61 tuổi, từ một nhà hóa học lượng tử, nữ Thủ Tướng Angela Merkel trở thành người dẫn dắt nước Đức đi qua những biến động chính trường thế giới một cách thành công trong hơn 10 năm nắm quyền. Hơn thế nữa, là một trong những kiến trúc sư cho các chính sách và sự phát triển của khối Liên Âu, có lẽ chẳng mấy bất ngờ khi tạp chí Time bầu chọn Thủ Tướng Angela Merkel của Đức là Nhân Vật Của Năm cho năm 2015 này. Mời các bạn cùng theo dõi đôi nét cuộc đời và hoạt động của người nữ chính khách được cho là người phụ nữ quyền lực nhất thế giới hiện nay.
Trong lá thư tòa soạn của tuần báo Time công bố lý do chọn nữ Thủ Tướng Angela Merkel của Đức là Nhân Vật của Năm 2015 phát hành hồi tuần trước, Chánh Trị Sự Nancy Gibbs viết:
Cover báo Time – nguồn usmagazine.com
“Vào thời điểm mà phần lớn thế giới một lần nữa tham gia vào cuộc tranh luận dữ dội về sự cân bằng giữa an toàn và tự do, Thủ Tướng (Merkel) hết lòng kêu gọi người dân Đức, cũng như cả thế giới còn lại, hãy trở thành tấm gương (trong việc đón nhận di dân). Hãy hoan nghênh. Đừng sợ hãi. Hãy tin rằng những nền văn minh cao cả là xây những chiếc cầu nối chứ không phải những bức tường ngăn cách và những cuộc chiến được chiến thắng là cả trên và ngoài chiến trường. Khi xem những người tị nạn là những nạn nhân cần cứu giúp hơn là những kẻ xâm chiếm cần đánh dạt, người phụ nữ lớn lên đàng sau Bức Màn Sắt chia cắt đang đánh cuộc về tự do. Người con gái vị Mục sư dùng lòng thương xót như một vũ khí. Bạn có thể đồng ý với bà hay không, nhưng hẳn bà ta không đi con đường dễ dàng. Những người lãnh đạo chỉ được sát hạch khi người khác không muốn làm theo mình. Bởi việc đòi hỏi nơi quốc gia mình nhiều hơn hầu hết những chính khách dám làm, bởi sự cứng rắn trước bạo quyền, cũng như bởi sự thiết thực và sự lãnh đạo đức hạnh đầy kiên định mà thế giới đang thiếu hụt, Angela Merkel là Nhân Vật của Năm do Time bầu chọn”.
Thật vậy, nhìn vào phong cách lãnh đạo của Thủ Tướng Merkel, có lẽ cũng ghi nhận đường lối dẫn dắt của bà khi đưa nước Đức từ một quốc gia thủ cựu, lạnh lùng và cao ngạo trở thành một quốc gia phóng khoáng, nhân đạo và bao dung hơn. Nhất là về chính sách nhập cư nhân đạo do bà cổ súy trước vấn đề khủng hoảng di dân mà đang có nguy cơ làm Châu Âu chia rẽ do những bất đồng trong chính sách đón nhận giữa các quốc gia với nhau. Rồi cũng trong cùng lá thư tòa soạn này, Nancy Gibbs viết, “phong cách chính trị của bà có một không hai, không tinh tế, không hoa mỹ, không quyến rũ mà chỉ một ý thức sắc bén về quyền lực và sự dốc lòng của một khoa học gia với dữ liệu”. Hãy xem mức độ xác đáng của nhận xét về nữ Thủ Tướng Angela Merkel – một con người kết hợp giữa chính trị và khoa học, như thế nào?
