Titanic là tên của một con tàu vĩ đại, chìm trong biển khơi và biến cố ấy gây rúng động thế giới; từ đó, “titanic” là chữ người thế giới dùng để gọi những thứ “to lớn”, khó xóa bỏ chẳng hạn như “lỗi lầm khó bỏ qua” (“a titanic mistake”), và thật như thế. Tính đến nay đã là 100 năm sau ngày con tàu ra khơi rồi chìm giữa đại dương, bá tánh vẫn nhắc nhở đến Titanic, từ phim ảnh, những chương trình truyền hình về kỹ thuật đóng tàu, về hàng hải, đến sách vở, tiểu thuyết, thơ phú… cả trăm món nhất nhất đều dính dáng đến con tàu không may mắn kia. Cái chi khiến Titanic thu hút, khêu gợi sự tò mò của bá tánh suốt một thời gian dài như thế?
Triển lãm hình ảnh và hiện vật của con tàu Titanic – NGUỒN THEGAZETTE.COM
Ngày 15 Tháng Tư năm 1912, Titanic chìm trong Đại Tây Dương, trên đường đến châu Mỹ. Đây là con tàu to lớn nhất, tráng lệ nhất và được xem như “an toàn” nhất thủa ấy. Được báo chí thổi phồng, đánh trống đập phèng la rầm rộ về việc con tàu ra khơi khiến bá tánh, hành khách cũng như người xem, hăm hở. Người đi thì hân hoan về cái diễm phúc được làm hành khách trên con tàu nổi tiếng lẫy lừng, người ngó thì tò mò nhìn ngắm và ao ước. Nổi tiếng như thế nên khi Titanic đi không đến bờ thì bao nhiêu câu hỏi “tại sao” xuất hiện và Titanic đi vào lịch sử hàng hải như một trận đắm tàu lớn nhất.
Titanic có nhiều cái “nhất” như thế nên con tàu trở nên một huyền thoại; các dữ kiện và huyền thoại trộn lẫn với nhau. Thật và giả. Huyền thoại đáng kể nhất là chuyện bà nhà giàu Molly Brown, một trong những người sống sót, kể lể rằng bà ta đã chèo xuồng suốt 7 tiếng mới đến nơi an toàn sau khi tàu chìm. Các sử gia thì biểu rằng việc chèo xuồng 7 tiếng chỉ là chuyện kể cho vui cửa vui nhà. Tất nhiên là có nhiều huyền thoại khác dựa trên các hình ảnh ta chụp được ngày nay, rồi từ đó mà phỏng đoán, phóng đại.
Titanic trong xưởng đóng tàu – NGUỒN UK.PINTEREST.COM
Vào ngày kỷ niệm biến cố nọ, mọi đài truyền hình Huê Kỳ, từ ABC đến PBS, cũng thủ sẵn một vài chương trình về Titanic. Ông James Cameron, đạo diễn của cuộn phim hốt bạc triệu cùng tựa cũng làm thêm vài ba show về Titanic nữa để kiếm tiền lẻ và để bào chữa cho cuộn phim khá xa sự thật của mình. Phim Titanic có tài tử Leonardo DiCaprio và Kate Winslet đoạt giải về chuyện phim hay nhất, và một mớ giải thưởng khác; dù vẫn là chuyện… phim (giàu tưởng tượng), nhưng bá tánh vẫn nghĩ đến Titanic như một chuyện tình thắm thiết từa tựa như câu chuyện chia ly của đôi vợ chồng trong “Anh Phải Sống” chứ không phải một trận đắm tàu khủng khiếp nhất thế kỷ!
Về mặt lịch sử, Titanic chìm trong đại dương mang theo khá nhiều của cải nên đã là mục tiêu để tìm kiếm của những tay thám hiểm đáy biển, kẻ tìm vàng bạc, người kiếm lịch sử và cổ vật… Cuối cùng, người ta cũng tìm thấy con tàu không may mắn, công ty RMS Titanic Inc. được toàn quyền mang về từ đáy biển mọi vật dụng tìm thấy từ Titanic. Công ty này đã tổ chức nhiều cuộc bán đấu giá cổ vật, và trưng bày những thứ còn lại trong một viện bảo tàng.
