Menu Close

Thể thao đại học tại Hoa Kỳ

Không ngoài dự báo, tại NFL Draft 2016 hôm Thứ Sáu 28/4, với phiếu chọn lựa đầu tiên First Overall Draft Pick, đội banh bầu dục nhà nghề Los Angeles Rams đã chiêu mộ chủ công Jared Goff, 21 tuổi, cầu thủ sinh viên của đội banh sinh viên California Golden Bears thuộc Đại Học University of California – Berkeley.s

the-thao-dai-hoc-tai-hoa-ky6
Trước một trận banh Army – Navy Game giữa 2 đội Army Black Knights (Võ Bị West Point) và Navy Midshipmen (Hải Quân Học Viện Hoa Kỳ USNA). Đây là một trong những cặp kỳ phùng địch thủ lâu đời và nổi tiếng nhất của làng banh bầu dục sinh viên quốc gia, đánh mỗi năm kể từ niên khóa 1930. Ảnh Danny Wild-USA TODAY Sports

Nếu như trên thế giới những tổ chức thể thao lớn thường được các chánh phủ trợ cấp bằng ngân sách công, từ tiền thuế của dân chúng, thì tại Hoa Kỳ cũng vậy, làng thể thao đại học chính là nơi ươm mầm nhân tài chánh yếu cho kỹ nghệ thể thao nhà nghề quốc gia. Ở nhiều nơi nhiều vùng, thể thao sinh viên Hoa Kỳ thậm chí cạnh tranh cả với các giải thể thao nhà nghề, giành thế thượng phong trên làn sóng TV, radio, hoặc báo chí các loại. Ngày nay, mỗi trường đại học điều hành trung bình 20 chương trình/câu lạc bộ/đội thể thao. Không ít trường lớn có đủ sân banh bầu dục với khoảng 70,000 chỗ ngồi lẫn sân banh rổ với chừng 20,000 chỗ ngồi. Biệt lệ có sân Michigan Stadium của ĐH University of Michigan ở Ann Arbor tiểu bang Michigan đủ sức đón khoảng 110,000 khán giả. Những vận động trường đại học khác với trên 100 ngàn chỗ ngồi có thể kể: sân Beaver Stadium của ĐH Penn State (Pennsylvania State University) ở thành phố University Park tiểu bang Pennsylvania; sân Kyle Field của ĐH Texas A&M University ở thành phố College Station tiểu bang Texas; sân Neyland Stadium của ĐH University of Tennessee ở thành phố Knoxville tiểu bang Tennessee; sân Tiger Stadium của ĐH Louisiana State University (LSU) ở thành phố Baton Rouge tiểu bang Louisiana; sân Bryant-Denny Stadium của ĐH University of Alabama ở thành phố Tuscaloosa tiểu bang Alabama. Để đối chiếu, 3 sân banh bầu dục nhà nghề NFL lớn nhất của các đội New York Giants/New York Jets chỉ có 82,566 ghế ngồi (East Rutherford, New Jersey), Green Bay Packers chỉ có 81,435 ghế ngồi (Green Bay, Wisconsin) và Dallas Cowboys chỉ có 80,000 ghế ngồi (Arlington, Texas).

the-thao-dai-hoc-tai-hoa-ky3
Chủ công Jared Goff tại kỳ NFL Draft 2016. Ảnh Vecez.com

Phần lớn các chương trình thể thao sinh viên lâu đời, giàu truyền thống, ảnh hưởng lớn và rất nổi tiếng tại Hoa Kỳ. Không khó gặp cảnh khán giả mộ điệu thể thao đại học du hành hằng trăm dặm đường vào các cuối tuần để tháp tùng ủng hộ gà nhà. Sự cuốn hút của thể thao đại học biểu hiện phần nào qua vài con số khán giả kỷ lục xưa nay: 113,411 người dự khán trận khúc côn cầu trên băng năm 2010 giữa sinh viên ĐH University of Michigan và ĐH Michigan State University; 115,109 người dự khán trận banh bầu dục năm 2013 giữa sinh viên ĐH University of Notre Dame và ĐH University of Michigan; 79,444 người dự khán trận bán kết banh rổ sinh viên quốc gia năm 2014 giữa ĐH University of Connecticut và ĐH University of Kentucky. Các đội thể thao đại học không chỉ là niềm hãnh diện sâu xa của riêng giới sinh viên hay cựu sinh viên, mà cho cả gia đình, bà con, dòng họ, dân chúng địa phương… Ở nhiều nơi, đội thể thao đại học hay các cuộc tranh hùng thể thao sinh viên là đề tài bàn tán chủ yếu tại các nơi công cộng, trong nhà hàng, sở làm… Khắp nơi, người ta sính mặc quần áo mang nhãn hiệu các đội thể thao đại học, nhiều xe cộ trên đường thì đeo bảng số cũng có huy hiệu các đội thể thao sinh viên… Tầm mức nào đó, không phải là phóng đại khi nói chính nhờ các cuộc thư hùng thể thao mà sinh viên giữa các trường đại học lẫn dân chúng các vùng, các tiểu bang khác nhau chẳng những có dịp cạnh tranh mà còn là cơ hội gặp gỡ tiếp xúc thường xuyên.

