(tiếp theo)
Như bạn đã thấy, việc đi ăn chung ai trả tiền là vô cùng phức tạp. Có những người rộng rãi, thích mời anh em bạn bè đi ăn và sẵn sàng móc ví trả tiền cho cả đám. Nhưng trong số cũng có kẻ keo kiết, không bao giờ mời ai, và hễ đi ăn chung thì quen thói lợi dụng, lúc ăn uống thì trò chuyện hăng lắm, tới lúc trả tiền thì ngồi im (ta gọi là ngồi đồng) chờ người khác trả.
Một bạn trên lưới góp ý, nói tới một tệ trạng đang xảy ra trong nước hiện nay. Bạn ấy viết:
– Cái dở trong phong cách của người Việt: Nếu duy trì được ở mức độ hợp lý thì đó là hay, nhưng khi đi quá thì trở thành dở. Nhiều nét dở, diễn ra phổ biến và trở thành một nét văn hóa xấu.
Ðó là ngày nay quan hệ ăn uống đã gắn liền với quan hệ mánh mối làm ăn. Ðã dính đến chuyện làm ăn thì luôn có quan hệ kẻ trên người dưới. Do đó ăn uống trở thành một biểu hiện bất bình đẳng và biến tướng thành “lệ”, thành sự mệt mỏi trong quan hệ xã hội. Các quan chức mất chất, những người có vị thế ban phát, xét duyệt luôn biến những tiệc nhậu thành cái cách để bắt những người phụ thuộc phải hầu hạ điếu đóm, thưa bẩm và… nhiều thứ khác nữa. Người mời đáng lẽ trong vai trò của một chủ nhân được tôn trọng, thì bị biến thành một kẻ hầu hạ. Có những tiệc rượu mà ban đầu chỉ có một vài “ông khách” được mời, đến khi vào tiệc con số cứ tự động tăng lên thậm chí đến gấp đôi, gấp ba, là do mỗi khách mời “bề thế” đó lại cứ tự động rút điện thoại ra mời tiếp, rồi khách của khách lại vô tư mời tiếp nữa… những vị khách của riêng mình – những người mà chủ tiệc (chủ chi) chẳng hề quen biết(!) Những lúc như thế, khổ chủ bấm bụng mà… chịu trận. Lâu dần kiểu cách ăn uống đó lan ra cả các tầng lớp bình dân, tạo thành một thứ văn hoá quái dị cần ngăn chặn.
Tôi cổ vũ cho những phong cách ăn uống lịch sự kiểu Pháp (người đứng ra mời sẽ trả tiền), nhưng khi cần cũng sẵn sàng áp dụng văn hóa kiểu Tây (mạnh ai nấy trả phần mình) để làm đối trọng, chữa cái nét văn hóa xấu trong một bộ phận khá đông người Việt ở VN hiện nay.
MH – tin trên Internet