Merkel và nhà ngoại – nguồn bbc.com
Sinh năm 1954 tại Hamburg, Tây Đức, gia đình Merkel làm một hành trình ngược khi cha bà là mục sư Tin Lành trong công việc truyền đạo, đã đưa gia đình sang sống tại một làng quê mà về sau trở thành Đông Đức, nơi bà lớn lên và ăn học cho đến khi nước Đức thống nhất. Như hầu hết thanh niên lớn lên trong những đất nước cộng sản, bà cũng là một đoàn viên của Đoàn Thanh Niên Tự Do Đức FDJ, trực thuộc Đảng Xã Hội Chủ Nghĩa Thống Nhất Đức SED cầm quyền tại Đông Đức cho đến khi bức tường Bá Linh bị sụp đổ. Các hồ sơ về nhân thân của bà cho thấy cha bà là một mục sư có những sự ủng hộ đến đảng cầm quyền nên gia đình bà cũng có những ưu đãi trong một thể chế cộng sản vốn chỉ dành những đặc quyền cho những gia đình, con cái đảng viên và con cái những người truyền giáo vốn thường chẳng được phép theo học ở những trường tốt. Gia đình bà có xe hơi, được phép cho về Tây Đức thăm thân nhân và bà được theo học những trường danh giá, dù thật ra bà đã là một học sinh xuất sắc, rất giỏi toán, khoa học và sinh ngữ, có thể nói chuyện lưu loát cả tiếng Nga và tiếng Anh từ khi còn sinh viên vì có mẹ là một giáo sư Anh ngữ. Theo học Vật Lý tại Đại Học Leipzig, một đại học lâu đời và danh tiếng của Đức, sau đó làm việc và nghiên cứu rồi lấy bằng tiến sĩ về hóa học lượng tử tại Học Viện Khoa Học Berlin, cuộc đời của bà xem ra như đã được sắp xếp để là một khoa học gia hơn là một chính trị gia.
Dù từng nắm giữ vị trí một bí thư đoàn của FDJ, con đường chính trị của Merkel thay đổi một cách bất ngờ và trở thành một hiện tượng chính trị tại Đức và chính trường thế giới từ sau khi bức tường Bá Linh sụp đổ vào năm 1989. Đây là một năm quan trọng trong lịch sử, đánh dấu sự sụp đổ của các quốc gia cộng sản Đông Âu hay chủ nghĩa cộng sản nói chung, trong đó Đông Đức cũng không là ngoại lệ. Ở tuổi 35, bà Merkel bắt đầu tham gia vào phong trào cổ vũ dân chủ đã góp phần dẫn đến việc phá vỡ tường Bá Linh, khởi đầu cho việc thống nhất nước Đức. Chủ Tịch Đảng Liên Minh Dân Chủ Ki-tô CDU tại Đông Đức là Luthar de Maizeierelà người đã đưa bà vào con đường chính trị khi kết nạp bà vào CDU, rồi sau đó bổ nhiệm bà vào chức vụ phát ngôn nhân cho chính phủ Đông Đức lâm thời do ông đứng đầu trong tiến trình chuẩn bị cuộc tổng tuyển cử tại Đức hơn một năm sau. Tháng 12 năm 1990, trong cuộc bầu cử đầu tiên của nước Đức thống nhất, bà đắc cử vào Quốc Hội và trở thành một ngôi sao sáng của đảng CDU sau khi sát nhập hai nhánh Tây và Đông Đức và được Thủ Tướng Helmut Kohl, chủ tịch CDU kiêm Thủ Tướng Đức lúc bấy giờ đưa vào nội các của mình. Năm 1991, bà được bổ nhiệm vào chức vụ Bộ Trưởng Bộ Phụ Nữ và Thanh Niên, đến năm 1994 bà đảm nhận vai trò Bộ Trưởng Bộ Môi Trường và An Toàn Lò Hạch Tâm, con đường chính trị của bà bắt đầu rực sáng, từng bước đưa bà trở thành Chủ Tịch của CDU và đắc cử vào chức vụ Thủ Tướng Đức từ năm 2005 cho đến nay. Trở thành Thủ Tướng Đức ở tuổi 51, Angela Merkel là một hiện tượng chính trị với vô số những kỷ lục. Bà là người phụ nữ đầu tiên nắm quyền lãnh đạo nước Đức và cũng là người trẻ nhất từ sau Đệ Nhị Thế Chiến nắm quyền lãnh đạo, thuộc thế hệ sinh sau Đệ Nhị Thế Chiến. Bà cũng là một khoa học gia đầu tiên và đến từ Đông Đức đã lãnh đạo nước Đức thống nhất.
