Thưa bà con cuối tuần rồi, có một độc giả thương mến thương nhà báo gọi người viết chiều ra Footscray, vô một cái nhà hàng của bà con Việt Nam mình, vừa lai rai ba sợi vừa nói dóc chơi.
(Nhà hàng nầy không có cái ‘lái sần’ bán rượu, bia nên bạn mình phải BYO, Bring Your Own, tức là tự mang rượu của mình tới nhậu!)
Tác giả thì đãi lại bằng giai thoại văn chương, chớ tiền có đâu mà hùn vô trả!
Ðược mời ăn nhậu không tốn tiền, lại được chiêu đãi một cách trọng thị nên rượu vô vài cốc là bốc lên ngay. Mồm miệng tía lia, xài lia chia toàn giấy năm trăm, tức chửi thề thôi tá lả.
Ðộc giả nầy lần đầu tiên mới diện kiến để bàn chuyện văn chương thơ phú mà thấy cha nội nhà văn nầy ăn nói bạt mạng như vậy nên hơi làm lạ, con mắt tròn xoe như cái bi ve!
Sượng một chút! Bèn ngẫm bạn mới quen lần đầu mà bỗ bã quá coi kỳ nên tìm cách chữa thẹn bằng cách thuyết trình cái đề tài: ‘Chửi thề là gì?’
Có ích lợi gì không mà sao ai cũng chửi, dân tộc nào cũng chửi?
Thưa mấy nhà văn hóa, nhà đạo đức học, nhà luân lý học, nhà nhân loại học, nhà động vật học, và nhiều nhà học… học nữa, cho tui mạn phép không đồng ý!
(Nhớ hồi mới qua, lang thang cuối tuần, ra Footscray gặp toàn là bọn Ý và Hy Lạp! Thấy được đứa nào mũi tẹt, da vàng là mừng hết lớn cho dù không rõ nó là Tàu Mã (Lai) hay Indo, Phi Luật Tân gì đó… Chắc ăn nghe thằng chả mới mở miệng ra là ‘Ðù’ một cái là biết ngay phe ta liền hà.)
Do đó chửi thề cũng là một nhãn hiệu không cần cầu chứng tại Tòa cũng cho mình biết đó là người ‘Việt Nam Mít’ mình vậy!
Vậy là nhìn bà con xa xứ với nhau, ở đây không mấy đứa, mời anh bạn sơ giao nầy đi nhậu để kết tình huynh đệ.
Bữa nhậu đầu tiên đó giờ đã hơn 30 năm rồi mà tui vẫn còn nhớ như in trong óc như nó mới xảy ra ngày hôm qua vậy.
Tui hỏi: “Nghe tiếng anh chửi thề rất là quen. Phải dân Sài Gòn hông?”
“Ðúng vậy! Tui ở Chợ Cầu Ông Lãnh đó nhe!”
Thưa! Có người khoái chửi thề để ra vẻ mình ‘ngầu’, mình là dân chơi, là anh chị bự, là đại ca trong chốn giang hồ, sao tui thấy anh hiền như Bụt vậy… mà anh Hai cũng chửi thề?
“Ối cuộc đời mà nhiều ‘xì trét’ lắm! Nhiều cái bực mình nó bơm vào làm lòng mình phình bự như trái banh! Cứ giữ trong lòng hoài, e một ngày nó nổ chắc là mình banh xác… Nên cần có cái vòi. Lúc căng quá thì mình xì hơi ra cho bớt, để lấy lại cái cân bằng mà sống chứ!” Và chửi thề là cái vòi đấy đó đa!
“Anh thấy không dân tộc nào cũng chửi thề hết ráo chớ đâu phải chỉ mình ên người Việt mình? Úc đây cũng chửi thề nghe thấy thương luôn!
Nhưng là người Việt mà chửi thề bằng tiếng Úc nghe không có đã! Người Việt phải chửi thề bằng tiếng Việt, nghe mới có ép phê!”
