Tôi quan tâm khá nhiều thứ. Từ chuyện xảy ra quanh mình đến chuyện xảy ra với người khác, chỉ cần tôi biết thì tôi sẽ quan tâm. Khi thiếu đề tài quan tâm hoặc đã quan tâm xong cái mình đang quan tâm tôi lại đi tìm chuyện để quan tâm. Và thật may mắn khi tôi sống trong một môi trường đầy rẫy những chuyện đáng quan tâm mà những người quan tâm mấy cái lớn lao không thèm để ý. Hoặc có thể những vấn đề tôi quan tâm không có gì đáng để người khác quan tâm. Thôi thì hôm nay thử quan tâm một mối quan tâm đang thịnh hành coi sao… mong rằng sự quan tâm của tôi không khiến mọi người chuyển hướng sang mối quan tâm khác! BOX
Hôm rồi đi siêu thị Nhật tôi khá ấn tượng với quầy… rau quả của họ. À, nhưng không phải từ Nhật Bổn mà từ Hàn Quốc, Mỹ, Ðà Lạt… Rất nhiều sản phẩm được dán mạc “100% Organics”, như sợ khách hàng lo, đằng sau còn đính kèm “tiêu chuẩn Nhật Bổn, tiêu chuẩn nước ngoài” chứ không dám để tiêu chuẩn Việt, chắc sợ bà con hông mua. Ðúng ngay “khúc” tôi quan tâm luôn, nên nay túi cũng đã bị… vơi đi ít nhiều! Về còn bị nhỏ em hàng xóm đang bán hàng Organics ma-dê in Nhật Bổn phán vô mặt:
– Trời, Ðà Lạt hả? Việt Nam không có đồ Organics đâu chị ơi!
Tôi nhíu mắt nhìn nó như… thức ăn.
Vậy Organic là gì? Trước hết Organics được dịch ra tiếng Việt là Hữu Cơ, còn ai dịch thì tôi… thua!
Theo ông J.I Rodale, cha đẻ của ngành trồng trọt hữu cơ ở Mỹ, thực phẩm hữu cơ là sản phẩm không có thuốc trừ sâu và phân bón hóa học. Trong đó, thực phẩm hữu cơ động vật được nuôi ở những vùng riêng biệt mà thức ăn hay nước uống không có hóa chất nào như thuốc bảo vệ thực vật. Ðộng vật được nuôi lớn tự nhiên không sử dụng một loại chất kích thích tăng trưởng nào cả. Thực phẩm hữu cơ thực vật là rau củ quả được trồng tự nhiên, tưới bón bằng phân cũng phải hữu cơ chứ không dùng một loại hóa chất bảo vệ thực vật hay phân bón hóa học nào. (Hình như báo Trẻ từng đăng một bài bày cách làm phân hữu cơ hồi năm ngoái thì phải). Phân hữu cơ được làm từ xác động vật, từ các cây cỏ mục nát. Và đất trồng cũng phải là đất sạch, tức phải bao nhiêu năm không sử dụng hóa chất hoặc đất phải được cải tạo lại đủ tiêu chuẩn sạch mới được trồng. Nhà sản xuất không được quảng cáo Organics nếu họ dùng hóa chất trong 3 năm trước khi thu hoạch. (Mà nghĩ coi cây, con nào 3 năm ra “trái” một lần?) Trước khi được công nhận là “Organic”, chính quyền sẽ thanh tra nông trại coi xem sản phẩm và phương thức nuôi trồng có hội đủ các tiêu chuẩn đã đề ra không. Phải được Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) hoặc nước sở tại chứng nhận nông sản được nuôi trồng, bảo quản và chế biến trong điều kiện không dùng thuốc trừ sâu, phân bón tổng hợp, công nghệ sinh học và phóng xạ hóa học.
