Hỏi: Thưa luật sư tôi muốn làm di chúc nhưng ngại không muốn cho ai biết về nội dung của tờ di chúc nên tôi muốn tìm hiểu xem những quy định liên quan đến nhân chứng di chúc như thế nào. Cám ơn luật sư. Bình Nguyễn.
Đáp: Luật Texas quy định nhân chứng cho di chúc phải là hai người đáng tin cậy từ 14 tuổi trở lên ký tên vào tờ di chúc trước mặt người viết di chúc. Người làm nhân chứng cần biết rằng họ ký tên làm nhân chứng cho di chúc của ai, nhưng họ không cần phải biết nội dung của tờ di chúc đó. Ngoài ra, để giúp đơn giản hóa thủ tục tòa án chẳng hạn như khi người viết di chúc qua đời và tờ di chúc được nộp lên tòa để giải quyết, nếu tờ di chúc là self-proved (tự minh chứng) thì hai người nhân chứng không cần phải ra tòa để chứng minh là tờ di chúc hữu hiệu.
Ðể có một tờ di chúc tự minh chứng, người viết di chúc và nhân chứng cần ký tên vào một tờ giấy kèm theo tờ di chúc gọi là tờ Self-proving Affidavit (bản tuyên thệ tự minh chứng) trước mặt người làm thị thực chữ ký. Tờ Self-proving Affidavit có thể hoàn tất cùng một lúc với tờ di chúc hoặc bất cứ lúc nào trong lúc cả ba người, người làm di chúc và 2 nhân chứng, còn sống.
Hỏi: Tôi muốn sang tên nhà cho thằng con trưởng của tôi để về sau bệnh hoạn không bị ảnh hưởng đến việc xin bảo hiểm hay trợ cấp chính phủ, nhưng sau đó tôi muốn làm tờ di chúc để viết rõ ràng rằng sau khi tôi chết căn nhà đó bán đi để phân chia đồng đều cho cả 3 đứa con tôi có được không? Cám ơn sự hướng dẫn của luật sư. Đ.L.
Đáp: Nếu căn nhà đó đã hoàn toàn trả off, không còn thiếu nợ nhà băng thì quý vị có thể sang tên nhà một cách dễ dàng. Tuy nhiên để bàn thêm chi tiết về việc sang tên nhà có ảnh hưởng như thế nào trong vấn đề xin trợ cấp chính phủ, xin quý vị đến tư vấn riêng với một văn phòng luật sư. Còn việc sau khi sang tên nhà cho người con rồi lại viết di chúc đưa ra việc phân chia căn nhà như thế nào thì ý nguyện của quý vị về việc phân chia căn nhà không có giá trị pháp lý vì khi quý vị sang tên nhà, trước luật pháp quý vị đã không có chủ quyền căn nhà đó nữa nên việc quý vị quyết định phân chia như thế nào sẽ không được luật pháp công nhận.
Tuy nhiên người con trai được sang tên nhà có thể làm một hợp đồng ký tên chấp nhận là anh sẽ bán căn nhà đó và phân chia đồng đều cho các anh chị em trong gia đình khi bố mẹ qua đời. Ngoài ra để bảo đảm giữ gìn tài sản căn nhà được phân cho các anh em thôi, người con trai trưởng cũng nên làm một tờ di chúc trong trường hợp anh qua đời trước bố mẹ anh thì căn nhà anh đứng tên chủ quyền cho bố mẹ được phân chia như thế nào để tránh sự tranh chấp giữa vợ con anh và các anh chị em trong gia đình.
Hỏi: Tôi mua căn nhà và hoàn toàn trả off. Sau đó tôi sang tên chủ quyền cho con tôi đứng tên nhưng tôi vẫn còn ở căn nhà đó. Sau khi vợ tôi qua đời tôi rất cô đơn và buồn chán. Nhưng sau một thời gian tôi về Việt Nam chơi, tôi gặp người hợp tính và đã lập gia đình với người vợ thứ hai. Các con của tôi không chấp nhận người vợ mới của tôi mặc dù tôi rất hạnh phúc với cô ấy. Trước đây các con tôi rất ít khi nào thăm hỏi chăm sóc tôi, nhưng sau ngày tôi đem vợ tôi từ Việt Nam sang, chúng ghé nhà tôi thăm dò, hạch sách thường xuyên. Khi tôi bày tỏ với chúng rằng chúng nó có gia đình riêng và cuộc sống riêng thì tôi cũng vậy, và tôi muốn chúng nó tôn trọng cuộc sống của tôi với người vợ mới thì chúng giận dữ la mắng tôi và đe dọa rằng chúng sẽ tống cổ hai vợ chồng tôi ra khỏi nhà vì chúng nó mới là người chủ nhà chính thức trên giấy tờ.
