnh vượng nhất tại Hoa Kỳ.
Những quốc gia tại Âu Châu đã ra sức giúp đỡ những người tỵ nạn đến từ Trung Đông và Phi Châu. Hoa Kỳ hiện đang có cơ hội mở cửa cho số người tỵ nạn đang ở trong tình trạng khủng hoảng. Đó là điều đúng cần thực hiện.
Bình luận gia Vũ Hạo Nhiên cho thấy 40 năm trước, 54% dân Mỹ chống lại việc định cư số người Việt tỵ nạn quá lớn tại Hoa Kỳ vì họ quan tâm đến việc làm và kinh tế. Một số người Mỹ chỉ đơn giản không hiểu là những người vượt thoát khỏi Việt Nam vì không còn chọn lựa nào khác, không còn cách nào để sống còn. Họ không đến Hoa Kỳ vì lý do kinh tế, mà là muốn thoát khỏi tình trạng đàn áp tại Việt Nam. Điều này xảy ra tương tự với người Syria ngày nay. Với suy nghĩ ngắn hạn, một số người không muốn đưa người tỵ nạn vào nước Mỹ, nhưng về dài hạn, những giòng máu mới này sẽ giúp quốc gia đã cưu mang họ.
Hỏi Đáp Di Trú
– Hỏi: Sau cuộc chiến ở Việt Nam, ông Jerry Brown, Thống đốc tiểu bang California, nói rằng ông sợ người tỵ nạn Việt Nam sẽ lấy đi công việc làm của dân Mỹ, vì thế ông chống lại việc cho quá đông người Việt định cư. Giờ đây, ông lại có vẻ muốn làm mọi thứ có thể giúp người di dân bất hợp pháp. Việc này nên giải thích ra sao?
– Đáp: Có hai lý do: Người Việt tỵ nạn không ở vị trí ủng hộ thống đốc về mặt chính trị, và vào thời điểm trước đây, nhiều người không ý thức rằng người tỵ nạn có thể hòa nhập và có thể mang lại lợi ích cho nền kinh tế Hoa Kỳ.
– Hỏi: Thống kê về công việc làm của người di dân Việt Nam ra sao?
– Đáp: Người Mỹ gốc Việt có tỷ lệ công việc làm đại thể cũng giống như dân số người Mỹ. Và 9% người Mỹ gốc Việt tự làm chủ công việc kinh doanh, so với 6.5% của người Mỹ.
– Hỏi: Số người tỵ nạn Syria được ước đoán bao nhiêu?
– Đáp: Hơn 3 triệu người tỵ nạn đã chạy ra khỏi nước Syria của họ để đến các nước láng giềng, và hơn 7 triệu 500 ngàn người Syria vẫn còn ở trong nước nhưng bị buộc phải rời bỏ mái nhà của họ vì chiến tranh và hiện phải thay đổi chỗ ở thường xuyên.
LMH