Ðó là tiêu chuẩn ở nước ngoài và cũng là tiêu chuẩn chung cho hai chữ hữu cơ, organics. Vì vậy Việt Nam chính là nước khó có thể trồng trọt và nuôi dưỡng các thực phẩm hữu cơ nhất, nói chi đến chuyện sản xuất rộng và đưa ra cộng đồng với giá tiền “hữu nghị” trong sự thoi thóp của chữ SẠCH ở xã hội VN bây chừ. Không khí thì nhiễm chất hóa học, nước thì không sạch, lòng người thì nhiễm độc, thực phẩm bẩn trở thành “quốc nạn” chưa nói đến việc diện tích nông nghiệp bị thu hẹp, các công ty nhà máy bùng nổ, mọc như nấm sau mưa, các dự án tàn phá thiên nhiên và môi trường lớn nhanh hơn cả tôi, thì việc nâng giá thành các sản phẩm hữu cơ lên cao ngất ngưởng không phù hợp với bữa ăn hàng ngày của các gia đình có thu nhập trung bình khá là điều bình thường. Còn chưa tính đến chuyện thật giả lẫn lộn từ các nguồn cung cấp. Bởi vậy khái niệm organic, hữu cơ, đến hôm nay nó vẫn còn khá mới mẻ ở Việt Nam. Trong một số cộng đồng nhỏ các gia đình “có của ăn của để”, nó được xem như một trào lưu thay vì một cách bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình. Còn bên phía người bán, cứ không phun thuốc là hữu cơ, là nâng giá! Nếu quá đơn giản như vậy thì cái mạc “100% Organics” đã không danh giá như vậy!
Người mua thì tin… lụi vì hai chữ hên xui, vì mối quan hệ rộng rãi, sự quảng cáo của người bán. Người bán thì bán hàng bằng mối quan hệ, bằng những “nghiên cứu khoa học” không biết ai sáng tác, sáng tác khi nào. Xã hội này không biết từ bao giờ mọi thứ đều xây dựng bằng các “mối quan hệ” nhưng ngặt nỗi, không hiểu vì lý gì mà chẳng ai tin ai. Họ mua bán lòng tin một cách hoài nghi. Nhưng…
Theo ông Lê Thành – một chuyên gia am hiểu về Organics cho biết, sản xuất rau quả Organics phải tuân theo quy trình rất khắt khe của nông nghiệp, môi trường, nước thải; phân hữu cơ trồng rau quả phải được nhập từ nước ngoài. Ngoài ra khi bắt đầu phát triển ở Ðà Lạt: “Muốn trồng các loại rau Organics chúng tôi đã phải gửi đất sang Ðức. Sau khi tiến hành kiểm tra, xét nghiệm, có thể vài năm sau, nếu đủ tiêu chuẩn chúng tôi mới được trồng rau. Bên cạnh đó, ngoài vùng trồng rau thì chúng tôi cũng phải thiết lập vùng vệ tinh xung quanh để bảo vệ vườn rau Organics. Bởi lẽ, khi các vùng trồng xung quanh họ phun thuốc thì có thể nó sẽ bay sang ảnh hưởng đến khu trồng rau Organics”. Túm lại, hiểu theo nghĩa đen thì Organic hay hữu cơ chính là một dạng… đồ cổ. Hồi xửa ông bà mình trồng cây đâu phân bón gì, đâu có chất hóa học hay thuốc diệt sâu bỏ chi mà cây cỏ vẫn tốt tươi, bằng chứng là chúng ta đã xuất hiện. Nói đúng hơn đây là một dạng thuần khiết và vì thuần khiết nên nó mới có giá trị cao. (Ví dụ như ông Nguyễn Du nâng giá nàng Kiều lên tận ngàn-lượng-vàng vì ổng cho là nàng-thuần-khiết đó thôi) Và (hôm nay tôi hết nhưng lại… và) vì dính đến hai chữ thuần khiết nên nó trở nên… mắc cười khi xuất hiện ở Việt Nam. Cái này là tôi mắc cười, còn người khác có mắc cười hay không tôi không cản! Tôi mắc cười vì nhìn vào chữ Organic foods tôi nghĩ đến những vấn đề khác ở Việt Nam, nó sẽ là như thế nào khi… Organics? Vì có nhiều cái ở xứ này không biết từ đâu chui ra, nhất là bọn nghệ sĩ lụi sau một đêm thành cơn sốt. À, nói con người không dzui hay giờ nói vụ con… rồng đang nổi đình nổi đám gần đây chẳng hạn!