Tôi khổ sở quá cô luật sư ơi, bảy mươi mấy tuổi đời sống chẳng còn được bao lâu nữa. Chưa kịp nhờ vả hay nhờ phụng dưỡng chăm sóc gì từ con cái đã bị chúng nó ngược đãi. Có thể chúng nó nghĩ rằng chúng nó đang giúp bảo vệ tài sản của tôi, nhưng thật sự ở tuổi này tôi đâu màng tiền bạc tài sản gì nữa. Cái mà tôi cần là sự an ủi, chăm sóc hằng ngày. Trước đây mấy đứa con tôi lúc nào cũng bận rộn chẳng bao giờ qua thăm tôi, mà có qua tí thì cũng cứ bận rộn chơi game trên phôn hay nói chuyện phôn với người khác, chúng có bao giờ ngồi tâm sự, chia sẻ với tôi đâu. Nhưng sau khi tôi tái hôn thì bỗng dưng chúng tới thường xuyên hơn, mà mỗi lần tới là làm khó dễ người vợ mới của tôi, rồi khi tôi bênh vợ tôi thì chúng quát mắng tôi bảo tôi ngu không biết gì mà nói. Cô luật sư ạ, tôi có thể là dân lao động không có điều kiện học hành như các con tôi, và có thể tôi ngu đần hơn các con tôi nhưng suốt quãng đời trước khi về hưu, lúc nào tôi cũng phải làm 2 jobs để nuôi các con tôi ăn học nên người. Đứa thì là bác sĩ, đứa thì là nha sĩ, đứa tệ lắm cũng là kỹ sư. Chúng nó chưa một ngày phải nuôi tôi mà đã vội lên tiếng mắng nhiếc tôi. Giờ tôi vừa buồn vừa sợ các con của tôi lắm. Cô luật sư khuyên tôi phải làm sao đây? Cụ Thiết.
Đáp: Mái tóc cụ Thiết trắng xóa lưa thưa chải thẳng nếp. Tay cụ run run tựa vào chiếc gậy đã bạc màu. Trong tiếng nói nghẹn ngào cụ kể cho tôi nghe về những khúc mắc trong gia đình cụ. Thỉnh thoảng người vợ lại lấy khăn chùi nước mắt cho cụ. Vợ cụ không phải là sắc nước hương trời, nhưng tôi có thể nhận ra khoảng cách tuổi tác giữa hai người khá lớn. Tôi phần nào hiểu tâm lý lo sợ bị lợi dụng của các con cụ Thiết, nhưng tôi cũng không đủ thẩm quyền hay kinh nghiệm để phán xét sự lựa chọn người bạn đời của cụ Thiết. Trước luật pháp, khi đầu óc cụ còn minh mẫn, cụ là người duy nhất có quyền quyết định về cuộc sống của cụ. Ðôi khi vì lo lắng cho người thân mà chúng ta cố áp đặt những quan niệm sống và thành kiến của chúng ta cho cuộc sống của một người khác, nhưng những cái gì chúng ta cho là đúng, là tốt, chưa chắc đã là đúng, là tốt đối với người khác. Sau khi xin phép cụ được chia sẻ với độc giả về câu chuyện của cụ. Tôi đã trả lời cụ như sau.
Khi làm giấy sang tên chủ quyền nhà cho người khác, để bảo đảm được ở trong căn nhà đó tới khi chết, người sang tên có thể làm một giấy sang tên giữ lại quyền được sống ở đó gọi là preserve life estate, hoặc làm một tờ hợp đồng (contract) và người được cụ sang tên nhà ký kết là sẽ không bán nhà và để cho cụ ở căn nhà đó đến khi cụ không muốn nữa và cho phép bán, hay khi cụ qua đời. Trong trường hợp cụ Thiết, đáng tiếc là cụ đã không làm vậy, nhưng cụ có thể kiện người con nếu cụ có bằng chứng và nhân chứng rằng người con chỉ đứng tên dùm trong thời gian cụ còn sống. Dĩ nhiên chi phí luật sư và tòa án sẽ tốn kém và cũng không thể nào bảo đảm phần thắng.
Arthurine Kamphaus, M.B.A., J.D.
(Ls. Anh-Thư)
Attorney-at-Law
1140 E. Pioneer Pkwy Ste. 300 Arlington, TX 76010
Cell: 623-341-8835 I Fax: 817-394-0505
arthurinek@gmail.com
AT