Trong cuốn Tháng Ba Gãy Súng, nhà văn Thủy Quân Lục Chiến, Cao Xuân Huy có đoạn đối thoại đầy tiếng chửi thề đầy chất lính, đọc rất ‘đã’ cái miệng như vầy:
…“Ông sĩ quan này đây hả?”
Nghe câu này, tôi biết chắc là hai người đã nói chuyện về tôi, và dĩ nhiên không phải là nói tốt. Nhằm nhò gì! Tiểu đoàn trưởng không trả lời, quay sang nói với tôi:
“Ð.M, ông về đại đội liền bây giờ.”
“Ðại đội tôi nằm đâu, thiếu tá?”
“Ð.M, không biết, ông đi cho khuất mắt tôi đi!”
Ðó là đối với cấp trên. Còn với cấp dưới, mấy thằng em cũng chửi thề ráo trọi:
“Ðù má, lâu dzậy mậy?”
Tiếng nói đột ngột, không đủ lớn nhưng đủ lọt vào tai tôi. Xong rồi! Tiếng chửi thề nghe sao dễ thương lạ. Tiếng chửi thề đã chấm dứt sự nguy hiểm bao quanh tôi.
… “Ðại đội 4 phải không?” “Ðù má, đi đâu về trễ vậy cha nội?”
Như vậy ai đã từng là lính làm sao không chửi thề trong cuộc chiến tai trời ách nước, sống nay chết mai cho được chớ?
Tôi đã từng là lính, nhiễm cái thói quen nầy vào lậm tới tận trong xương rồi. Khó bỏ lắm!
Có bực thức giả cho rằng chửi thề là rất xấu, là ngôn ngữ của người vô học, vô văn hóa, của bọn đá cá lăn dưa, đầu đường xó chợ.
Tui thì không nghĩ vậy chẳng qua đời lính nghe rất quen những lời ‘tục tĩu’ nên tôi chẳng khó chịu gì cả, thấy rất bình thường.
Chửi thề như một phản ứng tự nhiên của cảm xúc, làm tăng nhịp tim lên, làm giảm căng thẳng, giảm đau đớn thể xác, vì thế việc chửi thề được xem như một liều thuốc giảm đau (hổng tốn tiền mua) rất hiệu quả.
Chửi thề không phân biệt giới tính, trình độ, tuổi tác; chửi riết rồi quen, mở miệng ra mà không xài giấy năm trăm là nói chuyện cứ cà lăm!
“Ðịnh kiến về những người hay chửi thề, cho rằng họ có IQ thấp (tức ngu) hay khả năng diễn đạt kém là hoàn toàn sai. Chửi thề là một ngôn ngữ giàu cảm xúc, giàu nhịp điệu nhứt là trong quán nhậu.
Có thể nói việc chửi thề cũng là một trong những nhu cầu cơ bản của mỗi người, bên cạnh những nhu cầu như ăn, uống, ngủ…!
Nhưng ăn nhiều, vợ tui nói, cũng đâu có tốt (sẽ bị béo phì), uống nhiều, vợ tui nói, sẽ say, và ngủ nhiều, vợ tui nói, sẽ ngu!
Chửi thề như một liều thuốc, uống quá nhiều sẽ làm giảm công hiệu! Chửi thề quá xá, nhiều hơn là cần thiết sẽ làm mình ‘over dosed’, làm mình hiện nguyên hình là một người thiếu văn hóa. Chửi thề càng nhiều thì tác dụng xả ‘xì trét’ của nó lại càng ít đi”.
Nên chửi thề ít thôi! Nhưng cái nào ra cái nấy mới được! Ngay cả những nhà thơ, nhà văn nổi tiếng lẫy lừng trên chốn văn đàn (đâu phải du côn, du kề gì đâu) cũng đều chửi thề hết ráo.
Rồi khi tiếng chửi thề, nó mang guốc mộc, đi vào Văn học sử, nó mang cái tánh nghệ thuật rất cao.