Merkel và Thủ Tướng Đức Helmut Kohl- nguồn bbc.com
Dù tính cách khác biệt với cựu Thủ Tướng Anh “Bà Đầm Sắt” Margaret Thatcher, người ta cũng ví bà như một người phụ nữ thép của Châu Âu với những quyết định cứng rắn và đầy ảnh hưởng của mình nhằm duy trì quyền lực nước Đức tại Châu Âu và trên thế giới. Nắm quyền lãnh đạo nước Đức năm 2005, liên tục trong nhiều năm liên tiếp cũng như cho năm 2015 này, tạp chí Forbes đã bầu chọn bà là Người Phụ Nữ Quyền Lực Nhất Thế Giới. Những nỗ lực cải tổ kinh tế của bà đã giúp nước Đức ổn định và giảm tỉ lệ thất nghiệp trong cơn khủng hoảng mà Hoa Kỳ và cả thế giới vấp phải những năm trước đây. Bà cũng là kiến trúc sư giải quyết khủng hoảng tài chính tại Hy Lạp và các nước Châu Âu, đẩy sức mạnh đồng Euro so với đô la. Công du và gặp gỡ tìm sự hợp tác và phát triển giữa các nước đồng minh, những đồng chính sách ngoại giao của bà cũng đầy cứng rắn với Trung Cộng hay Nga. Bà từng tiếp kiến Đức Đạt Lai Lạt Ma bất chấp những phản đối và phản ứng sau đó của Trung Cộng, bày tỏ quan điểm của mình ngay tại Bắc Kinh khi phát phiểu về sự cần thiết của một xã hội tự do, cởi mở và đa nguyên để làm nền tảng phát triển một tương lai tốt đẹp. Bà lên án thẳng khi gặp gỡ Putin tại hội nghị thượng đỉnh Úc Châu về vấn đề Ukraine. Cả Markel và Putin đều là hai siêu quyền lực tại Châu Âu, cùng xuất thân từ các quốc gia cựu cộng sản nắm quyền lãnh đạo sau cuộc chuyển đổi, Markel được xem là đầu tàu của Liên Âu trong các chính sách và thương lượng các giải pháp với Nga hiện nay.
Dù cứng rắn trên chính trường nhưng điều mà tạp chí Time đánh giá cao và là một trong những yếu tố để chọn bà làm Nhân Vật Của Năm 2015 hay đưa bà vào danh sách đề cử cho giải Nobel Hòa Bình năm nay, chính là chính sách nhân đạo của bà và nước Đức trước cơn khủng hoảng di dân hiện nay. Đức là quốc gia cam kết nhận người tị nạn đông đảo nhất hiện nay và kêu gọi các nước khối Liên Âu cũng không hạn chế việc tiếp nhận và giúp đỡ người tị nạn. Đây là một chính sách đầy tranh cãi, đặc biệt từ sau vụ khủng bố tại Paris hồi tháng trước. Nhưng như Time đã viết bên trên, dù có đồng ý hay không, chọn lựa những con đường và quyết định không dễ dàng đã biến bà thành một con người quyền lực của thế giới. Một loại quyền lực không chỉ bằng sức mạnh chính trị mà cả bằng một chính sách nhân đạo.
Người tị nạn Syria và Iraq selfies với Thủ tướng Đức Angela Merkel bên ngoài một Văn phòng Liên bang về di cư và người tị nạn ở Berlin – nguồn abcnews.go.com
ĐYT