Phái đoàn Hoa Kỳ đến TVH Rio 2016 đông đảo nhất với 554 thành viên – một lần nữa nữ giới (291) đông hơn nam giới (263). Cũng chẳng ai chia tay Rio 2016 với nhiều huy chương hơn các cô gái Hoa Kỳ: 61 huy chương, trong khi nam đạt 55. Nữ Hoa Kỳ cũng chiếm 27 trong số 46 huy chương vàng của phái đoàn Hoa Kỳ. Thành tích 27 gold ngang bằng Anh Quốc và nhiều hơn bất cứ nước nào khác. Nữ Hoa Kỳ mạnh nhất trong các môn thể dục nghệ thuật Gymnastics, bơi lội, đua thuyền, banh nước, banh rổ, và đá banh. Nữ giới Hoa Kỳ đều có huy chương vàng trong các môn này ngoại trừ đội đá banh bị nữ Thụy Ðiển thình lình loại khỏi vòng tứ kết. Về cá nhân có 2 lực sĩ nổi trội nhất: Simone Biles và Katie Ledecky đều 19 tuổi. Biles thắng 4 vàng 1 đồng, một kỷ lục cho làng Gymnastic nữ giới; còn kình ngư Ledecky cũng giật 4 vàng 1 bạc và phá luôn kỷ lục thế giới.
Anh Quốc về nhì
Phái đoàn lực sĩ từ xứ sở sương mù cũng thành công ngoài dự liệu. Trong số 366 lực sĩ Anh tranh tài Olympic, có 129 người – khoảng trên 35% – về nhà với ít nhất 1 huy chương. Lực sĩ Anh cũng lên bục nhận huy chương cho 19 môn trong số 31 được ghi danh, đạt tỉ lệ 61%. (Ðể dễ so sánh, Hoa Kỳ có huy chương trong 22 môn khác nhau). Một ngôi sao sáng của Team Great Britain là tay đua đường chạy trung bình Mo Farah, người đã bảo vệ thành công cả 2 huy chương vàng trên đường chạy 5,000m và 10,000m nam. Các đội chèo thuyền của Anh cũng rất mạnh, đứng đầu bảng xếp hạng. Nhưng lợi thế lớn nhất của Anh Quốc phải kể môn đua xe đạp tốc độ, với các cua rơ người Anh thắng hết 6 trong 10 môn thi, giành cả thảy 11 huy chương, trong đó cá nhân cua rơ Jason Kenny chiếm đến 3 huy chương vàng.
Cặp siêu sao tỏa sáng đúng lúc
Trong đôi ngày cuối cùng của TVH, có cặp ngôi sao đã chứng tỏ vai trò thủ lãnh giúp đưa đội nhà lên ngôi vô địch là Neymar #10 (đá banh, Brazil) và Kevin Durant #5 (banh rổ, Hoa Kỳ). Hôm Thứ Bảy 20/8, Neymar đá lọt lưới trái penalty cuối cùng giúp Brazil vượt qua Ðức, lần đầu tiên giật cúp vàng Olympic. Kết quả 5-4 sau loạt đá penalty cũng có thể xem như sự đáp trả cái thua muối mặt của Brazil khi bị chính đội Ðức đá thua tan tác 1-7 tại kỳ World Cup mới 2 năm trước. Sang CN 21/8, một mình Devin Durange ghi đến 30 điểm, giúp Hoa Kỳ dễ dàng hạ Serbia 96-66 trong trận chung kết banh rổ nam. Ðây là lần thứ 3 liên tiếp đội nam Hoa Kỳ vô địch Olympic.
Thời điểm xấu nhất
Cuối cùng, không phải các quan ngại an ninh hay virus Zika, mà cách hành xử hơi trẻ con của một lực sĩ Hoa Kỳ đã làm xấu đi phần nào bức tranh hoàn hảo của kỳ Olympic Rio 2016. Chuyện kình ngư Ryan Lochte từng đoạt 12 huy chương TVH nhưng lại mắc tật kiêu binh đã khiến hao tốn không ít giấy mực lẫn thời giờ phát sóng trong vài ngày cuối kỳ TVH. Sau một đêm ăn chơi tới gần sáng, Lochte và một nhóm bạn đập phá một cây xăng rồi còn vu khống đã bị an ninh Brazil trấn lột. Sau khi gieo rắc tin vịt, Ryan Lochte lẹ làng quay về Hoa Kỳ, để 3 đồng bạn đêm đó ở lại đối chất với nhà đương cuộc Brazil. Khi sự việc rõ ràng trước công luận, Lochte đành xuống nước xin lỗi.
Trung cộng rơi tự do
Có hẳn một kỹ nghệ với tên gọi nghĩa đen là các “xưởng vận động viên” (tương tự như “Xưởng đẻ Từ Dũ” đã từng thấy tại Sài Gòn-VN sau 1975). Bắc Kinh tài trợ hậu hĩnh nhiều triệu Mỹ kim hằng năm chỉ nhằm huấn luyện lực sĩ tranh tài Olympic. Nhưng đường binh này tỏ ra ngày càng lạc hậu. Từ chỗ giật 100 huy chương TVH Beijing 2008 đến TVH London 2012 tuột xuống còn 88 và nay Rio 2016 chỉ đạt đến 70. Năm nay, riêng huy chương vàng, Trung cộng rơi xuống thứ 3 với 26 chiếc – kém Hoa Kỳ (43) và Anh Quốc (27). Bốn năm trước, lực sĩ China còn chiếm 38 huy chương vàng. Có thống kê ước tính mỗi huy chương vàng TVH tốn kém ít nhất $7 triệu tiền đầu tư của Bắc Kinh. Các “xưởng vận động viên” thừa… “quành cháng”, ngốn bộn tiền, nhưng lại không hề chuẩn bị người lực sĩ cho đời sống hậu Olympic. Khoảng 80% trong số 300,000 lực sĩ đã giải nghệ tiếp tục phải vật lộn với thương tật, thất nghiệp và nghèo khổ.
Chia tay một nhà vô địch
Ngược lại với Ryan Lochte, hình ảnh tay đua tốc độ Usain Bolt quỳ xuống hôn đường chạy sau chiếc huy chương vàng thứ 9 và cuối cùng tại Olympic đã nhận được vô vàn khen ngợi. Trong lần thi cuối cùng, Bolt giúp đội chạy tiếp sức 4x100m nam Jamaica giật huy chương vàng rồi tuyên bố từ giã TVH. Trong lịch sử TVH, ngoài Usain Bolt chỉ có 2 lực sĩ khác từng giành được 9 huy chương vàng trong môn điền kinh.
