Khi cơ thể chúng ta có vấn đề thì rất nhiều hệ thống trong người cảm thấy đau, như một hình thức báo động, nhưng đôi mắt thì không. Do đó những bệnh thông thường về mắt không có những dấu hiệu cảnh báo sớm.
Mỗi khi tầm nhìn thay đổi, chúng ta tự điều chỉnh và cho là do tuổi tác làm cho mắt kém dần. Tuy nhiên, chuyện mất thị giác là điều bất bình thường. Nếu bạn thấy tầm nhìn thay đổi ở bất cứ độ tuổi nào, cũng phải quan tâm. Ở Mỹ có tới 14 triệu người mắt kém, 11 triệu người phải đeo kiếng hoặc kiếng sát tròng (contact lens).
Những điều bạn có thể làm ngay
Khi tới tuổi 40, nếu bạn chưa đi khám mắt, thì đã đến lúc rồi đó. Bác sĩ sẽ nhỏ thuốc vào mắt để cho con ngươi nở ra và xem xét bên trong mắt, kể cả võng mạc (retina).
Cũng là lúc nên thử nghiệm về bệnh tăng nhãn áp (glaucoma): nếu áp suất trong mắt tăng, có thể gây ra mù lòa. Tùy theo các yếu tố rủi ro về di truyền, về sắc tộc mà bạn sẽ được yêu cầu đến khám lại mỗi một hoặc hai năm.
Nếu bạn mang kiếng sát tròng thì giác mạc (cornea) cần được khám hàng năm. Riêng những người có bệnh, như tiểu đường và một số bệnh về autoimmune (tự miễn dịch), cũng cần được theo dõi hàng năm.
Sức khỏe tổng quát và đôi mắt
– Giữ gìn sức khỏe toàn diện cũng là điều quan trọng cho cặp mắt. Nếu bạn hút thuốc lá, thì nên ngưng vì hút thuốc làm tăng nguy cơ bị mất thị giác do thoái hóa (macular degeneration) và đục giác mạc (cataracts).
– Điều trị những bệnh mạn tính – như tiểu đường, động mạch vành (coronary heart disease) hoặc mập phì – cũng quan trọng cho sức khỏe của đôi mắt, vì những gì ảnh hưởng đến cơ thể cũng ảnh hưởng đến mắt.
– Nên theo một chế độ ăn uống lành mạnh với nhiều rau lá xanh, khoai lang và cà rốt, cũng như dùng thêm các acid béo omega-3, cá salmon, để giúp ngăn ngừa các bệnh về mắt.
– Che chở mắt tránh các tai nạn cũng là điều quan trọng, nhất là khi chơi các môn thể thao.
– Khi ra ngoài trời ngày nắng nóng, nên đeo kiếng mát phân cực (polarized), đội nón rộng vành để bảo vệ mắt khỏi các tia cực tím và lóa nắng. Kiếng mát với mức bảo vệ 98% tia cực tím cũng công hiệu như là một thứ kem chống nắng dùng cho đôi mắt.
Những điều không nên làm
– Đừng dụi mắt. Nếu mắt ngứa, nên thử đắp bằng miếng gạc (compress) lạnh, hoặc nhỏ thuốc chống ngứa (anti-itch drops), hay nước mắt nhân tạo (artificial tears). Đến bác sĩ nhãn khoa nếu không thấy bớt.
– Đừng nhỏ thuốc đau mắt của người khác, vì thuốc bác sĩ cho họ có thể không hạp với trường hợp của bạn.
– Đừng lơ là với các triệu chứng: nếu thấy mắt có gì thay đổi hoặc khó chịu, nên được bác sĩ kiểm tra.
– Đừng dùng mỹ phẩm trang điểm đã cũ: nên bỏ đi sau 3 tháng; mỗi tối nên rửa sạch, và đừng bao giờ mượn của người khác.
– Đừng chăm chú nhìn màn hình máy tính quá 20 phút liền. Nên ngưng lại, đưa mắt nhìn về phía xa lối 20 feet để cho mắt nghỉ 20 giây.
Khi nào cần đến bác sĩ nhãn khoa
Học viện Hoa Kỳ về Nhãn khoa khuyên nên đến ngay bác sĩ nếu thấy:
– một hoặc cả hai mắt lồi ra
– thấy màn đen che mất thị giác
– tầm nhìn giảm đi, dù là tạm thời
– nhìn một vật thành hai
– chảy nước mắt quá nhiều
– mắt bị thương
– mất thị giác phía cạnh (peripheral vision)
– đau trong mắt
– mắt đỏ bất thường hoặc đỏ hoài không hết
TM – theo Barbara Bronson Gray