the-thao-dai-hoc-tai-hoa-ky4
Cầu thủ banh bầu dục gốc Việt, Đạt Nguyễn #9 thời sinh viên từng khoác áo ĐH Texas A&M University từ 1995 đến 1998, là thủ lãnh hàng phòng thủ nổi tiếng của đội Aggies những năm đó với biệt danh “Wrecking Crew”. Rời đại học, Đạt lên đánh “pro” cho Dallas Cowboys trong 7 mùa (1999-2005). Ảnh sportsday.dallasnews.com

Trong khi nền thể thao đại học ngày càng tăng độ giải trí và thương mại, nỗ lực cao nhất  vẫn là đào luyện người sinh viên trở thành những công dân tốt đẹp cho tương lai. Giới lực sĩ sinh viên vẫn vào giảng đường và phải hoàn tất những yêu cầu học lực nhất định mới giữ được học bổng và ra trường với đầy đủ bằng cấp. Xã hội Hoa Kỳ trọng vọng cả học vấn lẫn thể thao. Trong khi các đội thể thao sinh viên thi tài giành ngôi vô địch quốc gia, thì những trường đại học có đội đó cạnh tranh đạt vị thế cao trên các bảng xếp hạng. Có thể kể vài trường đại học nổi tiếng hiện đứng hàng đầu quốc gia cả về phương diện giáo dục lẫn thể thao: ĐH University of Texas – Austin; ĐH Louisiana State University (LSU); ĐH University of Michigan; ĐH University of California – Los Angeles (UCLA); ĐH University of Notre Dame; ĐH Duke University… Thường thường, và cũng không đáng ngạc nhiên, khi một đội thể thao sinh viên nào vô địch quốc gia, thì y như rằng, năm đó có thêm nhiều học trò trung học và phụ huynh viếng thăm trường đó, và các hồ sơ xin nhập học cũng thình lình tăng vọt.

the-thao-dai-hoc-tai-hoa-ky1
Hè 2015, tiến sĩ Jen Welter 38 tuổi trở thành nữ HLV đầu tiên của giải banh bầu dục nhà nghề NFL (đội Arizona Cardinals) với “resume” gồm có bằng cử nhân ĐH Boston College, thạc sĩ/tiến sĩ tâm lý thể thao ĐH Capella University. Ảnh onlyagame.wbur.org
the-thao-dai-hoc-tai-hoa-ky2
Sân banh bầu dục của ĐH University of Michigan ở Ann Arbor tiểu bang Michigan. Ảnhmgoblog.com

Thể thao đại học còn ảnh hưởng rất lớn đến nền kinh tế tại các địa phương. Ngoài tiền bán vé, vật dụng, kỷ vật, các hợp đồng truyền thông, còn phải kể nhiều công ăn việc làm được tạo ra quanh những trường đại học với các chương trình thể thao lớn, từ giới huấn luyện viên, trọng tài, y sĩ thể thao, chuyên viên dịch vụ, v.v… Năm 2010, 2 hệ thống tranh tài thể thao sinh viên trọng yếu là Southeastern Conference (SEC) và Big Ten một bên đạt lợi nhuận trên $1 tỉ và bên còn lại lời $905 triệu. Vé vào sân thể thao đại học xem banh rổ có thể lên hằng trăm, còn banh bầu dục có thể lên hằng ngàn Mỹ kim. Người lãnh lương cao nhất làng banh rổ sinh viên là HLV Mike Krzyzewski của ĐH Duke University với khoảng $9.7 triệu mỗi năm. Còn người lãnh lương cao nhất làng banh bầu dục sinh viên là HLV Nick Saban của ĐH University of Alabama với trên $7 triệu mỗi năm. Sau hơn một thế kỷ phát triển, thể thao đại học có xu hướng dần dần từ các cuộc tranh hùng tài tử chuyển sang chú trọng gia tăng lợi nhuận lẫn thế giá cho các trường đại học nào trình làng các đội thể thao hùng mạnh nhất. Thể thao đại học tại Hoa Kỳ ngày càng phải đối diện thử thách rất lớn trong nỗ lực mưu tìm sự quân bình giữa sứ mạng thể dục/trí dục và những cám dỗ lẫn áp lực tài chánh.

the-thao-dai-hoc-tai-hoa-ky
Một nữ khán giả cuồng nhiệt của đội banh bầu dục Tigers thuộc Đại Học LSU (Louisiana State University). Ảnh www.wemustignitethiscouch.com
the-thao-dai-hoc-tai-hoa-ky5
Bảng điểm ghi nhận thời điểm khán giả đạt mức kỷ lục 79,238 người xem trận banh rổ sinh viên tại sân AT&T Stadium (Arlington, Texas) hôm 7/4/2014. Con số chung cuộc còn cao hơn: 79,444 người. Ảnh Matthew Emmons | USA TODAY Sports Images

TTD