Tôi dĩ nhiên không hề quen bất kỳ con rồng nào nên không thể biết gì về chúng ngoài những câu truyện cổ tích và những bài viết về tâm linh của người xưa, nay viết lại. Khi tra Google chữ Rồng thì có đến khoảng 41,600,000 kết quả trong 0.38 giây. Những tin tức liên quan về rồng khá nhiều nhưng không có con rồng nào bằng xương bằng thịt còn sống nên sau vài giờ tìm kiếm, lục lọi, đọc và xem thì tôi khẳng định tôi không quen loài vật này khi nó còn… Organics. Mà loài vật tôi không quen có thể có người biết chứ loài vật anh Google bạn tôi mà không biết thì chắc chắn không ai quen! Suy ra con rồng không quen ai ở triều đại này, sao người ta liên tục tạc tượng nó?! (Hay là tôi suy bậy?)
Ta nói đi đâu cũng thấy rồng, đình chùa đã đành, ngay cả cầu ở Ðà Nẵng cũng hình rồng, rồi nhà mấy ông tai to mặt lớn cũng sơn son thiếp vàng ghế rồng tường rồng cột rồng… Rồi bản thân cũng được dạy là con rồng cháu tiên. Cái này hồi nhỏ tôi còn tưởng thiệt. Trèo lên cây bay xuống xem có… mọc cánh như trong phim không, kết quả gãy cánh (tay), còn bị cả trường cười chọc ghẹo. Sau đó vẫn thắc mắc sao cánh chưa mọc hay mình nhảy không đúng cách (ta nói vừa lỳ vừa ngu)! Nhưng cũng không ngu đến nỗi muốn… nhảy nữa, thế là tôi xúi mấy đứa khác. May mà có cánh tay còn treo trên cổ làm chứng nhân nên tôi chưa dụ được ai tiếp… bước, chớ không chắc bị đuổi học luôn rồi. Làm con rồng cháu tiên không thuần chủng, không Organics nó khổ như vậy đó! Bởi ai chê con rồng ngoài Hải Phòng chớ tôi thì thấy thương cho nó, nó y như tôi lúc nhỏ, bị người ta nói là con rồng chứ nhiều khi nó là con bò con heo con rắn con sâu con vi rút con tinh… tinh thì sao! (Mà mấy con đó chắc chắn mắc cười hơn!)
Sống ở xã hội này trẻ lâu lắm, nhìn chi nghe chi cũng có thể cười! Ví dụ như chuyện ai đó đề xuất bắt buộc hiến máu một lần một năm đi. Từ hiến máu Organics là hiến máu nhân đạo, hiến máu nhân đạo Organics là một hoạt động mang ý nghĩa tự nguyện, trên tinh thần giúp đỡ những người nghèo không có tiền mua máu khi phải tiếp máu hoặc trong trường hợp số lượng máu dự trữ của ngành y tế đang thiếu. Nhưng khi xã hội ngày càng bớt Organics thì hai chữ nhân đạo sau chữ hiến máu cũng biến mất. Học sinh, sinh viên đi hiến máu để được cộng điểm, người lớn đi hiến máu lấy tiền, một số người đi hiến máu để khoe lòng nhân ái… rất ít những tấm lòng thật sự vì mỗi ngày càng nhiều người thiếu máu… người! Có người bạn tôi còn nói, thành tích hiến máu cao nhất luôn ở sinh viên các trường Sư Phạm, Nhân Văn, Bách Khoa, Xây Dựng, Kinh Tế chứ không phải khối Y, Dược vì không ai biết tác hại của việc hiến máu bằng họ!
Nhưng nói đi cũng phải nhai lại, chuyện hiến máu để đổi lấy cái gì cũng kệ người ta. Ðó là sự lựa chọn của họ và máu cũng trên người họ, trong cơ thể họ. Việc bắt buộc người ta hiến máu là việc sai đạo đức và một dạng cưỡng đoạt tài sản, xâm hại thân thể của người khác! Và (lại và) bạn có biết hình dáng… ma cà rồng Organics không?
DU