Chỉ còn vài tuần nữa là đến ngày bầu cử Tổng thống tại Hoa Kỳ. Năm nay trận chạy đua vào Tòa Bạch Ốc xem ra vô cùng sôi nổi, ồn ào; ồn ào vì toàn những chuyện bên lề và sôi nổi vì ứng cử viên không ai chiếm được lòng cử tri một cách rõ ràng.
Bài 1
Ngay từ lúc cuộc đua bắt đầu, cả hai đảng phái chính trị, Cộng Hòa và Dân Chủ, đều có nhiều ứng viên ra tranh cử, nhưng rồi dần dần chỉ còn hai nhân vật chính, ông Donald Trump (đảng Cộng Hòa) và bà Hillary Clinton (đảng Dân Chủ). Cả hai đều không được ưa chuộng bởi giới trẻ, giới trẻ đây là những người trong thế hệ Millenium (sinh trong khoảng thời gian 1980 – 2000). Ðây là những người trong tuổi đã trưởng thành, đang đi làm và đóng góp với xã hội; được xem là “xương sống” của đất nước.
Chẳng những giới trẻ mà cả các nhóm tuổi không còn trẻ cũng băn khoăn không kém, không mấy người an tâm hài lòng với hai ứng viên sau cùng. Kết quả từ những cuộc thăm dò ý kiến cho thấy 37% cử tri (đã ghi danh để bỏ phiếu) không ưa bà Clinton trong khi trên 50% khó chịu với ông Trump; nhưng điểm đặc biệt trong kỳ đầu phiếu này là giới trẻ không ưa cả hai ứng viên.
Thế hệ trẻ hay “the milinials” là nhóm người được mô tả là “lạc quan”, uyển chuyển, dễ dàng chấp nhận sự khác biệt về chủng tộc, văn hóa và chân chính, đáng tin cậy.
Cách hành xử của ông Trump với những câu phát ngôn bừa bãi, chê bai di dân, coi rẻ phụ nữ… đã tạo sự khó chịu cho cử tri nhất là giới trẻ. Tuy nhiên không thích ông Trump không có nghĩa là họ sẽ bỏ phiếu cho ứng viên còn lại, bà Clinton.
Theo truyền thống, giới trẻ Huê Kỳ ít đi bầu so với thế hệ cha anh. Lý do dễ hiểu là họ chưa từng bỏ phiếu nên thường… xù luôn việc đi bầu, khỏi làm bổn phận công dân cho tiện; người trẻ thường bận rộn học hành, nếu đã đi làm, thường là công việc đầu tiên nên chú tâm vào công việc hoặc mới lập gia đình nên ít thời giờ rảnh rang, chính trị và thuế má là hai đề tài họ chưa quan tâm đến; chính khách không mấy khi vận động kiếm phiếu từ giới trẻ hoặc không để ý đến những băn khoăn của họ nên nhìn chung, giới trẻ không tham gia các hoạt động chính trị kể cả chuyện bầu cử.
Bộ tham mưu vận động bầu cử của ông Obama là những người đầu tiên nhắm đến giới trẻ, họ dùng các phương tiện truyền thông phổ thông như Twitter, Facebook… để “gõ cửa”, để trò chuyện với người trẻ, đáp ứng sở thích của giới trẻ. Kết quả là ông Obama thắng cử luôn hai nhiệm kỳ trong khi đảng Cộng Hòa vẫn theo cách vận động truyền thống, cứ bổn cũ soạn lại nên thua.
Năm nay, cung cách vận động bầu cử đã thay đổi khá nhiều, cả hai phía, Cộng Hòa và Dân Chủ đều chú tâm đến giới trẻ và cả những nhóm thiểu số. Cả hai đều sử dụng các phương tiện truyền thông điện tử và cả các phương tiện truyền thông cổ điển khác, quảng cáo trên tivi, đài phát thanh, mạng nhền nhện…
Giữa hai ứng viên, ông Trump xem ra sáng giá hơn vì ông ấy là một doanh nhân, vung tay kiếm bạc tỷ, ít ra là họ đã quảng cáo như thế. Nhưng các mối bận tâm khác như sự bất ổn xã hội vì chủng tộc, chính sách di dân và súng đạn khủng bố là những đề tài quan trọng khác chưa kể vấn nạn hâm nóng toàn cầu, môi sinh… Và bà Clinton xem ra có vài chương trình hành động thỏa đáng.
