Khi tạp chí Forbes ước tính tổng giá trị tài sản của tỉ phú Donald Trump vào khoảng 4.5 tỉ đô la, Trump cho rằng Forbes đã tính sai khi lẽ ra phải cộng thêm khoảng hơn 3 tỉ đô la cho con người của Trump – tức cá nhân ông trị giá 3 tỉ đô la. Khi tạp chí Time đang trong quá trình chọn lựa Nhân Vật Của Năm hồi cuối năm trước, Trump đề nghị Time rằng hãy chọn ông làm Nhân Vật Của Năm 2015 vì ông thấy mình xứng đáng được chọn. Khi ký giả Jorge Ramos nổi tiếng của đài truyền hình Univision đặt câu hỏi trái khoáy về di dân, Trump đuổi ký giả ra khỏi phòng họp báo. Người ta có thể đã đọc hàng trăm điều tương tự như vậy về con người và tính cách của Donald Trump – một trong những ứng cử viên Tổng thống thuộc đảng Cộng Hòa trong mùa bầu cử năm nay và tự hỏi, những người đang ủng hộ Donald Trump là như thế nào?
Những gì mà Donald Trump đã làm hay phát biểu cho đến nay quả là một điều hiếm thấy trong các kỳ bầu cử Tổng thống Hoa Kỳ. Bởi trong khi các ứng viên bất kể Cộng Hòa hay Dân Chủ thường phát biểu và hành động một cách cẩn trọng và có chủ đích để tạo uy tín, tăng cao thanh thế của mình, thì tỉ phú Donald Trump – một trọc phú địa ốc và thương trường, một “celebrity” trong kỹ nghệ giải trí và truyền hình thường có những hành động và phản ứng khá bất ngờ, tạo nên những dư luận bất lợi cho chính Trump. Bảo rằng nước Mỹ là một “bãi rác” để người khác đổ các vấn nạn của mình vào, Trump bảo Mexico đưa sang Mỹ toàn những kẻ tội phạm, những kẻ hiếp dâm. Trump đòi cấm cửa những người Hồi Giáo đến Hoa Kỳ. Trump đòi dựng bức tường thành với người tị nạn Syria. Trump đòi xài bom nguyên tử với khủng bố ISIS. Trump đòi phát động Thế Chiến Thứ Ba. Mới nhất là những phản ứng không kiêng nể của Trump với Đức Giáo Hoàng Francis sau khi Ngài cho rằng Trump không phải người Ky-tô giáo, biết thực hành theo lời Chúa khi phản đối việc nhận những người di dân. Tạo những phản ứng trong dư luận và cử tri qua những phát biểu xúc phạm về tôn giáo, di dân, sắc tộc… trong các cuộc tranh luận bầu cử, Donald Trump mất sự ủng hộ của cử tri Hồi Giáo, phụ nữ, gốc Mỹ La Tinh, gốc Châu Phi…, nhưng cách nào đó vẫn đang là ứng viên Tổng thống được mức ủng hộ cao nhất trong số các ứng viên thuộc đảng Cộng Hòa. Tại sao và nhóm cử tri nào đang ủng hộ một thương gia không xuất phát từ môi trường chính trị trên chính trường Hoa Kỳ hiện nay?
Trump đuổi một ký giả ra khỏi phòng họp báo – nguồn businessinsider.com
Những nhà nghiên cứu về chính trị và xã hội học đã làm những cuộc nghiên cứu và thăm dò khác nhau để tìm hiểu về nhóm cử tri đang ủng hộ Trump ra sao và nhận thấy sự ủng hộ này đến từ một cá tính không liên quan đến yếu tố chính trị của nhóm này. Như một thăm dò của một giáo sư tại đại học Massachusetts đã được thực hiện với các cử tri đảng Cộng Hòa về quan niệm… nuôi dạy con cái, để liên đới đến việc ủng hộ Donald Trump. Ông đặt ra bốn câu hỏi theo sau với những cử tri thuộc đảng CH, để xem họ coi trọng yếu tố nào nơi con cái?
1. Muốn con cái độc lập hay kính trọng người lớn?
2. Muốn con cái hiếu động hay cư xử đúng phép?
3. Muốn con cái tự lực hay phục tùng?
4. Muốn con cái ân cần, niềm nở hay phép tắc, lịch sự.
Những nhà tâm lý học dùng các câu hỏi này để phân định những người có khuynh hướng ủng hộ một sự lãnh đạo mang tính độc tài, cứng rắn và trung thành, được gọi là một thứ chủ nghĩa độc đoán – nếu chọn điều thứ hai trong các câu hỏi trên. Kiểu chủ nghĩa độc đoán hay chuyên chế (Authoritarianism) này là hình thức cầm quyền đòi hỏi người dân (trong thăm dò ở đây là cha mẹ với con cái) cần có sự phục tùng tuyệt đối, không được phép đi ra ngoài những khuôn khổ, chuẩn mực đã định trước.
