Một tai nạn thương tâm xảy ra dẫn đến đời sống thực vật của một người khách tham dự tiệc ăn mừng năm mới mà tòa án tối cao của Texas đã phải xử lý vụ kiện liên quan đến nó vào năm 2013 vừa qua. (Nall v. Plunkett). Vụ án này một lần nữa nhắc nhở chúng ta những luật lệ mà chúng ta cần lưu ý nếu tổ chức tiệc tùng tại gia. Ðó là trách nhiệm của người chủ nhà khi mở tiệc tại nhà mình.
Trong vụ kiện Nall v. Plunkett, cuộc đời của anh sinh viên John Plunkett với một tương lai đang mở rộng trước mắt bất ngờ thay đổi hoàn toàn. Anh được mời tham gia tiệc mừng năm mới tổ chức tại nhà của bố mẹ một người bạn học chung trường tên Justin. Trước khi vào tiệc, toàn bộ khách mời được chủ nhà, ông Robert Nall và bà Olga Nall, thông báo rằng những ai còn ở lại chơi sau 12 giờ khuya thì không được chạy xe về mà phải ngủ lại. Khoảng 2 giờ sáng, ông bà Nall yên tâm đi ngủ.
Ngay sau đó, một trong những người khách, Kowrach, mặc dù rất say xỉn, cùng cô bồ lấy chìa khóa muốn đi về. John Plunkett chạy ra theo. Ðứng kế cửa xe bên hành khách, John cố gắng thuyết phục hai người đừng về, và sau đó anh đi qua hướng tài xế. Vì chiếc xe Ford Explorer của họ khá cao nên xe có bậc thang của xe (step board). John nhảy lên bậc thang xe và với tay cố lấy chìa khóa để cản bạn mình đừng chạy xe về khi đang say xỉn.
Kowrach ngay lúc đó, để kháng cự, đạp chân gas thật nhanh, rồi lại thắng gấp. John bị mất thăng bằng, té đập đầu xuống nền xi măng, sau đó đầu John và một phần của cơ thể của anh bị xe cán, nằm kẹt dưới bánh xe. Sau nhiều tuần điều trị ở bệnh viện, John mãi mãi phải sống với cuộc sống gần như là thực vật.
Cha mẹ của John kiện ông bà Nall, con trai họ (bạn của John), và Kowrach. Lý do họ đưa ra rằng dù biết tiệc sẽ có uống rượu cũng như sự nguy hiểm giữa việc uống rượu xỉn mà chạy xe, và dù chủ nhà đã đưa ra quy định rằng khách ở lại chơi sau 12 giờ khuya phải ngủ lại, nhưng không ai áp dụng quy định đó. Luật sư của John tranh cãi rằng đáng lẽ ra sau khi đưa ra quy định đó, vì chủ nhà tự đưa ra thêm trách nhiệm cho mình thì chủ nhà không được thi hành trách nhiệm đó một cách cẩu thả. Trong trường hợp này, đáng lẽ chủ nhà phải thâu hết chìa khóa xe của mọi người còn ở lại chơi sau 12 giờ khuya để bảo đảm an toàn cho khách. Và vì chủ nhà không hoàn tất trách nhiệm tự mình đặt ra, dẫn đến thương tật cho John thì chủ nhà phải chịu trách nhiệm.
Tòa án tối cao Texas đã xử bên John thua kiện dựa vào những sai phạm hành chánh mà luật sư của John vấp phải. Tòa không quyết định rằng nếu chủ nhà tự lãnh nhận trách nhiệm thêm thì chủ nhà có phải bồi thường thiệt hại hay không. Tuy nhiên tòa có nhắc nhở rằng dựa trên một vụ án trước đó (Graff v. Beard), luật pháp Texas không hề bắt người tổ chức tiệc tại gia phải có bất cứ một trách nhiệm luật pháp nào để cản khách uống rượu say dù biết khách sẽ lái xe về, hoặc cản khách đã say xỉn chạy xe về. Vậy thì, khi mở tiệc tại gia chúng ta có thể tương đối an tâm để khách uống rượu thoải mái, say xỉn mà không sợ phải vướng vào trách nhiệm luật pháp. Nhưng cũng không nên tự lãnh nhận hoặc đưa ra thêm trách nhiệm cho mình dù tòa án tối cao Texas chưa quyết định về vấn đề đó.
Ðồng thời, chúng ta cũng không nên quá ỷ y. Chúng ta vẫn có thể bị thưa kiện dựa vào một bộ luật khác gọi là premises liability theory. Ðây là bộ luật liên quan đến việc khách có thể kiện chủ nhà nếu vì một tình trạng nguy hiểm nào đó mà chủ biết nhưng không nói cho khách biết để khách cảnh giác và dẫn đến thương tích hoặc thiệt hại cho khách. Chẳng hạn lối vào nhà trơn trượt, cột hàng rào lòi đinh rỉ sét, hoặc nhà ở khu dân cư có nhiều trộm cướp, v.v… Dĩ nhiên chúng ta vẫn phải sống và giao du bạn bè, nhưng cũng hy vọng rằng chúng ta nên cẩn thận là hơn, và những người bạn chúng ta đủ thân, đủ lý trí để không dẫn đến thiệt hại, thưa kiện nhau mà mất hết tình nghĩa.
Trong vụ kiện Nall v. Plunkett, khi bố mẹ bạn của John mở ra bữa tiệc mừng năm mới tại nhà họ và cho phép con cái mời bạn bè. Ông bà Nall không bao giờ có thể tiên đoán trước rằng bữa tiệc đó sẽ dẫn đến việc tán gia bại sản cho cả gia đình vì những án phí cao ngất của nhiều tòa án khác nhau để cuối cùng đến tòa án tối cao của Texas, cũng như luật sư phí cho một vụ kiện kéo dài cả 6 năm trời. Gia đình John Plunkett cũng không thể nào ngờ rằng vì tính tốt của con mình, muốn bảo đảm an toàn cho một người bạn có thể dẫn đến đời sống gần như là thực vật của John. Cho dù ai thắng kiện đi nữa thì mọi người vẫn “thua” vì những buồn đau, phiền muộn, tốn kém gây ra do việc uống rượu say xỉn rồi chạy xe.
Luật pháp quan trọng, nhưng sự tự nhận thức của từng người cũng rất cần thiết. Trong dịp lễ Tết, không có gì là sai trái khi chúng ta cùng bạn bè cụng ly chén tạc, chén thù. Tuy nhiên nên uống với một tinh thần trách nhiệm để không ai bị cướp đi một tương lai như John. Và không ai phải đương đầu nhau trong tòa án vì quá đau thương cho sự mất mát, thiệt thòi của người thân. Người chủ nhà mở tiệc cũng nên cẩn thận mà đừng gánh nhận thêm trách nhiệm khi tổ chức tiệc tại gia dù chỉ là một lời nói hay quy định mà mình tự đặt ra với thiện ý giúp khách. Chúc quý độc giả một mùa lễ Tết an toàn và vui vẻ.
AT
Arthurine Kamphaus, M.B.A., J.D.
(Ls. Anh-Thư)
Attorney-at-Law
1140 E. Pioneer Pkwy Ste. 300 Arlington, TX 76010
Cell: 623-341-8835 I Fax: 817-394-0505