Một người chuyên về văn chương, phiên dịch những tác phẩm bằng Anh Ngữ, Pháp Ngữ, hay Đức Ngữ sang Việt Ngữ là chuyện bình thường. Họ có phiên dịch những tác phẩm viết bằng Việt Ngữ sang những ngôn ngữ nói trên cũng là việc bình thường. Nhưng một người không xuất thân từ văn học nghệ thuật, tuổi tác đã cao như ông Nguyễn Hữu Lý, vẫn thực hiện những Tuyển Tập Song Ngữ Anh Việt, như Tuyển Tập “Mùa Xuân Và Tuổi Trẻ Việt Nam,” là điều đặc biệt, nhất là ông chỉ làm vì lòng tha thiết yêu mến văn chương, không phải vì lợi nhuận hay vì danh tiếng.
“Mùa Xuân Và Tuổi Trẻ Việt Nam – Anthology Of Spring And Youth Of Viet Nam” dày 425 trang, in bìa cứng trên giấy trắng, nhà xuất bản Tống Châu phát hành năm 2011, tại Tiểu Bang Texas. Tuyển tập này do ông Nguyễn Hữu Lý sưu tập và chuyển ngữ, gồm có bốn phần.
Phần Một: Cổ Thi Việt Nam
Phần Hai: Thơ Và Nhạc Thời Tiền Chiến
Phần Ba: Thơ Và Nhạc Thời Chiến Tranh Việt Nam
Phần Bốn: Thơ Và Nhạc Thời Lưu Vong Xa Xứ
Ngoài bốn phần nói trên, còn có “Lời Giới Thiệu, Thư Nhận Xét Về Tuyển Tập, Lời Phi Lộ, Tác Giả Và Tác Phẩm.” Bề dày của quyển sách, chuyên đề của từng phần, cho thấy hoài bão của dịch giả, khi ông muốn mang một phần Thơ-Nhạc của Việt Nam gửi đến những người yêu thích phong vị tao nhã của thơ, giai điệu ngọt ngào của nhạc.
“Tháng Giêng Và Anh” của Nguyên Sa mời gọi cõi người ta “Chào tháng chạp, hôm nào thì đến Tết? Em mặc áo xanh hay mặc áo thêu hồng. Bầu trời mây ở dưới áng mây cong. Em có muốn anh giữ giùm phân nửa…? Hi, the twelfth lunar month! On what day the Tet will come, then? What do you wear, a blue robe or a pink one of embroidery? A nebulous firmament is below the curvy cluster of clouds. May I help you to keep up your half parts…” [Trang 206]
Hay là “Nhớ Tuổi Vàng” của Tuệ Sỹ: “Từ núi lạnh biển im muôn thuở. Đỉnh đá này hạt muối đó chưa tan. Cười với nắng một ngày sao chóng thế. Nay mùa đông mai mùa hạ buồn chăng. From time immemorial, mountains have been cold, and seas have remained calm. This rocky mountain’s summit as well as that grain of salt, both don’t disappear yet. Smiling with sunshine, I ask myself that why a day would pass so swiftly? It’s winter now; it will be summer soon, would such a time-transition cause any sadness?” [Trang 276]
Ông Nguyễn Hữu Lý sinh năm 1927 tại Quảng Nam, là cựu Trung Tá Thiết Giáp của Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa. Ông bị giam trong các trại tù cộng sản từ Miền Nam ra Miền Bắc, trong suốt 10 năm. Cuối năm 1990 khi được trả tự do, ông và gia đình sang Hoa Kỳ, định cư tại Tiểu Bang Texas. Những bài thơ bài nhạc của các tác giả được chọn trong tuyển tập, đã có những giá trị văn chương nhất định. Bản chuyển ngữ của ông Nguyễn Hữu Lý chắc chắn cũng sẽ được từng độc giả chiêm nghiệm, đặt trên một nấc thang đúng mức. Những giòng chữ trong bài điểm sách này không phải để phê bình, cũng không phải để tán dương; nhưng muốn mời gọi chúng ta cùng cảm hoài với tâm hồn của ông Nguyễn Hữu Lý – một quân nhân trong thời chiến, một người định cư giữa đời thường – lòng riêng vẫn cưu mang những hoài niệm phi thường của cố hương ở ven Biển Thái Bình.
HNP – 11:06am Thứ Sáu ng2y 25 tháng 03 năm 2016