Một từ rất tục tĩu, trong miệng các nhà thơ, nhà văn phát ra nó trở thành một vần thơ, một đoản văn cũng hay như những từ bác học khác vậy thôi. Chỉ cần đưa nó vô đúng lúc, đúng ngữ cảnh, đúng ngữ điệu, đọc lên sẽ thấy cái huyền diệu của tiếng chửi thề!
Hồi xưa nhà thơ Cao Bá Quát bất mãn triều đình Tự Ðức đi làm loạn. Bị bắt, giải ra pháp trường hành quyết. “Ba hồi trống giục đù cha kiếp/ Một nhát gươm đưa đéo mẹ đời!”
Hai câu thơ, tiếng Nôm, đối nhau chan chát nghe như hát, như một bản thiên anh hùng ca của một người sa cơ thất thế nhưng không hèn yếu, cúi đầu mà chịu nhục.
Ai dám bảo hai câu chửi thề nầy nó không có tánh văn chương?
Nhà thơ xưa đã chửi thề vào mặt triều đình phong kiến, giờ thì nhà văn hiện đại cũng chửi thề luôn vào mặt chế độ.
Ngoài Bắc, những năm 60, có nhà văn Tuân Nguyễn (xin đừng nhầm với Nguyễn Tuân, rất nổi tiếng trước 45 với những bài tùy bút, sau thui chột vì cam tâm làm bồi bút) theo ông Phùng Quán kể lại trong truyện “Người Bạn Lính Cùng Tiểu Ðội” như vầy:
“Hòa bình lập lại, Tuân ra khỏi quân ngũ, đi học tiếp và tốt nghiệp Ðại học Sư Phạm, làm thầy giáo. Sau đó được điều về Ðài phát thanh Tiếng nói Việt Nam…
Còn tôi, lâm vào cảnh khổ nạn văn chương Nhân văn Giai phẩm phải về tá túc bên bờ hồ Tây, nhập phường câu cá trộm…”
“Trong khi bạn bè thân thích, kể cả máu mủ ruột thịt, người yêu, đều xa lánh tôi, thì Tuân Nguyễn vẫn gắn bó, cưu mang tôi. Mặc dầu lúc này anh là người có chức danh của một cơ quan quan trọng, bắt đầu có tiếng tăm trên thi đàn. Tuân mò tìm được nơi tôi tá túc, thường xuyên mang cho tôi áo quần, tem gạo, phiếu thịt, kẹo, thuốc lá căng tin…”
“Một lần, tôi hỏi Tuân:
– Cậu hay gặp mình, thế nào cơ quan họ cũng biết. Cậu không ngại à…?
– Có ngại cái con ‘c.c’. Ðù mạ …!”
Chịu chơi như vậy, nên sau đó bọn chúng bắt nhốt Tuân Nguyễn vào ngày 21 tháng 10 năm 1964, và được thả… mười năm sau đó!
Ra tù, ông lại bị tai nạn xe cộ rồi mất nhưng cái chịu chơi, cái tiếng chửi thề của ông văng vào mặt bọn chúng vẫn còn sống tới bây giờ nên tui mới biết đó chớ!
Thấy những bậc tiền bối vang danh trên chốn văn đàn về tiếng chửi thề phát ra đúng nơi, đúng chỗ, đúng lúc, đúng hoàn cảnh như vậy nên thưa tui rất an tâm mà tiếp tục chửi thề… Không phải cho nổi tiếng mà chỉ cho vui cái mồm trong lúc trà dư tửu hậu, nói dóc với chư bằng hữu.
Nhưng em yêu của tui cực kỳ phản đối! Em phán rằng: “Hồi xưa Tía má em chắc chắn là không bao giờ chịu gả em cho một đứa cứ mở miệng ra là chửi thề bốp trời thiên như anh đâu!”
Tui gật gù: “Thiệt đúng là phần số mà! Phải hồi xưa anh mở miệng ra ‘chơi’ một tiếng. Không cưới được em, anh cưới đứa khác; chắc đời anh đã khá hơn rất là nhiều lần.”
DXT – melbourne