ứng cử viên Tổng thống đảng Cộng Hòa Donald Trump ký tặng cho những người ủng hộ trong một chiến dịch tại Trung tâm Tsongas ở Lowell, Mass. photo Charles Krupa / AP
Và kết quả của cuộc thăm dò trên đã chỉ ra, những đa số cử tri ủng hộ Trump thuộc về nhóm người này. Họ là những người muốn có sự rạch ròi, cứng rắn và rõ ràng, không có mập mờ, khác biệt trong vấn đề chính trị. Họ ủng hộ việc giới hạn những quyền hạn của người nước ngoài, những người thiểu số, hay nói chung những người không cùng một nền tảng văn hóa và cách sống của mình. Theo đường hướng bảo thủ cứng rắn, họ muốn có người lãnh đạo không nhân nhượng và có thể tấn công, ví dụ như Nga hay Trung Cộng, Bắc Hàn bằng quân sự khi có những sự đối đầu bất kể hậu quả như thế nào, chứ không phải các phương thức ngoại giao. Những người lo sợ về vấn đề khủng bố bày tỏ sự ủng hộ cao đến Donald Trump khi nghĩ rằng Hoa Kỳ dưới sự dẫn dắt của Trump có thể đơn độc làm việc này với bất cứ giá nào. Khoảng 80% những người tin rằng những di dân chỉ mang hại đến cho nước Mỹ chứ chẳng có lợi ích gì là những người ủng hộ Trump. Và chính những tính cách mang tính độc đoán này mà nhóm này ủng hộ Trump, thay vì các yếu tố chính trị. Điều mà giáo sư Marc Hetherington chuyên nghiên cứu về chủ nghĩa chuyên chính thuộc đại học Vanderbilt cho rằng, chúng đến từ tính cách hơn là sự suy xét. Trong hơn 10 năm nghiên cứu về authoritarianism, các học giả cho thấy có sự gắn bó và liên hệ giữa những người có xu hướng này với các vấn đề chính trị tại Hoa Kỳ nói chung, cũng như việc ủng hộ các ứng viên nói riêng. Những người mang xu hướng này cũng có thể là cử tri thuộc đảng Dân Chủ hay độc lập, nhưng về lâu dài họ có xu hướng nghiêng sang đảng Cộng Hòa, vẫn thường được gọi là một “đảng diều hâu” bởi sự cứng rắn, không khoan nhượng.
Trump ký tên trên ngực một phụ nữ hâm mộ – nguồn twitter.com
Trở lại với Donald Trump thì tất nhiên không kể thêm một số cử tri “sùng tín” đảng Cộng Hòa sẽ ủng hộ cho bất cứ ứng viên nào thuộc đảng Cộng Hòa, không cần biết đến khả năng, tính cách và các chính sách, vấn đề của người ứng viên đưa ra như thế nào, con số cử tri đảng CH ủng hộ Donald Trump cao hơn hẳn các ứng viên khác đang sót lại trong cuộc chạy đua giành sự đề cử của đảng Cộng Hòa như Ted Cruz, Marco Rubio, Ben Carson. Những thăm dò mới nhất của FOX hay USA Today cho thấy Trump có tỉ lệ ủng hộ khoảng 36 % so với mức trên dưới 20 % cho các ứng viên CH còn lại. Chắc thăm dò cũng chỉ ra, trong số những người ủng hộ Trump thì tỉ lệ nam giới cao hơn nữ giới, những người có học vấn cao ủng hộ Trump thấp hơn… Nên dù đứng đầu trong các thăm dò vừa kể, muốn kiếm được sự ủng hộ từ đa số cử tri đảng CH vẫn là điều còn nhiều khó khăn và cần được thuyết phục. Tuy nhiên với những chiến thắng trong các cuộc bầu cử sơ bộ đảng Cộng Hòa cho đến nay, cơ hội Trump sẽ đại diện đảng CH để chính thức tranh cử Tổng thống không phải là điều đáng ngạc nhiên nếu xảy ra. Nhưng cơ hội cho Donald Trump đi xa hơn, tức đắc cử chức vụ Tổng thống Hoa Kỳ ắt là điều khó thể xảy ra.
Không nêu đích danh Donald Trump, các Tổng thống như Obama, Bush và Clinton đều đưa ra những phát biểu đầy ẩn ý rằng, cương vị Tổng thống Hoa Kỳ là một cương vị không chỉ đứng đầu nước Mỹ, mà cả thế giới. Quả thật, lãnh đạo quốc gia không phải là cú áp-phe, một sô truyền hình, một cuộc thi hoa hậu rình rang, không phải là những lời nói và thái độ bộc phát tức thời, nên điều còn lại phụ thuộc vào mỗi cử tri nhằm ngăn ngừa một sự bất ngờ xảy ra. Cho đến nay thì ngoài những phát biểu mang tính tranh cãi, Trump chưa hề đưa ra một chính sách hay đường hướng lèo lái nước Mỹ rõ ràng nào. Nhưng dù cuộc tranh cử của Trump có diễn ra và đi đến đâu trong năm nay thì khi có Donald Trump, mùa bầu cử năm nay ắt cũng khá vui nhộn và hào hứng khác thường so với những mùa bầu cử khá truyền thống trong quá khứ. Với bạn, liệu Trump có xứng đáng là một ứng cử viên sáng giá để lèo lái nước Mỹ, gia đình và cá nhân bạn trong những năm tới và là một “chính khách” hay là người “khách chính” trên một sô truyền hình?
Trump bày tỏ lập trường cứng rắn nhập cư ở Alabama – nguồn thatdevilhistory.com
ĐYT