Hai ứng viên Tổng thống đại diện của hai đảng phái chính trị lớn của Hoa Kỳ là ai?
Ông Donald Trump, 70 tuổi, khởi nghiệp là một doanh nhân chuyên về địa ốc, sau đó chuyển sang ngành giải trí, từ các sòng bài bạc, show truyền hình đến các cuộc thi hoa hậu. Ông ta khoe mình tài giỏi, giàu có, làm chủ một tài sản nhiều tỷ bạc qua tài kinh doanh, làm ăn. Trước đây, ông này chưa từng tham dự chính trường nhưng vẫn được bá tánh quen mặt, biết tên qua các chương trình truyền hình. Qua những lần “trình diễn” trước bá tánh, ông Trump mang hình ảnh của một phú hộ lắm của với cách hành xử bừa bãi và sôi nổi, nóng nảy.
Có những gì thu hút cử tri về ông Trump? Những người đến xem là những người chán ngán tình hình chính trị hiện thời, muốn thay đổi hoặc những người tò mò, muốn tìm hiểu xem ứng viên này là ai chưa kể những người thích đứng cạnh kẻ nổi tiếng để… chụp hình làm kỷ niệm (?). Chưa biết sẽ có bao nhiêu người thực sự sẽ bỏ phiếu cho ông Trump?
Bà Hilary Clinton, 68 tuổi, bước chân vào chính trường khi còn rất trẻ sau khi hành nghề luật sư một thời gian ngắn. Bà này quen thuộc với các cuộc vận động bầu cử lớn nhỏ, giúp đỡ ông chồng trong cương vị Thống Ðốc (Arkansas), Tổng thống Hoa Kỳ và đã từng tham chính như một Thượng Nghị Sĩ cũng như giữ chức Ngoại Trưởng Hoa Kỳ. Qua những chuyện eo xèo tai tiếng về “travel gate”, về mua bán đất đai và gần đây là chuyện gửi điện thư trong công việc qua hộp thư cá nhân, bà Clinton có hình ảnh của một chính khách lão luyện nhưng không thật thà và khó [có thể] tin tưởng được.
Những người ủng hộ bà Clinton là những người thích “chắc ăn”, “ăn chắc”; họ tin vào kinh nghiệm của bà ấy sau nhiều năm làm ăn trong chính trường. Chưa hẳn bà Clinton sẽ là một tổng thống hoàn hảo, thực hiện đầy đủ những điều hứa hẹn nhưng ít ra đất nước Huê Kỳ sẽ không phải trải qua một sự bất ngờ nào khiến họ ngã ngửa?!
Sau lần tranh luận đầu tiên giữa hai ứng viên, ông Trump bị xem như thua một ván vì tính nói ẩu, tật nóng nảy hiển hiện rõ ràng. Bị báo chí chế giễu, ông này nóng mặt nên nửa đêm gà gáy, mày mò đăng đàn Twitter trả lời trả vốn, lời qua tiếng lại với một cựu hoa hậu toàn cầu.
Chưa hết, vài ngày sau, nhật báo the New York Times đăng tải một số tin tức về tài chánh của ông Trump. Năm 1995, ông Donald Trump khai lỗ lã đến 916 triệu Mỹ kim trong việc buôn bán, và từ đó có thể đã tránh được việc đóng thuế liên bang trong suốt 18 năm qua.
Một tỷ Mỹ kim là một số tiền khổng lồ, làm ăn mà thua lỗ nặng nề như thế là một thất bại lớn. Ông Trump có thể không khôn ngoan và tài giỏi như ông ấy vẫn lớn tiếng khoe? Và khoe mình khôn [lỏi] trong việc lợi dụng luật thuế má để trốn thuế trong khi các công dân khác đều đóng thuế và đóng thuế đầy đủ?
Ðóng thuế là một bổn phận công dân, có thu thuế chính phủ mới có thể vận hành guồng máy quốc gia, quân đội cần được trả lương để bảo vệ đất nước, đường sá, cầu cống cần được tu bổ để người dân sử dụng, trường ốc cần tiền để mở cửa dạy học… Bổn phận công dân căn bản đã không chịu chu toàn thì mong chi ông tài phiệt nọ làm những việc ích quốc lợi dân to tát nào khác?
TLL