Ấy là chuyện làm ăn, huyền thoại trong phim ảnh và sách vở, còn những chi tiết đã được kiểm nghiệm, cân, đong, đo, đếm thì sao? Đây là những chi tiết về Titanic:
Công ty The White Star Line quảng cáo rầm rộ rằng Titanic là con tàu không thể chìm (‘unsinkable’) vì chương trình đóng tàu là một công trình lớn bao gồm mọi kỹ thuật mới nhất với vật liệu tốt nhất! Titanic là con tàu mơ ước!
Titanic rời bến – NGUỒN HISTORIEGEEK.WORDPRESS.COM
Tấm biển quảng cáo của Titanic bao gồm các dữ kiện như:
– Việc đóng tàu Titanic tốn 7,500,000 Mỹ kim và 3 năm ròng rã.
– Khi Titanic ra khơi từ Southampton, Anh, người ta đã đem lên tàu 40,000 trái trứng, 75,000 cân Anh thịt và 1,000 chai rượu.
– Titanic có thể chuyên chở 3,547 người (hành khách và thủy thủ đoàn). Trọng tải của Titanic là 46,328 tấn.
– Titanic dài 882 bộ Anh (268 thước); chứa 29 lò đốt, dùng 825 tấn than mỗi ngày để làm nhiên liệu; tàu chạy với vận tốc nhanh nhất là 23 knots.
Con tàu chìm năm 1912 nhưng mãi đến năm 1985, những tấm hình chụp từ đáy biển khẳng định gốc gác của khối sắt khổng lồ kia. Sau đó những di vật được trục lên từ biển cả bao gồm thực đơn, quần áo, nữ trang, rượu, thư từ hình ảnh của hành khách…
– Titanic mang theo 20 chiếc xuồng cấp cứu (lifeboat), chỉ đủ chỗ cho một nửa hành khách và số hành khách cùng thủy thủ đoàn là 1,178 người.
Trong số xuồng cấp cứu ít ỏi này, có chiếc xuồng hạ thủy mang theo nửa số hành khách. Đây là câu hỏi mà các sử gia chưa tìm ra câu trả lời chính xác.
– Tài liệu cho thấy rằng con tàu đã được báo tin trước về những tảng băng đang trôi cận kề, biết như thế nhưng Titanic vẫn phăng phăng đi tới, giữ nguyên vận tốc. Chẳng biết thuyền trưởng ngủ quên hay không biết sợ vì ông ấy đang điều khiển một con tàu mệnh danh là “không thể chìm” (unsinkable)?
– Mỗi hành khách trong khoang tàu hạng nhất phải trả 4,350 Mỹ kim cho chuyến hành trình; và giá vé hạng bét (chỗ nằm trong đáy hầm tàu) là 150 Mỹ kim.
– Titanic có cả một hồ tắm nước nóng, và đây là con tàu đầu tiên trang bị hồ tắm.
– Số hành khách mất tích khi tàu chìm là 1,517 người, chỉ tìm thấy 306 xác.
– Những người sống sót phần lớn là những hành khách trong khoang tàu hạng nhất, nam phái và là người da trắng dù luật hàng hải là cứu đàn bà con nít trước tiên. Nói giản dị là số phụ nữ con trẻ sống sót không là bao nhiêu.
Các chi tiết kia cho thấy phần nào khung cảnh của trận đắm tàu, không thơ mộng lãng mạn như phim ảnh, phe ta khó lòng tưởng tượng ra những hình ảnh chen lấn xô đẩy tranh giành đất sống.
Sau một biến cố lớn, người còn lại thường không tin nhau nữa, tận mắt họ đã chứng kiến những tư cách không đẹp; biến cố càng kinh hoàng, cái tồi, cái hèn càng thể hiện rõ rệt. Chuyện anh chàng Jack Dawson nhường lối sống cho cô Rose chỉ xảy ra trong phim ảnh?
Tin trên The New York Times – NGUỒN SCIART.EU
TLL